Spektrum autyzmu (ASD) to szerokie pojęcie obejmujące różne aspekty funkcjonowania dziecka, w tym w szczególności komunikacji, interakcji społecznych, powtarzalnych, stereotypowych wzorców zachowań. Dzieci ze spektrum autyzmu różnią się od siebie stopniem nasilenia różnych objawów przekładającym się na inne zachowania.
Obraz kliniczny autyzmu jest niejednorodny i złożony. Przy ASD współwystępuje wiele chorób somatycznych, takich jak alergie pokarmowe, astma czy atopowe zapalnie skóry. Ale także należy pamiętać, iż współwystępowanie innych zaburzeń psychicznych u chorych na ASD wynosi w ciągu całego życia aż 70-100%.
Do najczęściej współwystępujących zaburzeń psychicznych należą:
– zaburzenia uwagi i aktywności, w tym ADD, ADHD,
– zaburzenia lękowe, takie jak: fobie specyficzne, zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne, zespół lęku społecznego i agorafobia, zaburzenia lęku uogólnionego i przetrwały lęk separacyjny,
– epizody depresji oraz zaburzenia dwubiegunowe,
– zaburzenia snu, długi czas oczekiwania na sen, nocne przebudzanie, wczesne wybudzanie się,
– tiki, w tym zespół Touretta i tiki ruchowe.
Do czynników ryzyka pojawienia się zaburzeń lękowych u dzieci ze spektrum autyzmu zaliczyć można rosnący wiek dziecka, przeciętny iloraz inteligencji (dobre funkcjonowanie poznawcze), a także wcześniejsze kłopoty ze snem.
Trudności w rozumieniu i radzeniu sobie z własnymi emocjami u osób z ASD mogą prowadzić do zaburzeń nastroju, zwiększonej drażliwości, eskalacji złości, a w skrajnych przypadkach do aktów autoagresji lub samookaleczenia się.
Współtowarzyszące ASD zaburzenia psychiczne wymagają konsultacji psychiatrycznej, ewentualnego wdrożenia farmakoterapii oraz uwzględnienia objawów w zaplanowanej psychoterapii. Najczęściej stosowane w terapii farmakologicznej autyzmu są leki z grupy przeciwpsychotycznych, które eliminują rozdrażnienie, objawy agresji czy zachowania autoagresywne. W farmakoterapii osób z ASD stosowane są również leki z grupy przeciwlękowych (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny SSRI), które pomagają regulować nastrój i radzić sobie z lękiem. W wielu przypadkach stosuje się również leki psychostymulujące podawane przy ADHD, które korzystnie wpływają na koncentrację uwagi i kontrolę impulsów.
Dobór metod leczenia farmakologicznego, jak i psychoterapeutycznego, powinien być poprzedzony wywiadem i dostosowany do indywidualnych potrzeb pacjenta. Farmakoterapia i psychoterapia powinny siebie uzupełniać, kompleksowe podejście do pacjenta może przynieść mu ulgę i będzie przynosiło największe korzyści.
Netografia:
https://autyzmwiedza.pl/terapie-autyzmu/terapia-farmakologiczna/
https://www.cochrane.org/pl/CD011769/BEHAV_ktore-leki-zmniejszaja-drazliwosc-agresje-lub-ryzyko-samookaleczenia-u-osob-z-zaburzeniami-ze
https://www.researchgate.net/publication/340183199_Zaburzenia_ze_spektrum_autyzmu_-_epidemiologia_objawy_wspolzachorowalnosc_i_rozpoznawanie
Autorka: Małgorzata Bielat-Nowacka – Czytelniczka Portalu
Post Spektrum autyzmu a inne zaburzenia towarzyszące pojawił się poraz pierwszy w Pedagogika Specjalna - portal dla nauczycieli.
