Amylazy to enzymy, które rozkładają polisacharydy, takie jak skrobia, na mniejsze cząsteczki cukru w jamie ustnej. Ilość amylazy jest kontrolowana genetycznie i może zwiększać ryzyko próchnicy zębów, jak dowodzi badanie amerykańskich naukowców, którego wyniki ukazały się 19 lutego w czasopiśmie „Microogranisms”
Enzymy amylazy, produkowane głównie w trzustce oraz w gruczołach ślinowych, są częścią układu trawiennego. Należą one przy tym do najważniejszych i najbardziej aktywnych enzymów. Amylazy rozkładają duże cząsteczki węglowodanów (polisacharydy) na mniejsze cząsteczki cukru (mono- i disacharydy).
Amylazy zawarte w ślinie są zatem w stanie wytwarzać cukry proste i dwucukry z węglowodanów, takich jak skrobia. Te cząsteczki cukru z kolei tymczasowo zaburzają skład i funkcjonowanie mikrobiomu jamy ustnej, podwyższając ryzyko próchnicy i uszkodzenia twardych tkanek zęba.
Stężenie amylazy jest powiązane z ilością wytwarzanych cukrów
Rozkład węglowodanów na małe składniki molekularne rozpoczyna się jeszcze w jamie ustnej jako część procesu trawienia i jest kontynuowany w dalszych częściach przewodu pokarmowego. Ze względu na krótki czas kontaktu, zanim pokarm zostanie przetransportowany do żołądka, amylaza w jamie ustnej nie może zostać w pełni zmetabolizowana, ale ilość powstałego cukru zależy od stężenia amylazy w ślinie, przy czym wysokie stężenie amylazy ma przełożenie na większą ilość wytwarzanego cukru.
Naukowcy z Cornell University w Ithaca (USA) odkryli, iż stężenie amylazy zależy od liczby kopii genów tworzących amylazę, które indywidualnie wahają się od 2 do 20. Naukowcy pobrali próbki śliny od 31 uczestników badania z różną liczbą kopii genu kodującego amylazę (AMY1 Cn) w ich DNA i do hodowanych próbek/biofilmów dodali skrobię, która jest jednym z głównych węglowodanów w codziennej diecie człowieka. Na tej podstawie badacze ocenili, na ile zmienił się skład bakteryjny mikrobiomu w wyniku dodatkowo wytworzonego cukru.
Skrobia wpływa na namnażanie streptokoków
Okazało się, iż dodanie skrobi ograniczyło różnorodność bakterii obecnych w jamie ustnej. W próbkach z wysoką liczbą kopii segmentów genów produkujących amylazę skrobia znacznie ograniczyła liczebność bakterii Atopobium i Veillonella, podczas gdy wzrosła liczba bakterii Streptococcus.
– U osób z dużą liczbą kopii genów skrobia jest rozkładana skuteczniej, a bakterie, dla których pożywkę stanowią cukry, namnażają się w jamie ustnej bardziej – powiedziała prof. Angela C. Poole, główna autorka pracy, a zarazem adiunkt na Wydziale Nauk o Żywieniu Cornell University.
– Odkrycie to jest ważne także w kontekście profilaktyki, ponieważ spożywanie nie tylko cukrów, ale również skrobi podwyższa ryzyko próchnicy zębów u osób z odpowiednią skłonnością genetyczną – dodała główna autorka pracy pt. „The Impact of Human Salivary Amylase Gene Copy Number and Starch on Oral Biofilms”.
Przewlekły stres jako przyczyna zaburzeń mięśni żucia i stawów skroniowo-żuchwowych, dieta jako czynnik ryzyka rozwoju ubytków pochodzenia niepróchnicowego, aktywność fizyczna mająca wpływ na urazy mechaniczne w obrębie jamy ustnej. – Związki między zmianami cywilizacyjnymi a występowaniem i przebiegiem schorzeń jamy ustnej są nierozerwalne – mówi dr n. med. Alicja Aluchna.
Źródła: https://www.drbicuspid.com/
https://www.mdpi.com/
