„SŁUCHAM, ROZUMIEM, DZIAŁAM” – Program rewalidacyjnych zajęć grupowych z zakresu rozwijania kompetencji słuchowych i językowych uczniów
Założenia programu:
Program skierowany jest do uczniów klas III–IV szkoły podstawowej, przejawiających trudności w zakresie percepcji słuchowej oraz umiejętności językowych.
Cele główne programu:
- Wszechstronny rozwój percepcji słuchowej.
- Rozwijanie kompetencji językowych.
- Budowanie pozytywnego nastawienia do wysiłku intelektualnego i nauki.
- Rozwijanie samodzielności.
- Wspieranie uczniów w pokonywaniu trudności edukacyjnych.
Cele szczegółowe:
- Rozwijanie analizy i syntezy słuchowej.
- Rozwijanie uwagi i pamięci słuchowej.
- Kształtowanie słuchu fonematycznego.
- Rozwijanie umiejętności wykonywania złożonych poleceń.
- Kształtowanie zdolności komunikowania się z rówieśnikami i dorosłymi.
- Poszerzanie zasobu słownictwa.
- Wdrażanie do werbalizacji swoich myśli i opinii.
- Kształtowanie pozytywnej postawy do wypowiedzi ustnych na forum grupy.
- Rozwijanie łatwości i płynności wypowiedzi.
- Doskonalenie poprawności gramatycznej wypowiedzi ustnych.
Forma pracy:
grupowa i indywidualna
Metody i techniki pracy:
- elementy Muzykoterapii
- elementy Treningu słuchowego
- zabawy słowne i słowno-ruchowe
- ćwiczenia z wykorzystaniem pseudowyrazów
- ćwiczenia oparte na słowie i sylabie
- praca z tekstem
- zagadki, rebusy, łamigłówki
Materiały dydaktyczne:
- karty Pracy
- gry dydaktyczne
- płyty z muzyką
- laptop
- materiały plastyczne
Realizacja programu:
Program realizowany będzie w oparciu o dwa główne cele terapeutyczne, z których każdy podzielony jest na cztery bloki tematyczne. W każdym z nich przedstawiono grupy ćwiczeń, które w formie zindywidualizowanej będą realizowane podczas zajęć. Stopień trudności oraz szczegółowy zakres ćwiczeń będzie ściśle powiązany z możliwościami dzieci oraz ich trudnościami.
I. Ćwiczenia stymulujące rozwój percepcji słuchowej.
Blok 1. Ćwiczenia oparte na dźwiękach i muzyce – ćwiczenia wrażliwości słuchowej, koncentracji na bodźcu słuchowym, różnicowaniu dźwięków, pamięci słuchowej:
- różnicowanie i zapamiętywanie dźwięków otoczenia;
- ćwiczenia rytmiczne, odtwarzanie sekwencji rytmicznych;
- ćwiczenia z wykorzystaniem elementów muzykoterapii.
Blok 2. Gry i zabawy językowe oparte na słowie – ćwiczenia rozwijające zdolność rozumienia komunikatów słownych, zapamiętywania ich oraz działania na ich podstawie:
- wykonywanie złożonych poleceń;
- gry dydaktyczne;
- zagadki, rebusy i łamigłówki słuchowe.
Blok 3. Zabawy słuchowo-ruchowe – ćwiczenia koordynacji wzrokowo-słuchowo-ruchowej:
- ćwiczenia ruchowe przy muzyce;
- podążanie za poleceniami związanymi z orientacją przestrzenną;
- rysowanie znaków zgodnie z rytmem wiersza.
Blok 4. Zabawy słuchowe oparte na sylabie i głosce. Ćwiczenia rozwijające słuch fonematyczny:
- ćwiczenia oparte na analizie i syntezie sylabowej;
- różnicowanie głosek brzmieniowo podobnych;
- kombinatoryka wyrazowa.
II. Ćwiczenia językowe.
Blok 1. Ćwiczenia komunikacyjne:
- utrwalenie zwrotów językowych, stosowanych z osobami dorosłymi i rówieśnikami;
- prowadzenie dialogu – ćwiczenia w prowadzeniu rozmów;
- historyjki obrazkowe – tworzenie dialogów w różnych sytuacjach społecznych.
Blok 2. Bogacenie zasobu słownictwa:
- rozwijanie różnorodnych problemów i zadań logicznych – krzyżówki, zagadki, łamigłówki;
- ćwiczenia słownikowe;
- praca z tekstem.
Blok 3. Doskonalenie poprawności gramatycznej wypowiedzi:
- ćwiczenia w zakresie konstrukcji złożonych wypowiedzi. Łączenie zdań pojedynczych w zdania złożone;
- łączenie wyrazów w związki składniowe;
- ćwiczenia rozwijające poprawność gramatyczną wypowiedzi.
Blok 4. Doskonalenie umiejętności werbalizowania swoich myśli:
- opowiadanie historyjek obrazkowych;
- opisywanie ilustracji;
- parafrazowanie przeczytanego tekstu, udzielanie odpowiedzi na pytania do tekstu;
- ćwiczenia w czytaniu i pisaniu.
Przewidywane efekty:
- Uczeń rozwiązuje słowne zagadki oparte na analizie i syntezie słuchowej.
- Uczeń koncentruje uwagę na bodźcach słuchowych (dźwiękowych oraz słownych), zapamiętuje treści postrzegane słuchowo.
- Uczeń różnicuje głoski brzmieniowo podobne, prawidłowo zapisuje wyrazy ze słuchu.
- Uczeń wykonuje złożone polecenia.
- Uczeń komunikuje się werbalnie z rówieśnikami i dorosłymi zgodnie z przyjętymi normami społecznymi.
- Uczeń prezentuje zasób słownictwa odpowiedni do jego wieku.
- Uczeń werbalizuje swoje myśli i opinie.
- Uczeń wypowiada się na forum grupy.
- Uczeń z łatwością wypowiada się na wskazany temat.
- Uczeń wypowiada się poprawnie pod względem gramatycznym.
Ewaluacja programu:
Ewaluacja programu dokonywana będzie systematycznie na podstawie obserwacji dzieci i ich aktywności w trakcie zajęć oraz w oparciu o analizę wyników autorskiego testu umiejętności. W celu określenia stanu początkowego uczniowie zostaną poproszeni o wykonanie kilku ćwiczeń związanych z rozwojem funkcji słuchowych i językowych zgodnie z załącznikiem nr 1. Po zakończeniu programu uczniowie wykonają ponownie te same ćwiczenia. Każde z zadań zostanie poddane indywidualnej analizie jakościowej i opisane na karcie dziecka (załącznik nr 2).
Pobierz załączniki
Bibliografia:
- E. Szymankiewicz, „Dyslektyczne ucho. Zbiór ćwiczeń stymulujących percepcję słuchową nie tylko dla uczniów z dysleksją”, Gdańsk 2013 r.
- J. Graban, R. Sprawka, „Trening słuchu. Ćwiczenia rozwijające percepcję słuchową u dzieci”, Gdańsk 2015 r.
- A. Szczepańska, „Detektyw słuchowy. Ćwiczenia językowo-słuchowe”, Gdańsk 2013 r.
- A. Wypych, „Rozwój werbalny dziecka”, Gdańsk 2008 r.
- M. Wiśniewska, „Ćwiczenia językowe. Propozycje zadań dla dzieci i dorosłych z zaburzeniami komunikacji językowej”, Gdańsk 2016 r.
Program rewalidacyjnych zajęć grupowych opracowała: Dominika Jakubiak – Czytelniczka Portalu
Post „SŁUCHAM, ROZUMIEM, DZIAŁAM” – Program rewalidacyjnych zajęć grupowych pojawił się poraz pierwszy w Pedagogika Specjalna - portal dla nauczycieli.
