Diagnozowanie dysleksji nie jest tak proste, jak niektórym może się wydawać. W rzeczywistości jest to skrupulatny proces, który zasługuje na całą uwagę. Pracownicy służby zdrowia nie spieszą się z ustaleniem zaburzenia, które wymaga szeregu możliwych metod leczenia i przyszłych terapii.
Jakość życia osoby z dysleksją zależy od dwóch rzeczy. Po pierwsze, jak wcześnie wykryto zaburzenie. Po drugie, jakie wsparcie osoba otrzymuje od otoczenia. Terapie multidyscyplinarne mają najważniejsze znaczenie, aby pacjent wiódł normalne życie w społeczeństwie.
Czym jest dysleksja?
Zanim przejdziemy do diagnozowania dysleksji należy ją zdefiniować. w uproszczeniu odnosi się do zaburzeń uczenia się (zwłaszcza czytania i pisania), które pojawiają się w dzieciństwie. Wiąże się z nieosiąganiem przez dziecko określonych parametrów, których się oczekuje w każdym wieku.
Jest coś uderzającego w dysleksji. Zasadniczo osoby, które na nią cierpią, zwykle nie mają powiązanego problemu, który ją uzewnętrznia. Innymi słowy, nie ma zmian fizycznych lub psychicznych, które określają istnienie niepowodzeń w procesie uczenia się.
Dziecku z dysleksją bardzo trudno jest zidentyfikować każdą literę alfabetu i rozróżnić je. Poszczególne dźwięki słów też są dla nich dość obce. Mają poważne problemy ze zrozumieniem tego, co czytają, do tego stopnia, iż zmieniają, zastępują, a choćby zniekształcają sylaby. Kiedy widzą, jak trudno jest im interpretować tekst, czytanie staje się znacznie wolniejsze.
Niektórzy autorzy twierdzą, iż głównym problemem jest tutaj brak możliwości rozszyfrowania przekazu. Zasadniczo dziecko z dysleksją nie rozwinęło zdolności rozumienia kodu używanego przez innych do mówienia. W rezultacie nie są w stanie dostrzec adekwatnego znaczenia słów, których używają.
Diagnozowanie dysleksji: objawy, na które należy zwracać uwagę
Diagnozowanie dysleksji jest skomplikowane, ponieważ zasadniczo zależy od interpretacji dokonanej przez pracowników służby zdrowia. Na razie nie ma w pełni potwierdzających testów. Z tego powodu osoba musi spełniać określone kryteria, aby móc stwierdzić obecność zaburzenia. Przyjrzyjmy się im bliżej.
Trudność w czytaniu
Jest to być może pierwszy i najbardziej widoczny znak. W dysleksji dziecko źle czyta, ponieważ używa wielu niewłaściwych metod, aby dojść do zrozumienia znaczenia słów.
Zamienia jedną literę na drugą, modyfikuje sylaby, obraca słowa i dźwięki, czyta bardzo wolno. Po zakończeniu czytania może nie wiedzieć, co mówi tekst. Dzieje się tak dlatego, iż dźwięk litery nie odpowiada wypracowanemu w ich umyśle znaczeniu poznawczemu.
Problemy z pisaniem
Trudność w czytaniu osoby z dysleksją zdecydowanie ma też wpływ na jej umiejętność pisania. Kiedy próbuje zapisać myśli, popełnia wiele błędów. Na przykład pomija litery, zmienia sylaby i nie używa (lub robi to niewłaściwie) znaków interpunkcyjnych.
Osoby te mają bardzo słabą składnię, ponieważ brakuje im narzędzi do wyrażania siebie. Często wszystko, co potrafią zapisać, to bazgroły. To niewątpliwie wyjaśnia, jak trudne jest dla tych dzieci pisanie.
Wielki intelekt
Nierzadko zdarza się, iż dzieci z dysleksją wzbudzają ciekawość swoich nauczycieli, ponieważ mają wysoki zdolności intelektualne w prawie wszystkich dziedzinach (oczywiście z wyjątkiem języka). Nie ma upośledzenia umysłowego – a choćby wręcz przeciwnie. W rzeczywistości w wielu obszarach ich rozwój mieści się w oczekiwanych parametrach, lub je przewyższa.
Czytaj także: Zespół Aspergera – 10 celebrytów, którzy mogą go mieć
Trudność w realizacji zadań leksykalnych
Szkoła jest głównym miejscem wykrywania dysleksji. Uczniowie z dysleksją zwykle nie wykonują poprawnie swoich zadań językowych. Na przykład, gdyby nauczyciel poprosił ich o wskazywanie wielkich liter lub znajdowanie słów, całkowicie by się pogubili.
Ich problem z uporządkowaniem rzeczy czasami rozciąga się na inne, bardziej matematyczne i geometryczne obszary. Jednak nie zawsze tak się dzieje. Na przykład, kiedy trudność danej osoby zwiększa się w ten sposób, nie jest ona w stanie nauczyć się mnożenia ani porządkować dni tygodnia.
Zmienione zachowanie
Zwykle podejrzewa się dysleksję, gdy dzieci mające problemy w szkole, cierpią z powodu silnego stresu, który wpływa na ich codzienne życie. Sam fakt opóźnienia w rozwoju w stosunku do rówieśników może wyrządzić im krzywdę emocjonalną.
Co więcej, w instytucjach edukacyjnych relatywizuje się zaburzenia zachowania. Dorośli często zakładają, iż problemy dziecka wynikają z braku zainteresowania nauką i vice versa. Stopniowo osoba z dysleksją wkracza w kategorię złego, powolnego ucznia, na którego nauczyciele nie powinni tracić czasu, bo i tak się nie nauczy.
W rzeczywistości niektórzy pacjenci otrzymują diagnozę depresji przed diagnozą dysleksji. Można śmiało powiedzieć, iż czas zmarnowany na błędną diagnozę opóźnia profesjonalną pomoc, której faktycznie potrzebują. Biorą choćby leki na receptę, które wcale nie są pomocne w ich stanie.
Przeczytaj także: Kobieta w depresji – 4 ważne aspekty
Kto jest odpowiedzialny za diagnozowanie dysleksji?
Ponieważ nie ma uzupełniających metod diagnostycznych, takich jak MRI lub skany mózgu, które mogą prowadzić do diagnozy, całkowicie zasadne jest zastanowienie się, kto stawia diagnozę i jak to robi.
W ramach zaburzeń uczenia się i ich terapii powiedzielibyśmy, iż specjalistami przeszkolonymi do tego zadania są psychologowie edukacyjni, logopedzi i neuropsycholodzy. Dzięki testom i ocenom multidyscyplinarne zespoły mogą zebrać wystarczającą liczbę kryteriów, aby wyciągnąć wnioski.
Na koniec zespół medyczny musi podpisać raport potwierdzający diagnozę danej osoby. Następnym krokiem jest zobowiązanie się rodziny pacjenta i całego otoczenia do dostosowania procesu zdobywania wiedzy do jego sytuacji.
Krótko mówiąc, nie wahaj się umówić na konsultację w poradni psychopedagogicznej w Twojej szkole lub ośrodku zdrowia. Jako rodzic lub opiekun musisz wiedzieć, iż wczesna diagnoza dysleksji może całkowicie zmienić przyszły rozwój dziecka.
