Do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynął wniosek mieszkanki Gorzowa Wielkopolskiego dotyczący pracy aptek. Kobieta poskarżyła się, iż w porze nocnej oraz dni wolne od pracy nie działa w Gorzowie żadna apteka. Jej zdaniem to „w sposób oczywisty utrudnia mieszkańcom dostęp do leków”. RPO zwrócił się więc w tej sprawie do Prezydenta Miasta, by wyjaśnił jakie kroki podjęto, by zapewnić dyżury aptek.
W swoim piśmie RPO podkreślił, iż zdaje sobie sprawę za zmian przepisów dotyczących dyżurów, które wprowadziła „Duża Nowelizacja Ustawy Refundacyjnej”. Zgodnie z nimi dyżur w dzień wolny od pracy oznacza pracę apteki w ten dzień przez kolejne 4 godziny zegarowe między 10.00 a 18.00. Dyżur w porze nocnej oznacza z kolei jej pracę bez przerwy przez kolejne 2 godziny zegarowe między 19.00 a 23.00. Ponadto w powiecie, którego siedzibą jest miasto liczące ponad 40 tys. mieszkańców, wyznaczenie apteki do pełnienia dyżurów jest fakultatywne.
- Czytaj również: 500 tys. zł rocznie za dyżury aptek. Powiatów na nie nie stać…
– Rzecznik ma też świadomość, iż finansowanie ewentualnych dodatkowych godzin dyżurów aptecznych obywa się ze środków własnych powiatów. Nie zmienia to jednak faktu, iż wyznaczenie, bądź nie, apteki ogólnodostępnej do nocnych dyżurów i w wolne dni, jak również ustalenie szerszego zakresu godzinowego dyżurów, powinna poprzedzać analiza potrzeb ludności danego powiatu (miasta na prawach powiatu) oraz weryfikacja funkcjonowania przynajmniej jednej apteki ogólnodostępnej w trybie całodobowym – wskazuje Zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich, Adam Krzywoń.
Poprosił on jednak władze Gorzowa Wielkopolskiego o informację czy w 2024 i 2025 roku wyznaczono apteki do pełnienia dyżurów.
Dyżury aptek po godzinie 23.00 nie są potrzebne…
Odpowiedzi na pytania RPO udzieliła Zastępca Prezydenta Miasta – Małgorzata Domagała. Poinformowała między innymi, iż mieszkańcy Gorzowa mają zagwarantowany dostęp do leków w porze nocnej oraz w dni wolne od pracy – zgodnie z definicją ustawową. Dostęp do leków i usług farmaceutów w ustawowej porze nocnej w dni robocze (poniedziałek – piątek) zabezpiecza 9 aptek. W soboty dyżury zabezpiecza 7 aptek. Z kolei w niedziele handlowe, niehandlowe i święta dyżury zabezpiecza 1 apteka. Natomiast w ustawowym czasie dni wolnych od pracy w niedziele handlowe Gorzów Wielkopolski zabezpiecza 9 aptek. W niedziele niehandlowe 4 apteki i w święta 1 apteka.
- Czytaj również: 500 tys. zł za całodobowy dyżur apteki. Gorzów Wielkopolski rozważa takie rozwiązanie…
Przypomnijmy, iż w tej chwili Narodowy Fundusz Zdrowia finansuje nocne dyżury aptek w wymiarze 2 godzin między 19.00 i 23.00. Z kolei w niedziele i dni wolne od pracy, finansowane są 4 godziny między 10.00 i 18.00.
– Ustawodawca uznał, iż finansowanie ze środków publicznych ekspedycji aptecznej od godz. 23:00 byłoby nieodpowiadające faktycznym potrzebom, nieuzasadnione pod względem finansowym, a zatem nieracjonalne, ale nie czyni też przeszkód, aby apteki wyznaczone przez powiaty dyżurowały po godz. 23. W tych jednak przypadkach te nadmiarowe – względem minimum godzinowego określonego w ustawie – godziny dyżurów będą musiały być pełnione nieodpłatnie bądź odpłatnie, ale z pokryciem związanych z tym kosztów ze środków własnych powiatów – przypomniała Zastępca Prezydenta Gorzowa Wielkopolskiego.
Brak uzasadnienia dla 500 tys. zł na zadanie fakultatywne
W ustawie Prawo farmaceutyczne ustalono też wysokość wynagrodzenia apteki za pełnienie dyżuru. Stanowi ona równowartość 3,5% minimalnego wynagrodzenia za pracę określonego na podstawie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu. Takie wynagrodzenie przelicza się na 1 godzinę faktycznie przeprowadzonego dyżuru. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 12 września 2024 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia w 2025 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 4 666,00 zł. W rezultacie opłata za jedną godzinę dyżuru wynosi więc 163,31 zł (4 666,00 zł x 3,5% = 163,31 zł).
- Czytaj również: Jak sprawdziły się nowe przepisy dotyczące dyżurów aptek?
– W Gorzowie Wielkopolskim zabezpieczenie dyżurów nocnych w godzinach od 23 do 7 rana dnia następnego w całym roku 2025, stanowiące „wypełnienie” luki godzinowej po zamknięciu się apteki, która jest najdłużej czynna do czasu otwarcia się pierwszej apteki z rana (8h dyżuru) obciążyłoby budżet miasta kwotą 476 865,20 zł (163,31 zł x 8h x 365 nocy = 476 865,20 zł). Wyliczona kwota wynika z planowanego harmonogramu otwarcia aptek w 2025 r. oraz kwoty minimalnego wynagrodzenia. W przypadku wzrostu wysokości najniższego wynagrodzenia czy zmian w harmonogramach pracy aptek, np. skrócenia godzin otwarcia, co w efekcie wydłuży czas trwania dyżuru płatnego, wydatki na ten cel ulegną zwiększeniu – informuje Zastępca Prezydenta Gorzowa WLKP.
W budżecie miasta na 2025 r. nie zabezpieczono środków finansowych z przeznaczeniem na taki cel. Dlaczego?
– Zapewnienie nocnych pozaustawowych dyżurów aptek jest zadaniem fakultatywnym, możliwym do zrealizowania w miarę posiadanych zasobów budżetowych. Wyasygnowanie z budżetu Miasta kwoty blisko 0,5 mln złotych z przeznaczeniem na dyżury apteki po godz. 23.00, z których mieszkańcy korzystać będą sporadycznie lub wcale, nie wydaje się być uzasadnione pod względem finansowym – wyjaśnia przedstawiciel miasta.
Wskazuje jednocześnie, iż na Mieście, jako organizmie społecznym ciąży wiele zadań obligatoryjnych, które musi zrealizować w pierwszej kolejności. Wyasygnowanie na te zadania środków budżetowych jest priorytetem.
Źródło: ŁW/RPO
