"Siatkówka jest ściśle powiązana z ośrodkowym układem nerwowym, można powiedzieć, iż jest uproszczonym modelem tego, co dzieje się w mózgu. Dane pochodzące z siatkówki mogą być dobrym materiałem, pomocnym w klasyfikowaniu pacjentów do grupy osób zdrowych bądź chorych" – powiedział PAP dr hab. Paweł Karczmarek, kierownik Katedry Inteligencji Obliczeniowej Politechniki Lubelskiej.
To skłoniło naukowców z Politechniki Lubelskiej, Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego oraz University of Rochester (USA), do rozpoczęcia badań nad możliwością diagnozowania schizofrenii poprzez skanowanie siatkówki oka. Wsparła ich sztuczna inteligencja.
Skan siatkówki wsparty AI
Badacze opierali się na twierdzeniu, iż przy schizofrenii siatkówka ma cieńsze warstwy. Aby to sprawdzić, z użyciem tomografu optycznego zbadali warstwa po warstwie strukturę siatkówki u 59 pacjentów ze schizofrenią oraz 61 osób zdrowych.
"Zdjęcia z tomografu optycznego interpretowaliśmy z udziałem zaawansowanych algorytmów sztucznej inteligencji. Wykorzystaliśmy różnorodne modele analizy, które zwiększyły precyzję wykrywania różnic między zdrowymi osobami a pacjentami ze schizofrenią" – tłumaczył PAP naukowiec.
Wyniki ich badań pozwoliły na potwierdzenie, iż rzeczywiście cieńsze warstwy siatkówki mogą wskazywać na schizofrenię. Natomiast ważne, aby do oceny siatkówki wykorzystywać obie zastosowane przez nich technologie. Wyniki ich badań zostały opublikowane w "Scientific Reports".
To odkrycie jest bardzo ważne ze względu na fakt, iż aktualnie diagnoza tej choroby opiera się wyłącznie na obserwacji pacjenta oraz rozmowie lekarza z pacjentem. A jest to poważna choroba psychiczna, na którą w Polsce choruje około 400 tys. osób.
Siatkówka jak okno na zdrowie oczu
Siatkówka to wewnętrzna warstwa oka, która zawiera komórki światłoczułe i nerwy. Badanie siatkówki umożliwia wgląd w naczynia krwionośne, nerw wzrokowy i inne struktury oka. Dzięki temu specjaliści mogą wykryć wiele chorób oka. Należą do nich m.in.:
retinopatia cukrzycowa: to uszkodzenie naczyń krwionośnych siatkówki spowodowane cukrzycą. W badaniu dna oka można zaobserwować mikrotętniaki, wylewy krwi, obrzęk siatkówki czy powstawanie tkanki bliznowatej
zwyrodnienie plamki związane z wiekiem: ta choroba dotyka centralnej części siatkówki (plamka żółta), odpowiedzialnej za ostre widzenie. W jej przypadku powstają widoczne złogi pod siatkówką, zanika nabłonek barwnikowy, dochodzi też do obrzęków i wylewów
jaskra: choroba nerwu wzrokowego, często związana z podwyższonym ciśnieniem wewnątrzgałkowym. Aby ją zdiagnozować, ocenia się wygląd i zagłębienie tarczy nerwu wzrokowego
zakrzep żyły środkowej siatkówki: polega na zablokowaniu przepływu krwi w naczyniach siatkówki, co w konsekwencji prowadzi do obrzęku i wylewów
Wygląd oka a choroby ogólnoustrojowe
Poza chorobami typowymi dla oczu wygląd oka może wskazywać na różne poważne choroby ogólnoustrojowe. Są nimi m.in.:
cukrzyca, w której przebiegu na siatkówce widoczne są skrzepy z naczyń krwionośnych
nadciśnienie tętnicze, gdzie w naczyniach siatkówki występuje zwężenie tętnic i krwawe wylewy
choroby autoimmunologiczne, takie jak np. toczeń rumieniowaty, objawiający się krwotokami siatkówkowymi, suchością oka, zapaleniem rogówki i spojówki
choroby sercowo-naczyniowe, w których przypadku siatkówka jest niedostatecznie dokrwiona
guzy mózgu: guz podwyższa ciśnienie wewnątrzczaszkowe, a to powoduje obrzęk tarczy nerwu wzrokowego
infekcje: zwłaszcza wirusowe zapalenie siatkówki, widoczne w postaci błysków, kropek lub mroczków. Mogą powodować pogorszenie ostrości oraz zamglone widzenie.
