Raport: Wcześniej znaczy skuteczniej

Raport “Wcześniej znaczy skuteczniej. Leczenie we wczesnych stadiach nowotworów” analizuje aspekty kliniczne, organizacyjne i finansowe, związane z możliwie wczesnym rozpoczynaniem leczenia osób chorych na nowotwory.

Leczenie okołooperacyjne z zastosowaniem nowoczesnych leków stwarza pacjentom onkologicznym możliwości, których wcześniej w paradygmacie onkologii nie brano pod uwagę – podjęcia terapii z intencją skutecznego wyleczenia. Obejmowanie pacjentów leczeniem na jak najwcześniejszym etapie choroby jest istotne również ze względów farmakoekonomicznych.

Wraz z rozwojem nowoczesnych, coraz skuteczniejszych terapii onkologicznych, coraz większą rolę przy ich ocenie i finansowaniu odgrywa utrata produktywności, w tym głównie absenteizm i prezenteizm, a także obciążenie systemu opieki społecznej przez osoby, które nie mogą kontynuować pracy zawodowej choćby po zakończeniu terapii.

Leczenie okołooperacyjne zmniejsza śmiertelność wśród pacjentów, co jest szczególnie istotne w odniesieniu do osób w wieku produkcyjnym, ogranicza koszty społeczne oraz pozytywnie wpływa na poziom PKB. Jednocześnie w mniejszym stopniu ogranicza chorego, który wymaga rzadszych i krótszych hospitalizacji, przez co może on wrócić szybciej do pracy i pełnienia innych ról społecznych.

W latach 2018-2022 Europejska Agencja ds. Leków dopuściła do obrotu 19 leków stosowanych w ramach leczenia adjuwantowego lub neoadjuwantowego. Ta liczba, a także miejsce i rosnące znaczenie, zwłaszcza immunoterapii, określone w najnowszych aktualizacjach wytycznych praktyki klinicznej leczenia wczesnych postaci różnych chorób nowotworowych, wskazują na potrzebę adekwatnego finansowania i dostępu do nich. Nie można traktować ich tożsamo z leczeniem stosowanym w zaawansowanych stadiach choroby nowotworowej. Leczenie okołooperacyjne we wczesnych stadiach choroby onkologicznej zwiększa szansę wyleczenia, a nie tylko ograniczonej czasowo kontroli choroby, jak ma to miejsce w przypadku choroby zaawansowanej lub uogólnionej.

Dane rynkowe jednak, w tym na przykład raport EFPIA, wskazują, iż odsetek terapii refundowanych stosowanych we wczesnych postaciach chorób onkologicznych jest niższy średnio o 10 proc. w porównaniu z odsetkiem leków refundowanych, które stosowane są w zaawansowanych stadiach. Można przypuszczać, iż specyficzne kwestie związane z oceną efektywności klinicznej w długim okresie i ograniczoną dostępnością danych dotyczących całkowitego przeżycia skutkują błędną perspektywą niewielkich lub niepewnych korzyści związanych z leczeniem okołooperacyjnym. W raporcie są analizowane korzyści oraz wyzwania związane z leczeniem okołooperacyjnym.

Dr hab. Maciej Niewada, HealthQuest – „Leczenie około operacyjne przynosi korzyści ekonomiczne. Kliniczne korzyści z leczenia okołooperacyjnego w dość oczywisty sposób przekładają się na wymierne oszczędności ekonomiczne wynikające z uniknięcia nawrotów choroby i tym samym zwiększenia odsetka wyleczonych pacjentów. W przypadku nawrotu choroby, niestety stopień jej zaawansowania może uniemożliwić uzyskanie całkowitego sukcesu terapeutycznego i wiązać się z niekorzystnym rokowaniem. Pacjenci, u których dochodzi do nawrotu choroby wymagają zaawansowanych metod diagnostycznych i terapeutycznych, częstych hospitalizacji, a w końcowej fazie także opieki terminalnej. Dla przykładu, koszty leczenia potrójnie ujemnego raka piersi w stadium IV są kilkakrotnie większe niż skumulowane koszty leczenia choroby w stadiach mniej zaawansowanych bez przerzutów (I-III). Z tej przyczyny skumulowane koszty nawrotów i progresji choroby są znaczne i dlatego ich uniknięcie jest atrakcyjne także z ekonomicznej perspektywy ze względu na znaczną redukcję kosztów.

Terapie adjuwantowe mogą nie tylko przynieść korzyści pacjentom onkologicznym, umożliwiając części z nich całkowite wyleczenie, ale także istotnie zmniejszyć obciążenie systemu ochrony zdrowia dzięki zmniejszeniu liczby chorych z zaawansowaną chorobą, do której doszło mimo leczenia chirurgicznego. Podobnie, leczenie neoadjuwantowe, które, poprzedzając zabieg chirurgiczny, umożliwia jego przeprowadzenie lub znacznie ogranicza jego rozległość, a tym samym ma wpływ zarówno na wczesne powikłania, jak i odległe rokowanie. Oszczędności w opiece onkologicznej mogą zostać wykorzystane dla innych pacjentów, a ponadto mogą skutkować poprawą efektywności wykorzystania ograniczonych dostępnych zasobów. adekwatne strategie leczenia przed i pooperacyjnego mogą optymalizować efekty i koszty leczenia.”

Cele leczenia okołooperacyjnego na wczesnych etapach rozwoju nowotworu:
minimalizacja ryzyka wystąpienia przerzutów

• zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby
• ułatwienie resekcji guza
• możliwość (w niektórych przypadkach) wykonania mniej okaleczającego dla pacjenta zabiegu operacyjnego,
• zmniejszenie śmiertelności
• poprawa jakości życia chorego
• umożliwienie pacjentowi powrotu do pracy zawodowej i aktywności społecznej
• redukcja kosztów całkowitego leczenia.