Jaki wpływ na nasz wzrok ma światło niebieskie emitowane przez ekrany urządzeń cyfrowych: telefonów, komputerów, tabletów i telewizorów?
Większość z nas korzysta przez co najmniej kilka godzin na dobę z urządzeń elektronicznych emitujących światło niebieskie, np. ze telefonów, komputerów, czy tabletów oraz systemów do gier lub telewizorów. Dotyczy to zarówno ludzi młodych przyzwyczajonych do multimediów, jak i osób starszych, dla których oglądanie telewizji to codzienność. O to, jaki wpływ na nasz wzrok ma światło niebieskie, pytamy lek. Tomasza Tomczyka, okulistę z kliniki Oko-Test.
Czym jest niebieskie światło?
Niebieskie światło (tzw. blue light) jest tak naprawdę wszędzie. Jest bowiem częścią widzialnego spektrum światła (ok. 30 proc.). Jego największym źródłem jest słońce. Istnieją również sztuczne źródła niebieskiego światła, jak np. żarówki. Współcześnie jednak ludzie są wystawieni na oddziaływanie większej jego ilości niż kiedykolwiek wcześniej z powodu powszechnego stosowania urządzeń, które opierają się na technologii diod elektroluminescencyjnych (LED). Światło niebieskie emitują także np. ekrany komputerów i laptopów, telewizory z płaskim ekranem, telefony komórkowe i tablety, ale ekspozycja na niebieskie światło z ekranów jest mniejsza w porównaniu do jego promieniowania ze słońca.
Jak światło niebieskie wpływa na nasze zdrowie i wzrok?
Światło niebieskie może mieć pozytywny wpływ na nasze zdrowie. Zwiększa naszą koncentrację, pomaga w zapamiętywaniu i funkcjonowaniu mózgu, poprawia nastrój, reguluje także naturalny cykl czuwania i snu (rytm dobowy). Jest wykorzystywane w leczeniu wielu schorzeń dermatologicznych, m.in. łuszczycy, wyprysku i atopowego zapalenia skóry. Jako część światła słonecznego jest też ważne dla wzrostu i rozwoju oczu oraz wzroku u dzieci.
Wiele osób ma jednak obawy dotyczące długoterminowych, negatywnych skutków ekspozycji na ekrany urządzeń cyfrowych. Dotyczy to szczególnie zbyt długiego czasu spędzanego przed ekranem i ekranów znajdujących się zbyt blisko oczu.
– Korzystanie z urządzeń cyfrowych szczególnie z bliska lub przez długi czas może prowadzić do cyfrowego zmęczenia oczu. Światło niebieskie może powodować suchość oczu. Wynika to jednak nie z samego promieniowania, ale z faktu, iż korzystając z urządzeń cyfrowych, mniej mrugamy. To powoduje dyskomfort, przemęczenie oczu, łzawienie i niewyraźne widzenie — tłumaczy lek. Tomasz Tomczyk.
Mruganie jest sposobem na nawilżenie oczu. zwykle mrugamy około 15 razy na minutę, jednak badania pokazują, iż podczas korzystania z komputerów i innych urządzeń z ekranem cyfrowym mrugamy tylko od 5 do 7 razy na minutę.
Jak zmniejszyć negatywne efekty światła niebieskiego?
Cyfrowe zmęczenie oczu na szczęście nie powoduje trwałych uszkodzeń i można mu zapobiegać. W tym celu przede wszystkim należy pamiętać o tym, aby adekwatnie używać naszego narządu wzroku podczas korzystania z urządzeń emitujących światło niebieskie.
– Należy przestrzegać zasady 20-20-20, aby zmniejszyć zmęczenie oczu. Polega to na wykonywaniu 20-sekundowej przerwy co 20 minut, aby spojrzeć na coś oddalonego o 20 stóp — tłumaczy Tomasz Tomczyk.
Warto także kontrolować oświetlenie i odblaski na ekranie urządzeń. Zadbajmy więc o odpowiedni kontrast i adekwatne ustawienie monitora — powinien być on ustawiony nieco niżej niż nasza głowa. Kontrast i ustawienie to czynniki, które w dużym stopniu powodują cyfrowe zmęczenie oczu.
Powinniśmy rozważnie korzystać z urządzeń i spędzać przed nimi odpowiednią ilość czasu, tak żeby nie trwało to jednorazowo bardzo długo.
Świadomie starajmy się mrugać tak często, jak to możliwe. Można również używać kropli nawilżających do oczu, gdy czujemy negatywne skutki użytkowania ekranów.
– Ważne jest także, aby wyrównać wadę wzroku, ponieważ bardzo często rozmazywanie się obrazu, gdy korzystamy intensywnie do bliży z urządzeń elektronicznych, niestety wynika właśnie z niej, a nie z oddziaływania światła niebieskiego — mówi nasz ekspert.
Jeśli spędzasz dużo czasu, korzystając z urządzeń cyfrowych i zauważasz cyfrowe zmęczenie oczu, mogą ci pomóc okulary z filtrami blokującymi niebieskie światło. Musisz jednak wiedzieć, iż nie ma jednoznacznych zaleceń, zgodnie z którymi powinniśmy je nosić tak jak np. okulary przeciwsłoneczne z filtrami UV.
Światło niebeskie ma swoje dobre i złe strony, również dla naszego wzroku. Nie jest jednak głównym winowajcą naszych problemów ze wzrokiem. Problemom, które powoduje, można łatwo przeciwdziałać, trzeba jedynie stosować się do powyższych zasad.
