Szukasz zdrowej alternatywy dla cukru? Stewia, naturalny słodzik bez kalorii, może być odpowiedzią. Ma zerowy indeks glikemiczny, więc jest bezpieczna dla diabetyków. Dowiedz się, czy stewia to dobra opcja dla Ciebie i jak włączyć ją do swojej diety bez błędów.
Czym jest stewia?
Stewia to naturalny słodzik pozyskiwany z liści rośliny Stevia rebaudiana, pochodzącej z Ameryki Południowej. Jej wyjątkowe adekwatności sprawiają, iż jest cenionym zamiennikiem tradycyjnego cukru na całym świecie. Za jej intensywną słodycz, od 200 do choćby 400 razy większą niż sacharoza, odpowiadają związki zwane glikozydami stewiolowymi.
Co najważniejsze, stewia nie dostarcza kalorii i ma zerowy indeks glikemiczny, dzięki czemu jej spożycie nie wpływa na poziom glukozy we krwi. To czyni ją idealnym wyborem dla osób z cukrzycą, insulinoopornością, a także dla tych, którzy dbają o linię lub po prostu chcą ograniczyć spożycie cukru. Dostępna jest w różnych formach – jako proszek, płyn czy tabletki, co ułatwia jej stosowanie w kuchni.
Właściwości stewii
Popularność stewii wynika z unikalnego połączenia jej wszechstronności kulinarnej i licznych korzyści zdrowotnych. Jest w pełni stabilna w wysokich temperaturach (do 200°C), co pozwala na jej bezpieczne używanie do pieczenia i gotowania, w przeciwieństwie do niektórych sztucznych słodzików. Dobrze rozpuszcza się w wodzie i jest odporna na zmiany pH, dzięki czemu można ją dodawać do różnorodnych potraw i napojów, a jej długa trwałość w formie suszu czy proszku czyni ją ekonomicznym wyborem.
Kluczową zaletą stewii jest jej zerowy indeks glikemiczny oraz brak kalorii. Glikozydy stewiolowe, odpowiedzialne za jej słodki smak, nie są wchłaniane w górnym odcinku przewodu pokarmowego, a ich metabolizm w jelicie grubym nie podnosi poziomu glukozy we krwi. Dlatego jest w pełni bezpieczna dla osób z cukrzycą, insulinoopornością oraz dla wszystkich, kto kontroluje masę ciała lub chce ograniczyć cukier w diecie.
To jednak nie wszystko! Stewia wykazuje również pozytywny wpływ na zdrowie jamy ustnej. Nie tylko nie powoduje próchnicy, ale wręcz hamuje rozwój bakterii odpowiedzialnych za jej powstawanie i wspiera zdrowie dziąseł. Przypisuje się jej także adekwatności przeciwgrzybicze i przeciwzapalne, które pomagają w redukowaniu stanów zapalnych w organizmie. Dodatkowo jej regularne spożywanie może przyczyniać się do obniżenia ciśnienia tętniczego u osób zmagających się z nadciśnieniem (więcej o diecie przy nadciśnieniu znajdziesz TUTAJ)..
Stosowanie stewii: w jakiej formie ją spożywać?
W sklepach możemy kupić proszek, płyn, tabletki lub suszone liście stewii. Ceny tego typu produktów wydają się wysokie, ale zważywszy na ich wydajność, porównywalne z ceną innych zamienników cukru – stewia jest około 2 razy słodsza od cukru, więc zużywamy jej mniej. Gotowe słodziki ze stewią należy stosować zgodnie z informacją na opakowaniu, ponieważ różnią się zawartością glikozydów stewiolowych.
Możliwa jest też domowa uprawa stewii – możemy postawić ją na kuchennym parapecie, jak inne zioła, i dodawać świeże listki do napojów, deserów i koktajli. To zdecydowanie najzdrowsza forma spożywania tego słodzika.
Czy stewia jest szkodliwa?
ADI (od ang. acceptable daily intake), czyli dopuszczalne dzienne spożycie dla glikozydów stewiolowych, to 4 mg/kg mc./dobę. Ponieważ stewia jest bardzo słodka, w zasadzie nie jest możliwe jej nadmierne spożycie. Zatem można uznać, iż stewia to substancja intensywnie słodząca bezpieczna dla organizmu. Stewia nie wywołuje zmian stężenia glukozy we krwi, jest atrakcyjnym zamiennikiem cukru dla osób chorych na cukrzycę.
Jednak zwłaszcza diabetycy powinni uważać na sklepowe słodziki na bazie stewii. Wiele z nich jako substancję wypełniającą zawiera maltodekstrynę, która niekorzystnie podnosi poziom glukozy we krwi. Należy wybierać słodziki będące połączeniem stewii i erytrolu, a najlepiej suszone liście stewii – całe lub sproszkowane.
Stewia a ksylitol: co jest lepsze?
Wybór między stewią a ksylitolem zależy od indywidualnych potrzeb i preferencji smakowych. Oba słodziki są zdrowszą alternatywą dla cukru i nie powodują próchnicy. Poniższa tabela przedstawia najważniejsze różnice, które pomogą podjąć decyzję.
Cecha | Stewia | Ksylitol |
Kaloryczność | 0 kcal | ok. 2,4 kcal/g (ok. 40% mniej niż cukier) |
Indeks Glikemiczny (IG) | 0 | ok. 7-13 (niski) |
Smak | Bardzo słodki, z możliwym gorzkawym posmakiem | Czysty, słodki smak zbliżony do cukru |
Zastosowanie kulinarne | Głównie do napojów i deserów na zimno; stabilna w wysokich temperaturach, ale smak może się zmienić | Wszechstronny, nadaje się do pieczenia i gotowania; zachowuje się jak cukier |
Wpływ na zęby | Nie powoduje próchnicy | Nie powoduje próchnicy, ma adekwatności przeciwbakteryjne |
Możliwe skutki uboczne | Zazwyczaj dobrze tolerowana | Spożyty w nadmiarze może wywołać efekt przeczyszczający |
Podsumowując, wybierz stewię, jeżeli szukasz słodzika bez kalorii i o zerowym indeksie glikemicznym, idealnego do napojów i potraw na zimno, a jej specyficzny posmak Ci nie przeszkadza. Z kolei, postaw na ksylitol jeżeli potrzebujesz uniwersalnego zamiennika cukru do pieczenia i gotowania, który smakiem i konsystencją przypomina tradycyjny cukier, a niewielka kaloryczność jest dla Ciebie akceptowalna.