Polacy masowo rezygnują z wakacji. Powodem jest nie tylko brak środków. Okazuje się, iż dręczy nas co innego.
Fot. Warszawa w Pigułce
Choroby stały się główną przyczyną anulowania wakacji przez Polaków, wypierając problemy finansowe na drugi plan. Według badań CBOS z 2025 roku, wiek lub stan zdrowia to najczęściej wymieniana przyczyna rezygnacji z wyjazdów, podczas gdy tylko 20% respondentów wskazuje na brak środków finansowych (spadek o 7 punktów procentowych w porównaniu z latami 2022-2023). Ta fundamentalna zmiana w zachowaniach konsumentów po pandemii COVID-19 zmusiła branżę turystyczną i ubezpieczeniową do radykalnego przeprojektowania swoich ofert. Firmy ubezpieczeniowe odnotowały wzrost sprzedaży polis od kosztów rezygnacji o 30-50%, a główni touroperatorzy wprowadzili kompleksowe pakiety elastyczności jako standard rynkowy.
Przyczyny zdrowotne dominują w anulowaniach podróży
Analiza komunikatów największych polskich firm ubezpieczeniowych – PZU, Allianz, Generali, Warta, Compensa i Uniqa – pokazuje jednoznaczny obraz: choroby stanowią 60-70% wszystkich przyczyn anulowania podróży. Firma Warta precyzuje, iż w latach 2022-2023 zaobserwowała wzrost sprzedaży ubezpieczeń od rezygnacji o 45%, oferując sumy ubezpieczenia do 40 000 zł na osobę.
Najczęstsze przyczyny zdrowotne to nagłe zachorowania wymagające hospitalizacji (40-50% przypadków), wypadki (20-25%), zaostrzenia chorób przewlekłych (10-15%) oraz problemy zdrowotne osób bliskich (10-15%). Allianz w swoim nowym produkcie „Moja Podróż” z 2024 roku uwzględnia aż 26 różnych powodów rezygnacji z sumami ubezpieczenia do 30 000 zł, odnotowując wzrost popularności takich ubezpieczeń o około 40% po pandemii.
Europa Ubezpieczenia w komunikatach prasowych potwierdza rekordowe zainteresowanie ubezpieczeniem kosztów rezygnacji po pandemii, ze znaczącym wzrostem sprzedaży w latach 2022-2024. PZU odnotowało rozszerzenie ochrony o COVID-19, co zwiększyło liczbę wypłat z tytułu rezygnacji, przy jednoczesnym wzroście sprzedaży ubezpieczeń turystycznych o około 15% w 2023 roku.
Rynek turystyczny adaptuje się do nowej rzeczywistości
Polski rynek turystyki zorganizowanej osiągnął rekordowe wyniki w 2024 roku – 5,69 mln klientów obsłużonych przez touroperatorów przy przychodach 21,11 mld zł (wzrost o 24,6%). Lider rynku Itaka wypracowała przychody 6,62 mld zł, wyprzedzając TUI Poland (4,87 mld zł) i Rainbow Tours (3,52 mld zł).
Jednak to nie liczby sprzedaży, ale zmiana polityki anulowań najlepiej pokazuje adaptację branży do nowych realiów zdrowotnych. TUI Poland wprowadził Pakiet Elastyczny za 55-110 zł, umożliwiający nieograniczone zmiany rezerwacji do 25 dni przed wyjazdem. Coral Travel oferuje dodatek MULTI za 72 zł, pozwalający na trzykrotną zmianę rezerwacji bez podawania przyczyny.
Według ekspertów branżowych, w tym prezesa Traveldata Andrzeja Betleja, rok 2023 był „absolutnie rekordowy w całej historii polskiej zorganizowanej turystyki wyjazdowej”, ale pandemia trwale zmieniła zachowania konsumentów. Firma Traffics podaje, iż 38% rezerwacji to w tej chwili oferty z opcją elastycznych warunków, które mają o 20% mniej rezygnacji niż standardowe.
COVID-19 jako katalizator zmian w świadomości zdrowotnej
Pandemia COVID-19 stała się przełomowym momentem dla polskiego rynku turystycznego. Badania GUS pokazują stopniową odbudowę sektora – w 2023 roku z turystycznych obiektów noclegowych skorzystało 37,9 mln turystów (wzrost o 7,1% vs 2022), ale zmieniły się fundamentalne motywacje podróżnych.
Wzrost świadomości zdrowotnej przełożył się na konkretne zachowania: 40% turystów obawia się zachorowania podczas wakacji (główny powód kupowania ubezpieczenia), a 30% Polaków deklaruje wzrost wiedzy medycznej po pandemii. Polacy zaczęli preferować wyjazdy poza wysokim sezonem (wrzesień zyskał blisko 18% udziału w rezerwacjach) oraz wcześniejsze rezerwacje – 1/3 klientów rezerwuje z 3-miesięcznym wyprzedzeniem.
Wszystkie główne firmy ubezpieczeniowe rozszerzyły ochronę o zachorowanie na COVID-19. Warta pokrywa koszty kwarantanny i izolacji do 5 000 zł na osobę, Generali oferuje ochronę przy leczeniu COVID-19 do 5 mln zł, a PZU Wojażer obejmuje koszty noclegu i wyżywienia podczas kwarantanny.
Elastyczne oferty jako nowy standard rynkowy
Reakcją branży na wzrost rezygnacji zdrowotnych było wprowadzenie kompleksowych pakietów elastyczności. Itaka oferuje Pakiet Elastyczny umożliwiający nieograniczone zmiany do 22 dni przed podróżą, z rezygnacją za jedyne 15% ceny dla imprez czarterowych. TUI wprowadził dwa poziomy: Pakiet Elastyczny Basic (od 70 zł) z trzema zmianami w okresie oraz Premium (od 120 zł) z nieograniczoną liczbą zmian.
Rainbow Tours jako firma z najwyższą rentownością wśród dużych touroperatorów (2,7%) oferuje elastyczne warunki anulowania z niskimi kosztami rezygnacji do 31 dni przed wylotem, uzupełnione o ubezpieczenie od rezygnacji za 20 zł w wersji podstawowej lub 40 zł z rozszerzeniem o COVID-19.
Polska Izba Turystyki oficjalnie zarekomendowała zwrot kosztów klientom w przypadku odwołania wyjazdu ze względu na stan epidemii, wspierając trend elastycznych rozwiązań. Według Salima Sahi z firmy Traffics, oferty z elastycznymi warunkami nie tylko stanowią 38% zamówień, ale również charakteryzują się mniejszą liczbą rezygnacji.
Przyszłość turystyki w cieniu świadomości zdrowotnej
Dane z lat 2022-2024 jednoznacznie wskazują na trwałą zmianę priorytetów polskich turystów. Polska Izba Ubezpieczeń odnotowała wzrost składki z ubezpieczeń turystycznych o 9,2% do 78,9 mld zł w 2023 roku, przy wypłatach odszkodowań na poziomie 44,2 mld zł. To pokazuje nie tylko rosnącą świadomość ubezpieczeniową, ale też rzeczywisty wzrost wypłat związanych z problemami zdrowotnymi podczas podróży.
Nastąpiło przesunięcie w hierarchii obaw – od finansowych do zdrowotnych. Jak pokazuje najnowsze badanie CBOS, wiek i stan zdrowia wyprzedziły trudną sytuację materialną jako główną przyczynę rezygnacji z wakacji. Ten trend prawdopodobnie będzie się pogłębiał wraz ze starzeniem się społeczeństwa i trwałymi skutkami doświadczenia pandemicznego.
Branża turystyczna skutecznie zaadaptowała się do nowej rzeczywistości, w której czynniki zdrowotne dominują nad finansowymi w decyzjach o rezygnacji z podróży. Elastyczne pakiety stały się standardem, a firmy ubezpieczeniowe odnotowały rekordowy wzrost sprzedaży polis od kosztów rezygnacji. COVID-19 okazał się katalizatorem długoterminowych zmian w świadomości zdrowotnej Polaków, co przełożyło się na trwałe zmiany w ofercie turystycznej – od ubezpieczeń po warunki anulowania. Sukces firm, które najszybciej zaadaptowały swoje oferty do nowych potrzeb klientów, pokazuje, iż elastyczność i bezpieczeństwo zdrowotne stały się kluczowymi czynnikami konkurencyjności na polskim rynku turystycznym.
