Naukowcy zidentyfikowali mechanizm odpowiadający za zwiększone ryzyko toksyczności u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu i ADHD. W badaniu przeanalizowali dwie substancje powszechnie występujące w tworzywach sztucznych. Utrudnione usuwanie tych związków z organizmów osób z wymienionymi zaburzeniami może prowadzić do dłuższej ekspozycji na ich szkodliwe działanie.
Zaburzenia neurorozwojowe, takie jak ADHD lub zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD) mają wieloczynnikową etiologię. O ryzyku ich wystąpienia decydują predyspozycje genetyczne oraz szereg czynników środowiskowych. Wiele z nich nie pozostało dostatecznie poznanych i opisanych w literaturze.
Toksyczność czynników środowiskowych u osób z ADHD oraz ASD
Naukowcy z Rowan University i Rutgers University w USA zbadali rolę czynników genetycznych w procesie usuwania szkodliwych substancji z organizmu. Skupili się głównie na eliminacji dwóch związków: bisfenolu A (BPA) i ftalanie dietyloheksylu (DEHP). Są to substancje, stosowane przede wszystkim w produkcji tworzyw sztucznych, takich jak opakowania żywności i napojów, paragony oraz materiały budowlane.
BPA oraz DEHP to substancje o negatywnym wpływie na zdrowie człowieka. Oba związki zaburzają gospodarkę hormonalną, mogą prowadzić do obniżenia płodności, rozwoju chorób sercowo-naczyniowych oraz problemów metabolicznych i rozwojowych.
ADHD i spektrum autyzmu a toksyczne czynniki środowiskowe
W badaniu udział wzięły trzy grupy dzieci. W pierwszej znajdowało się 66 uczestników ze zdiagnozowanym autyzmem, w drugiej 46 osób z ADHD, natomiast w trzeciej – 37 dzieci bez stwierdzonych zaburzeń neurorozwojowych.
Okazało się, iż organizmy osób z ASD i ADHD nie usuwały badanych związków (BPA i DEHP) tak skutecznie jak organizmy osób neurotypowych. W efekcie dzieci te były narażone na dłuższą ekspozycję na te substancje, a tym samym na ich potencjalnie toksyczne działanie.
Proces glukuronidacji
Naukowcy przeanalizowali proces glukuronidacji, jeden z kluczowych mechanizmów detoksykacji w organizmie człowieka. Zachodzi on głównie w wątrobie i polega na zwiększeniu rozpuszczalności związków chemicznych w wodzie, co ułatwia ich wydalanie z organizmu przez mocz lub żółć. Okazało się, iż proces ten nie jest dostatecznie wydajny u osób z ASD i ADHD, prawdopodobnie z powodu mutacji genów.
Wyniki badania podkreślają związek czynników genetycznych i środowiskowych w patofizjologii ASD oraz ADHD.
Badanie opublikowano w czasopiśmie PLOS ONE.
