W świadomości społecznej coraz częściej możemy słyszeć głosy, iż na zdrowie człowieka składa się nie tylko jego dobrostan fizyczny, ale również psychiczny. Wiele osób coraz śmielej mówi o przeżywanej depresji, lękach, wypaleniu itd.
W dalszym ciągu jednak pewne zaburzenia natury psychicznej są tematem tabu, bardzo wstydliwym dla niektórych z nas. Ci, którzy zmagają się z takimi problemami, często spotykają się z niezrozumieniem, dystansowaniem się innych, a choćby strachem.
Jednym z takich problemów jest schizofrenia. Choroba ta, zwana również „rozpadem umysłu” lub „rozszczepieniem umysłu”, zaliczana jest do grupy zaburzeń psychotycznych. Może mieć ona bardzo zmienny przebieg u rożnych osób. Możemy wyróżnić przy tym parę jej rodzajów. Co powinniśmy zatem wiedzieć o psychozie schizofrenicznej? Czy lęk wobec niej i chorych jest uzasadniony?
Schizofrenia to przewlekłe zaburzenie psychiczne z grupy zaburzeń psychotycznych. Charakteryzuje się ona zmienionym chorobowo, nieadekwatnym postrzeganiem, przeżywaniem, odbiorem i oceną rzeczywistości. Chorzy mają w znacznym stopniu ograniczoną umiejętność krytycznej, realistycznej oceny rzeczywistości, własnej osoby czy relacji z innymi. Zdarza się, iż są oni całkowicie jej pozbawieni. Możemy wyróżnić dwa typy objawów chorobowych:
- Objawy pozytywne, inaczej zwane „wytwórczymi, są to dodatkowe wrażenia doznawane przez pacjenta:
· Halucynacje (słyszenie głosów, omamy wzrokowe itp.)
· Urojenia (przekonanie o własnej wielkości, o byciu prześladowanym, o własnych dolegliwościach, o zniekształceniu ciała, o byciu przedmiotem ciągłego zainteresowania)
· Dziwaczne zachowania (rozkojarzenie, chaotyczność, nielogiczne wypowiedzi – nie są to objawy psychotyczne)
2. Objawy negatywne, które związane są z ograniczeniem lub pozbawieniem pacjenta reakcji emocjonalnych, zubożając życie chorego:
· Mutyzm (niemowa)
· Apatia
· Awolicja (brak własnej woli, ograniczenie jej)
· Anhedonia (zmniejszenie lub brak umiejętności odczuwania przyjemności) · Trudności w kontaktach międzyludzkich.
· Zaburzenia uwagi
· Zblednięcie afektywne (ograniczona mimika, brak modulacji głosu, zubożenie gestów)
W przypadku schizofrenii możemy mówić o kilu jej odmianach:
1. Schizofrenia paranoidalna – najczęstsza odmiana. Charakteryzuje się dominacją objawów wytwórczych (urojeń, omamów), przy występowaniu innych typów objawów i różnym stopniu.
2. Schizofrenia katatoniczna – cechuje się występowaniem objawów katatonicznych – stanu pobudzenia, osłupienia, stanu onirycznego (przypomina wrażenia senne). Jest to najrzadsza odmiana.
3. Schizofrenia zdezorganizowana (hebefreniczna) – dominacja objawów dezorganizacji oraz niedostosowania myślenia, mowy, reakcji emocjonalnych. Chorzy zachowują się w sposób nieprzewidywalny, chaotyczny.
4. Schizofrenia niezróżnicowana – jest zwykle diagnozowana tymczasowo, charakteryzuje się brakiem wystarczających podstaw do zakwalifikowania pacjenta do innego typu schizofrenii.
5. Schizofrenia rezydualna – charakteryzuje wieloletni przebieg choroby. Objawy pozytywne są nieobecne lub maja niewielkie natężenie. Dominują negatywne oraz dziwaczne zachowania i wypowiedzi. Warunkiem jest wystąpienie w przeszłości epizodu o bardziej aktywnej (psychotycznej) symptomatologii.
