Ryzyko zgonu u osób w dzieciństwie wyleczonych z nowotworu większe choćby 40 lat po rozpoznaniu

Zdjęcie: 123RF


Raport Childhood Cancer Survivor Study wykorzystujący dane z programu Surveillance, Epidemiology, and End Results podkreślił znaczenie analizy przeżycia u dorosłych, którzy zostali w dzieciństwie wyleczeni z choroby nowotworowej.

Pomimo zwiększenia o 20% odsetka 5-letnich przeżyć dzieci z nowotworami całkowita liczba nadmiernych zgonów z powodu nowotworów wieku dziecięcego odnotowanych w ciągu roku w latach 1985–2016 nie zmieniła się, co można wiązać ze zwiększeniem śmiertelności w okresie ponad 10 lat od rozpoznania.

W wieloośrodkowym, retrospektywnym badaniu kohortowym u 34 230 osób, które przeżyły 5 lat od zakończenia leczenia nowotworu wieku dziecięcego, zdiagnozowanego w wieku poniżej 21 lat w okresie od 1970 do 1999 roku w 31 szpitalach w USA i Kanadzie oceniono późną śmiertelność zdefiniowaną jako zgon ≥5 lat od rozpoznania oraz przyczyny zgonów. Mediana czasu obserwacji od rozpoznania wyniosła 29 lat (zakres 5–48).

Analizowano czynniki demograficzne, podawane przez respondentów modyfikowalne czynniki związane ze stylem życia (palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, aktywność fizyczna i wskaźnik masy ciała) oraz czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego (nadciśnienie, cukrzyca i dyslipidemia) związane ze śmiertelnością z przyczyn zdrowotnych. Wykluczono tym samym zgony z powodu pierwotnego nowotworu i przyczyn zewnętrznych, ale uwzględniono zgony związane z późnymi następstwami terapii przeciwnowotworowej.

Wykazano, iż 40-letnia skumulowana śmiertelność z jakiejkolwiek przyczyny wyniosła 23,3% (95% CI 22,7–24,0), a 3061 spośród 5916 (51,2%) zgonów związanych było z przyczynami zdrowotnymi. W grupie osób, które przeżyły 40 lat lub więcej od rozpoznania nowotworu, wykazano 131 nadmiernych zgonów z przyczyn zdrowotnych na 10 000 osobolat (95% CI 111–163), których trzy najczęstsze przyczyny obejmowały nowotwory (bezwzględne zwiększenie ryzyka 54 na 10 000 osobolat, 95% CI 41–68), choroby serca (27, 18–38) i choroby naczyń mózgowych (10, 5–17). Zdrowy styl życia oraz brak nadciśnienia tętniczego i cukrzycy wiązały się ze zmniejszeniem śmiertelności z przyczyn zdrowotnych o 20–30%, niezależnie od innych czynników (wszystkie wartości p ≤0,002).

Podkreślono, iż stałe zmniejszanie intensywności pierwotnej terapii przeciwnowotworowej i przyszłe badania ukierunkowane na interwencje dotyczące modyfikowalnych czynników związanych ze stylem życia i czynników ryzyka sercowo-naczyniowego u osób, które zostały w dzieciństwie wyleczone z nowotworu, mogą dać szansę na zmniejszenie zachorowalności i wydłużenie ich życia.

Opracowanie: dr n. med. Katarzyna Stencel