W Polsce przeciętne trwanie życia jest najwyższe w historii. W 2024 r. mężczyźni żyli przeciętnie 74,93 roku, a kobiety – 82,26 roku – wynika z danych GUS. W Polsce głównymi przyczynami zgonów są choroby układu krążenia, nowotwory i choroby układu oddechowego.
GUS w opublikowanym 30 lipca raporcie zwrócił uwagę, iż przeciętne trwanie życia jest kluczową miarą oceny zdrowia populacji, a także miernikiem używanym do określenia wysokości emerytur.
Prognozy publikowane przez Eurostat i ONZ oparte na analizie zmian zachodzących na świecie przewidują, iż przeciętne trwanie życia będzie wzrastało w większości państw świata, w tym w Polsce. Podobne rezultaty prezentowane są w prognozach przygotowywanych przez GUS.
W raporcie zaznaczono, iż obserwowane w ostatnich trzech dekadach w Polsce wydłużanie się przeciętnego trwania życia zostało gwałtownie zahamowane w konsekwencji pandemii COVID-19. Aktualna analiza trwania życia wskazuje na odwrócenie tendencji spadkowej i powrót do trendu obserwowanego przed pandemią.
GUS podkreślił, iż trwanie życia w 2024 r. kobiet i mężczyzn było najwyższym notowanym w historii Polski. W ubiegłym roku przeciętne trwanie życia mężczyzn w Polsce wyniosło 74,93 roku, a kobiet 82,26 roku.
Według raportu w porównaniu z 2023 r. trwanie życia wydłużyło się o 0,3 roku dla mężczyzn i kobiet. Biorąc pod uwagę rok 1990, trwanie życia było wyższe odpowiednio o 8,7 roku i 7 lat.
Jak zauważył GUS, w Polsce, podobnie jak w innych krajach, umieralność wśród mężczyzn jest wyższa niż wśród kobiet i występuje w niemal wszystkich grupach wieku. W latach 1985-2024 natężenie zgonów mężczyzn do 60. roku życia było około 2,6 raza wyższe niż kobiet w tym samym wieku. W wieku powyżej 60 lat proporcja ta się zmniejsza.
Analiza pokazała też, iż mieszkańcy polskich miast płci męskiej przeciętnie żyją dłużej niż mieszkańcy wsi. W województwie mazowieckim różnica ta jest największa i wynosi 2,2 roku. W przypadku kobiet w trzech makroregionach trwanie życia jest wyższe wśród mieszkanek wsi, a w czterech – w miastach. Największa różnica obserwowana jest w makroregionie województwo mazowieckie – 1,1 roku na korzyść miast.
GUS zaznaczył, iż największą różnicę między trwaniem życia mężczyzn i kobiet zanotowano we Wrocławiu (7,5 roku). Na tle innych wielkich miast bardzo niekorzystnie wypadają podregion katowicki i Łódź, w których trwanie życia jest krótsze o więcej niż rok w stosunku do średniej krajowej.
W Polsce głównymi przyczynami zgonów są choroby układu krążenia, nowotwory i choroby układu oddechowego. W 2023 r. były one odpowiedzialne za około 71 proc. wszystkich zgonów.
Autorzy raportu zwrócili uwagę, iż w tej chwili obserwowane są również inne zjawiska, które mogą przyczynić się do zahamowania przyrostu trwania życia w Polsce. Jak czytamy, niepokojący jest wyraźny wzrost liczby osób otyłych.
Według danych Eurostatu w 2019 r. w Polsce procent osób z BMI powyżej normy wyniósł 56,8 (Eurostat. European Health Interview Survey, 2019).
W raporcie wskazano, iż zgodnie z wynikami zbiorczej analizy reprezentatywnych badań światowych trendów niedowagi i otyłości w latach 1990-2023 częstość występowania otyłości w Polsce wśród kobiet w wieku powyżej 20 lat w 2023 r. wyniosła 24,6 proc. (przyrost o 7,4 punktu procentowego od 1990 r.). Dla mężczyzn było to odpowiednio 32,2 proc., czyli o 20,8 punktu procentowego więcej w porównaniu do 1990 r.
Istotnym czynnikiem może być również zanieczyszczenie powietrza i związany z nim wzrost zachorowalności właśnie na choroby układu oddechowego, niektóre nowotwory, jak również choroby układu krążenia. (PAP)
kkr/ joz/, fot. pexels.com
Data publikacji: 31.07.2025 r.
