Placówki zdrowotne nie odmawiają leczenia pacjentom niezaszczepionym przeciwko COVID-19

Liczba skarg dotyczących odmowy udzielenia świadczeń w roku 2023 w związku z brakiem szczepienia pacjenta przeciwko COVID-19 rozpatrzonych przez Narodowy Fundusz Zdrowia w porównaniu z rokiem 2022 jest dużo mniejsza – poinformował wiceminister Waldemar Kraska w odpowiedzi na interpelację posła Pawła Szramki.

Poseł Paweł Szramka zgłosił interpelację dotyczącą skarg na odmowę leczenia, zgłaszanych do Rzecznika Praw Pacjenta. Według danych, które przytoczył parlamentarzysta, w całym 2022 roku do biura RPP wpłynęły 52 takie skargi, a już w pierwszej połowie 2023 roku odnotowano 43 skargi. Według posła, część z tych skarg dotyczyła odmowy leczenia pacjentów, którzy nie zaszczepili się przeciwko COVID-19. Pacjenci najczęściej doświadczyli odmów w podstawowej opiece zdrowotnej, szpitalach i ambulatoryjnej opiece specjalistycznej, a także sporadycznie w stomatologii, rehabilitacji czy leczeniu uzdrowiskowym. Skargi obejmowały szerokie spektrum kwestii, w tym jakość leczenia i bezpieczeństwo, informacje o stanie zdrowia lub leczeniu oraz organizację pracy podmiotów leczniczych.

Poseł zapytał Ministra Zdrowia czy jest świadomy rosnącego trendu odmowy leczenia przez lekarzy, w szczególności w kontekście pacjentów niezaszczepionych przeciwko COVID-19. Parlamentarzysta zapytał jakie środki podjęto, aby odpowiedzieć na ten niepokojący trend i zapewnić, iż wszyscy pacjenci mają równy dostęp do niezbędnej opieki medycznej.

Wiceminister Kraska w swojej odpowiedzi przytoczył dane NFZ dotyczące skarg na odmowę leczenia pacjentów niezaszczepionych przeciwko COVID-19, z których wynika iż w 2023 roku odnotowano dotychczas tylko jedną taką skargę (w woj. podkarpackim), podczas gdy w 2022 roku było ich 52 (najwięcej na Śląsku – 14 oraz na Mazowszu – 6).

Wiceminister Kraska wyjaśnił, iż w celu zbadania przyczyn sytuacji opisanych w skargach i rozwiązania problemu w każdej sprawie Fundusz prowadził postępowanie wyjaśniające. Podejmowano interwencję u świadczeniodawcy i występowano o wyjaśnienia. W przypadku gdy, prowadzone postępowanie wyjaśniające potwierdziło zasadność złożonej skargi, przypominano świadczeniodawcy zasady udzielania świadczeń i pouczano o konieczności przestrzegania obowiązujących przepisów prawa. Sytuacja w omawianym zakresie jest na bieżąco monitorowana i analizowana, w razie konieczności podejmowane będą adekwatne działania.

Wiceminister dodatkowo przypomniał, iż stan zagrożenia epidemicznego w Polsce został odwołany od 1 lipca 2023r., zniesiony został obowiązek noszenia maseczek w szpitalach, przychodniach, aptekach oraz innych podmiotach leczniczych. Zaznaczył także wyraźnie, iż w żadnym momencie trwania stanu zagrożenia epidemiologicznego oraz epidemii, przepisy prawa nie dopuszczały możliwości odmowy udzielenia świadczenia ze względu na brak szczepienia przeciwko COVID-19.

Odmowa leczenie jest możliwa zgodnie z art. 38 ustawy o zawodzie lekarza. Lekarz może nie podjąć lub odstąpić od leczenia pacjenta, o ile nie zachodzi przypadek niecierpiący zwłoki. Przepis ten uprawnia każdego lekarza – bez względu na rodzaj udzielanych świadczeń zdrowotnych, miejsce wykonywania pracy i przyczyny – do niepodjęcia lub odstąpienia od leczenia pacjenta. W przypadku odstąpienia od leczenia, lekarz ma obowiązek dostatecznie wcześnie uprzedzić o tym pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego i wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w podmiocie leczniczym.