Raka płuca w Polsce rozpoznaje się u 22 000 chorych rocznie. Wśród złośliwych nabłonkowych nowotworów płuca według klasyfikacji WHO wyróżni się dwie grupy: drobnokomórkowego raka płuca (DRP) oraz niedrobnokomórkowe raki płuca (NDRP). Podział ten uzasadniają różnice w ich biologii, a w konsekwencji – odmienności w zakresie optymalnej terapii i rokowania.
Rak drobnokomórkowy płuca
Rad drobnokomórkowy płuca stanowi 13-20% wszystkich przypadków raka płuca i jest silnie związany etiologicznie z ekspozycją na dym tytoniowy. Jego komórki obserwowane pod mikroskopem mają małe rozmiary i są w znacznym stopniu wypełnione znajdującymi się w nich jądrami komórkowymi. Przyczyną powstawania prawie wszystkich postaci raka drobnokomórkowego jest palenie tytoniu.
Rak drobnokomórkowy płuca bardzo rzadko rozwija się u osób, które nie paliły i nie były biernymi palaczami. Niestety jest to agresywny typ nowotworu złośliwego cechujący się – pomimo dużej chemiowrażliwości – złym rokowaniem.
W drobnokomórkowym raku płuca specjaliści wyróżniają dwa stadia:
- stadium ograniczone: guz znajduje się tylko w jednej połowie klatki piersiowej, odpowiada stopniowi I-III wg klasyfikacji TNM
- stadium rozległe: choroba rozprzestrzenia się poza jedną połowę klatki piersiowej i może dawać przerzuty odległe – odpowiada stopniowi IV zaawansowania wg klasyfikacji TNM.
W większości przypadków choroba jest rozpoznawana w zaawansowanym stadium, a w momencie wykrycia nowotworu stwierdza się współistniejące przerzuty do węzłów chłonnych lub innych obszarów ciała. Często jako pierwsze symptomy raka drobnokomórkowego płuca pojawią się objawy neurologicznie spowodowane przez przeżuty do mózgu.
– Rokowanie pacjentów z drobnokomórkowym rakiem płuca zależy od stopnia zaawansowania choroby. DRP jest bardzo agresywnym nowotworem, często rozpoznawanym w stadium uogólnienia choroby. Pomimo początkowo dużej wrażliwości na chemioterapię i radioterapię nowotwór bardzo często nawraca, dając przerzuty do innych narządów m.in. wątroby i mózgu – tłumaczy lek. med. Ilona Molińska – specjalista onkologii klinicznej, specjalista chorób wewnętrznych/Oddział Onkologii Klinicznej Europejskie Centrum Zdrowia Otwock.
Nadzieję na poprawę wyników leczenia drobnokomórkowego raka płuca dają nowe terapie (immunoterapia) oraz udział w badaniach klinicznych.
WARTO WIEDZIEĆ: OBJAWY RAKA PŁUC
Rak drobnokomórkowy płuca – leczenie i rokowania
Rak drobnokomórkowy płuca wyjątkowo rzadko stanowi wskazanie do leczenia operacyjnego. Ze względu na radio- i chemio wrażliwość podstawowymi metodami leczenia są właśnie radioterapia i chemioterapia.
Standardowe leczenie raka drobnokomórkowego płuca w przypadku zmian ograniczonych do jednej połowy klatki piersiowej polega na chemioradioterapii (jednoczasowej lub sekwencyjnej) uzupełnionej o profilaktyczne napromienianie mózgu (20 Gy w 5 frakcjach bądź 30 Gy w 10 frakcjach na obszar ośrodkowego układu nerwowego).
W przypadku bardziej zaawansowanej postaci stosuje się chemioimmunoterapię (brak przerzutów w obrębie OUN) w postaci 4 cykli chemioterapii w skojarzeniu z immunoterapią.
Jeśli u pacjenta występują przerzuty do OUN, to możliwe jest zastosowanie radioterapii mózgowia, a następnie – jeżeli lekarz nie stwierdzi przeciwwskazań – chemioterapii opartej na jednej z pochodnych platyny (cisplatynie lub karboplatynie) oraz etopozydzie. jeżeli stan ogólny pacjenta jest dobry, to chory może otrzymać również jeden z dwóch dostępnych schematów chemioimmunoterapii.
– Aby dobrze leczyć raka płuca potrzebni są lekarze z dużym doświadczeniem i stale aktualizowaną wiedzą. Leczenie musi być oparte na bardzo precyzyjnej diagnozie. Dzisiaj diagnoza to nie jest tylko diagnoza histopatologiczna, ale także genetyczna. Wykorzystywane są różne metody, które pozwalają dokładnie określić, z jakim rodzajem choroby mamy do czynienia i dopiero wtedy – na podstawie dobrze przygotowanego rozpoznania – można działać w zakresie terapii. Terapia w raku płuca często składa się z kilku elementów – leczenie skojarzone, łączące chirurgię, chemioterapię, niekiedy radioterapię. Łączenie tych metod jest bardzo istotne, więc ośrodki kompleksowe, czyli te, które posiadają na miejscu te wszystkie metody – zdecydowanie dają większą szansę na skuteczne i efektywne leczenie – rekomenduje prof. dr hab. n. med. Maciej Krzakowski, Konsultant Krajowy w dziedzinie Onkologii Klinicznej, Kierownik Kliniki Nowotworów Płuca i Klatki Piersiowej Centrum Onkologii – Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie.
Immunoterapia w drobnokomórkowym raku płuca
Badania genomu komórek raka płuca pozwoliły na oznaczenie celów terapii ukierunkowanych molekularnie w niedrobnokomórkowym raku płuca, natomiast w przypadku raka drobnokomórkowego okazały się nieskuteczne. Współczesna onkologia nie dysponuje aktualnie żadnym preparatem z grupy leków ukierunkowanych molekularnie (celowanych) w leczeniu raka drobnokomórkowego płuca.
Obiecującą opcją terapeutyczną dla raka drobnokomórkowego płuca wydaje się być natomiast immunoterapia. Rak drobnokomórkowy płuca jest związany z kancerogenezą wywołaną paleniem tytoniu i charakteryzuje się bardzo dużą liczbą mutacji somatycznych. Z tego powodu jest dobrym kandydatem do zastosowania leków działających na punkty kontrolne (immune check points).
Od 1 marca 2023 roku zmienił się w Polsce program lekowy dotyczący leczenia drobnokomórkowego raka płuca. Nowy schematu leczenia jest oparty na związkach platyny, etopozydzie i immunoterapeutyku o nazwie durwalumab, który – podobnie jak atezolizumab (dostępny w Polsce od 1 lipca 2021 roku) – jest przeciwciałem anty-PD-L1.
Immunoterapia jest dostępna w ramach programu lekowego dla grupy chorych z rakiem drobnokomórkowym w stopniu 4, czyli w chorobie przerzutowej. Obie te metody leczenia (chemioterapia + immunoterapia) działają synergistycznie. Zastosowanie leku immunokompetentnego w połączeniu z chemioterapią ma za zadanie utrzymać dłużej efekt chemioterapii.
Post Rak drobnokomórkowy płuca – leczenie i rokowania pojawił się poraz pierwszy w Zwrotnikraka.pl.
