Spirytus kamforowy wśród składników leku magistralnego

Zgodnie z ustawą z dnia 12 maja 2011 r. o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych minister adekwatny do spraw zdrowia określa w drodze rozporządzenia listę leków, które mogą być traktowane jako surowce farmaceutyczne przy sporządzaniu leków recepturowych. Oznacza to, iż każdy lek umieszczony w tym rozporządzeniu może wchodzić w skład leku recepturowego wydanego pacjentowi za opłatą ryczałtową.

Obecność w składzie leku recepturowego preparatu, który nie jest ujęty w rozporządzeniu spowoduje, iż lek magistralny będzie mógł być wydany pacjentowi jedynie z odpłatnością 100%. Wyjątkiem są leki gotowe nieujęte w rozporządzeniu, których dawka w leku magistralnym jest mniejsza od najmniejszej zarejestrowanej dawki tego preparatu gotowego w postaci stałej stosowanej doustnie i lek ten znajduje się w wykazie leków refundowanych.

Czytaj także: Kamfora – zastosowanie i receptura

Spirytus kamforowy nie znajduje się na tej liście. Użycie zatem gotowego leku, który nie znajduje się na liście surowców do receptury, wymusza wydanie leku pacjentowi z odpłatnością 100%. Ten lek można wykonać samemu według przepisu farmakopealnego.

Spirytus kamforowy – wykonanie

Spirytus kamforowy (Camphorae spiritus, Spiritus camphoratus, Solutio Camphorae spirituosa) to wodno-etanolowy roztwór kamfory. Otrzymujemy go poprzez rozpuszczenie kamfory w etanolu 96%, dodanie wody i zmieszanie wg następującego przepisu:

Rp.

Camphora 10,0 cz.

Ethanolum (96 per centum) 65,0 cz.

Aqua purificata 25,0 cz.

Kamfora występuje w postaci białego lub prawie białego krystalicznego proszku lub kruchej krystalicznej masy.

Surowiec bardzo łatwo rozpuszcza się w etanolu.

Spirytus kamforowy ma postać klarownego, przezroczystego roztworu.

Spirytus kamforowy – mechanizm działania

Kamfora działa aktywująco na receptory TRPV1, TRPV3, TRPM8 oraz hamująco na receptor TRPA1.

Receptory TRPV1 występują głownie w neuronach nocyceptywnych obwodowego układu nerwowego. Uczestniczą m.in. w przenoszeniu i modulowaniu bólu. Receptory TRPV3 biorą udział w odczuwaniu nieszkodliwych dla ludzi temperatur. Powtarzająca się stymulacja tych receptorów przez kamforę prowadzi do uwrażliwienia receptorów. Skutkiem tego jest zmniejszona odpowiedź receptora, co prawdopodobnie prowadzi do działania przeciwbólowego kamfory.

Z hamowaniem receptorów TRPA1 wiąże się efekt przeciwbólowy i przeciwświądowy kamfory. Z kolei aktywacja wrażliwych na zimno receptorów TRPM8 tłumaczyć może działanie chłodzące kamfory po aplikacji na skórę.

Oglądaj także: Surowce recepturowe – kamfora

Zastosowanie spirytusu kamforowego w recepturze

Wykazano, iż kamfora może mieć działanie antycholinergiczne oraz przeciwhistaminowe. Dzięki temu łagodzi objawy przeziębienia takie jak np. kaszel czy stany zapalne oskrzeli.

Zgodnie z Farmakopeą Polską XI kamforę stosuję się jako substancję rozgrzewającą, przeciwświądową, wywołującą miejscowe przekrwienie w postaci maści lub roztworów w stężeniach od 1 do 10%. Aplikowana jest miejscowo w celu łagodzenia dolegliwości bólowych stawów i mięśni. Preparaty z kamforą wykorzystuje się także pomocniczo w leczeniu przeziębień oraz odmrożeń I stopnia (np. olejek kamforowy).

Ponadto wykazano, iż kamfora może stanowić czynnik uwrażliwiający na promieniowanie w radioterapii, a tym samym przyczyniać się do zmniejszenia wzrostu objętości guzów nowotworowych.