Urologia to prężnie rozwijająca się dziedzina medycyny zajmująca się schorzeniami układu moczowego u obu płci oraz schorzeniami układu rozrodczego u mężczyzn. Metody diagnostyczne stale ewoluują i lekarze korzystają z coraz bardziej nowoczesnych i ulepszonych testów. Jakie badania są wykorzystywane w tej chwili w urologii?
Jakie są wskazania do wizyty u urologa?
Istnieje szereg objawów i chorób, których występowanie powinno skłonić Cię do wizyty u urologa. Przybliżymy kilka z nich:
- infekcje dolnych dróg moczowych, zwłaszcza nawracające;
- nietrzymanie moczu;
- krwiomocz (pojawienie się krwi w moczu);
- problemy z prostatą – diagnostyka i leczenie przerostu prostaty, zapalenia gruczołu krokowego i raka prostaty;
- zaburzenia erekcji;
- niepłodność u mężczyzn;
- ból lub obrzęk jąder.
Współczesne badania inwazyjne w urologii
Badania inwazyjne polegają na wprowadzeniu do organizmu urządzeń lub substancji w celu uzyskania jak najdokładniejszych informacji o stanie testowanego organu. W urologii wykorzystuje się m.in. USG przezodbytnicze prostaty, badanie urodynamiczne i cystoskopię.
USG przezodbytnicze prostaty jest dobrą metodą do oceny wyglądu gruczołu krokowego. Prostata jest położona w sąsiedztwie odbytnicy, stąd przezodbytnicze USG cechuje się tu większą dokładnością niż przezbrzuszne. To badanie może być połączone z pobraniem materiału do badania histopatologicznego, czyli z biopsją.
Celem badania urodynamicznego jest ocena funkcji cewki moczowej i pęcherza moczowego. Wykonuje się podczas diagnostyki przyczyn parć naglących, nietrzymania moczu i uczucia zalegania moczu w pęcherzu. Dzięki temu badaniu możliwa jest ocena wartości ciśnienia w pęcherzu w spoczynku oraz podczas oddawania moczu. Do badania konieczne jest wprowadzenie dwóch cewników – jednego do dróg moczowych, a drugiego do odbytnicy. Badanie może być połączone z uroflowmetrią, podczas której oddaje się mocz do pojemnika mierzącego ilość moczu i szybkość wykonanej mikcji.
Cystoskopia jest zabiegiem endoskopowym, w którym do dróg moczowych wprowadza się cystoskop wyposażony w kamerę ze światłowodem. Dzięki temu możliwe jest oglądanie dróg moczowych i przyczyn zgłaszanych przez pacjenta dolegliwości. Cystoskopia może być połączona z pobraniem wycinków do badania histopatologicznego. [1], [2]
Badania obrazowe w urologii
Chociaż klasyczne zdjęcie RTG jest wciąż wykorzystywane, to w większości przypadków zostało ono niemal wyparte przez tomografię komputerową i rezonans magnetyczny. Tomografia komputerowa wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie. Współczesne aparaty są w stanie z dość dużą dokładnością zobrazować wygląd tkanek. Rezonans magnetyczny wykorzystuje promieniowanie magnetyczne i jest szczególnie przydatny w diagnostyce chorób prostaty. [3]
Badanie PSA w urologii
Swoisty antygen sterczowy (PSA) jest charakterystycznym wyznacznikiem procesów chorobowych prostaty: przerostu prostaty, raka prostaty i stanów zapalnych. Jego oznaczenie wykonuje się z krwi żylnej. Każde z laboratorium może mieć nieco inne normy poziomu PSA. [2]
Badania diagnostyczne – konieczność czy dodatek?
Podstawą każdej wizyty lekarskiej jest zebranie wywiadu z pacjentem i zbadanie go, jednakże to nie zawsze wystarcza do postawienia prawidłowego rozpoznania i wdrożenia skutecznego leczenia. Badania dodatkowe w urologii to współcześnie „druga ręka” lekarza. Dobrze, iż jest ich coraz więcej i są coraz bardziej udoskonalane.
Bibliografia
[1] J. S. Engelsgjerd i C. M. Deibert, „Cystoscopy”, w StatPearls, Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2024. Dostęp: 10 kwiecień 2024. [Online]. Dostępne na: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK493180/
[2] „Badania diagnostyczne w urologii”. Dostęp: 13 kwiecień 2024. [Online]. Dostępne na: http://www.mp.pl/social/article/98789
[3] „Imaging Tests of the Urinary Tract – Kidney and Urinary Tract Disorders”, MSD Manual Consumer Version. Dostęp: 13 kwiecień 2024. [Online]. Dostępne na: https://www.msdmanuals.com/home/kidney-and-urinary-tract-disorders/diagnosis-of-kidney-and-urinary-tract-disorders/imaging-tests-of-the-urinary-tract
