Samoregulacja jest procesem, który polega na umiejętności świadomego zarządzania swoim zachowaniem, emocjami, uwagą i poziomem pobudzenia w celu dostosowania się do zmieniających się sytuacji i radzenia sobie ze stresem oraz wyzwaniami życiowymi. Dla dzieci z autyzmem, samoregulacja może być trudniejsza niż dla dzieci bez zaburzeń ze spektrum autyzmu (ASD).
Kilka kluczowych punktów, które pomagają zrozumieć, jak funkcjonuje samoregulacja u dzieci z autyzmem:
- Wyzwania związane z sensoryką: Dzieci z ASD często mają nadwrażliwość lub niedowrażliwość sensoryczną. To oznacza, iż mogą być nadmiernie reaktywne na pewne bodźce (np. dźwięki, światło, dotyk) lub mieć trudności w odczuwaniu pewnych bodźców. To może wpływać na ich zdolność do samoregulacji, ponieważ trudno jest im dostosować się do otoczenia.
- Zrozumienie emocji: Niektóre dzieci z ASD mogą mieć trudności w rozpoznawaniu i wyrażaniu emocji. To może sprawiać problemy w zarządzaniu swoimi emocjami i potrzebami.
- Język i komunikacja: Dzieci z autyzmem mogą mieć trudności w komunikacji werbalnej i niewerbalnej. To może sprawić, iż trudniej jest im wyrazić swoje potrzeby i uczucia, co może prowadzić do frustracji i trudności w samoregulacji.
- Utrzymywanie rutyn i przewidywalności: Wielu dzieci z autyzmem korzysta z rutyn i przewidywalności, aby pomóc im w samoregulacji. Zmiany w rutynie lub niespodziewane sytuacje mogą wywoływać stres i trudności w regulowaniu zachowania.
- Wsparcie i strategie: Dla dzieci z autyzmem ważne jest, aby otrzymywać wsparcie od rodziców, opiekunów i specjalistów, którzy pomagają im rozwijać umiejętności samoregulacji. Może to obejmować naukę strategii radzenia sobie ze stresem, naukę umiejętności komunikacji czy terapie sensoryczne.
- Indywidualne różnice: Ważne jest zrozumienie, iż każde dziecko z autyzmem jest unikalne, a poziom trudności związanych z samoregulacją może się znacznie różnić. To, co działa dla jednego dziecka, może niekoniecznie działać dla innego, dlatego ważne jest dostosowanie strategii i wsparcia do indywidualnych potrzeb każdego dziecka.
Wspieranie samoregulacji u dzieci z autyzmem wymaga cierpliwości, zrozumienia i zaangażowania ze strony rodziców, opiekunów i specjalistów. Pomocne może być również rozważenie dostosowania otoczenia i rutyn, aby lepiej odpowiadały na potrzeby dziecka oraz uczenie konkretnych umiejętności regulacji emocji i zachowań.
Przykładowy plan zajęć rewalidacyjnych dotyczących samoregulacji emocji dla dziecka ze spektrum autyzmu
Dostęp premium
Pakiet „Uczucia i emocje” dla uczniów ze spektrum autyzmu. Scenariusze zajęć 15 zł
