Lęk to jedna z trudniejszych emocji, z jakimi mierzymy się już w dzieciństwie. Szacuje się, iż nie radzi sobie z nim 4 procent populacji dzieci na całym świecie. Przedłużające się stany lękowe nie pozostają obojętne na psychikę najmłodszych w dłuższej perspektywie. Powodując wzmożony niepokój i niską samoocenę, często przekładają się na niepowodzenia w szkole i problemy z budowaniem relacji z innymi dziećmi.
Kiedy dzieci przegrywają z lękiem, również ich rodzice przeżywają niełatwe chwile. Popadają bowiem we frustrację z powodu niemożności pomocy swoim pociechom. Potęguje ją nierzadko przekonanie, iż bez specjalistycznej wiedzy psychologicznej na ten temat opiekunowie nie są w stanie nauczyć najmłodszych odpowiednich strategii lub metod, które mogłyby posłużyć do skutecznego zwalczania lęku.
Choć w niektórych sytuacjach rzeczywiście niezbędna okazuje się profesjonalna konsultacja psychologa czy psychoterapeuty, to w wielu przypadkach wystarczą proste ćwiczenia na koncentrację, uważność i wyciszenie. Zaprezentowane w przystępnej formie są na tyle łatwe, iż dziecko może samo się ich nauczyć, a już na pewno przy wsparciu rodziców, którzy notabene też z nich mogą skorzystać, bo stany lękowe nie znają wieku.
Od czego można zacząć? Bárbara Tovar – pochodząca z Hiszpanii uznana psycholożka kliniczna zajmująca się sposobem funkcjonowania umysłu i emocji oraz autorka książki "Świat na spokojnie. Ćwiczenia pozwalające uwolnić się od lęku" – proponuje, by dzieci wyobraziły sobie swoje wnętrze jako wszechświat, w którym krążą trzy planety: umysł, ciało i działanie. Każdą z nich trzeba poznać i zbadać, aby móc walczyć z lękiem.
Planetę Umysł, na której mieszkają pozytywne i negatywne myśli, warto odwiedzić, aby wzmacniać przydatne emocje, a osłabiać te przeszkadzające. Dzięki odwiedzinom na Planecie Ciało można odkryć, jak się relaksować, oddychać i rozciągać się, by stawiać czoła wyzwaniom w dobrej formie fizycznej. Z kolei Planeta Działanie to miejsce, które uczy, jak mierzyć się otwarcie z problemami, zamiast chować głowę w piasek jak struś.
Jedno z ćwiczeń na Planecie Umysł polega na wyobrażeniu sobie swojego lęku jako osobistego potworka. Można go narysować i obkleić karteczkami z wypisanymi cechami wziętymi z odpowiedzi na takie pytania, jak np. "O czym myślę, kiedy się denerwuję lub boję?". Zwizualizowany i nazwany lęk łatwiej rozpoznać i pokonać. Również rodzice mogą mówić o nim do dziecka w trzeciej osobie np. "potworek X wiąże ci supełek w brzuchu".
Bazowym ćwiczeniem do wykonania na Planecie Ciało jest przygotowanie przez dziecko atlasu swojego ciała. Dzięki niemu będzie można namierzyć miejsca, w których kryje się lęk i sprawić, by zniknął. Wystarczy narysować ciało w zeszycie, przypomnieć sobie uczucie lęku, zaznaczyć w atlasie części ciała, w których się go poczuło, a następnie przeprowadzić ich "masaż" oddechem, wyobrażając go sobie podczas wdechu-wydechu.
Natomiast na Planecie Działanie można wykonać np. ćwiczenie pod nazwą "Wodospad odwagi", w którym odwagę trenuje się niczym mięśnie. Dziecko wchodzi pod prysznic, oddycha spokojnie, uśmiecha się i kieruje do siebie pozytywne przekazy typu "mogę". Następnie odkręca zimną wodę, polewa nią stopy i kieruje strumień coraz wyżej, cały czas powtarzając budujący odwagę przekaz i pomagając sobie głębokimi oddechami.
Więcej prostych i sprawdzonych ćwiczeń antylękowych dla dzieci 6+ odsłoni przed wami książka "Świat na spokojnie", interesujący i przystępny poradnik ze wskazówkami psycholożki Bárbary Tovar i ilustracjami rysowniczki Cristiny Picazo. Tytuł, którego polska premiera odbyła się 28 sierpnia 2024 roku, zakupicie w rodzimych księgarniach stacjonarnych i internetowych dzięki uprzejmości Wydawnictwa ToTamto.
