Pierwsze rozstanie z maluchem – jak się do tego przygotować?

Większość rodziców w pewnym momencie życia musi się zmierzyć z wyzwaniem, którym jest pozostawienie swojego dziecka pod opieką przedszkola czy żłobka. Dla jednych jest to konieczność ze względów zawodowych, inni zaś chcą po prostu mieć więcej czasu dla siebie. Powody mogą być różne, ale niezmiennym pozostaje fakt, iż decyzja ta budzi wiele pytań i wątpliwości. Taka zmiana będzie nie lada wyzwaniem również dla malucha.

Rozterki rodziców

Wielu rodziców zastanawia się, czy to na pewno dobra decyzja i czy nie lepiej zostawić malucha z nianią. W sieci można znaleźć różnego rodzaju dylematy związane z bilansowaniem plusów i minusów oddania dziecka do placówki. Należy jednak pamiętać, iż to, co dla jednego dziecka będzie zaletą, dla innego może być trudnością. Dobrym punktem wyjścia będzie analiza cech indywidualnych swojego dziecka. W tym kontekście pomocnym może okazać się postawienie sobie pytania: „Czy moje dziecko ze swoją wrażliwością, otwartością na kontakty z innymi jest już gotowe do funkcjonowania w instytucji, gdzie trzeba dzielić przestrzeń z większą liczbą dzieci, dostosować się do pewnych zasad?” W zależności od tego, jaka będzie odpowiedź na powyższe pytanie, można od razu podjąć decyzję o rozstaniu się z maluchem na kilka godzin, albo należy zintensyfikować czynności przygotowawcze.

Tak czy inaczej, nie należy ignorować kroku związanego z adaptacją, który na celu ma przede wszystkim oswojenie się dziecka ze zmianą. Czas trwania może być różny, do momentu aż rodzic będzie przekonany, iż dziecko sobie z tym poradzi.

Jak ułatwić dziecku start w nowym miejscu? Co to są czynności przygotowawcze i dlaczego są tak ważne?

Każdy rodzic w większym lub mniejszym stopniu zna swoje dziecko. Wie, czy jest ono śmiałe, czy wycofane, czy łatwo nawiązuje kontakty społeczne. Poniżej przedstawiamy kilka sposobów na łatwiejszy start:

• Odwiedzenie przedszkola z wyprzedzeniem

Daje to możliwość oswajanie dziecka z rozstaniem, aby uniknąć bolesnych czy traumatycznych przeżyć.

• „Dni adaptacyjne” w przedszkolu lub żłobku

Badania dowodzą, iż rozstania przebiegają łatwiej w sytuacjach, kiedy maluch poznaje nowe miejsce w towarzystwie bliskiej mu osoby. Przygotowania dziecka do pójścia do placówki są niezwykle istotne, dlatego nie należy ich ignorować. Do czynności przygotowawczych można zaliczyć np.: regularne spacery razem z dzieckiem drogą prowadzącą do przedszkola/żłobka, inicjowanie rozmów na temat zajęć w tym miejscu, trybu dnia itd. Rozmowy powinny być realistyczne, bez przesadnego koloryzowania. Warto zakończyć je zdaniem: „Mam nadzieje, iż Tobie się tam spodoba” albo „Zrobię wszystko, co w mojej mocy, aby było Ci tam dobrze”.

• Zadbanie o podobny tryb dnia w domu, jak w przedszkolu/żłobku.

Powtarzające się już znane z domu schematy pomogą w redukcji stresu w nowej sytuacji. Warto również zwrócić uwagę na to, aby moment pójścia dziecka do placówki nie zbiegał się w czasie z innymi stresującymi wydarzeniami, takimi jak np. przeprowadzka, narodziny kolejnego dziecka w rodzinie czy rozwód rodziców. Poczucie bezpieczeństwa, które zostaje zachowane w jednym aspekcie, powinno być kompensowane również na innych płaszczyznach. W przedszkolu lub żłobku dziecko będzie doświadczało różnych emocji i bodźców. Niezwykle ważne jest to, żeby po powrocie do domu maluch mógł odpocząć w ciepłym, bezpiecznym miejscu.

• Wybór odpowiedniego miejsca dla dziecka.

Należy zwrócić uwagę na liczebność grupy przedszkolnej (dla dzieci nieśmiałych lepsze będą grupy mniejsze), kwalifikacje kadry wychowawczej, wartości, jakimi kieruje się dane przedszkole itd. Najpopularniejszym kryterium wyboru placówki dla dziecka jest bliskość od miejsca zamieszkania. Należy jednak rozważyć inne możliwości, zwłaszcza w stosunku do bardziej wrażliwych dzieci. Dziecko powinno czuć się komfortowo i ufać opiekunom.

W jakim wieku należy zacząć adaptację z przedszkolem/żłobkiem?

Według ekspertów optymalny wiek na adaptację to 18 miesięcy. Wynika to z faktu, iż dziecko już wtedy potrafi przywołać w pamięci obraz swojego opiekuna. jeżeli jednak z różnych powodów zdecydujemy się, aby maluch rozpoczął przygodę ze żłobkiem wcześniej, warto zastosować metody mające na celu obniżenie poziomu stresu. Rozstania z dzieckiem powinny być ciepłe, ale zdecydowane, gdyż pewność siebie i dobre nastawienie rodzica udziela się również dziecku.

Najczęściej popełnianymi przez rodziców błędami są:

• Niespójne komunikaty
• Wyrażanie negatywnych opinii na temat placówki lub opiekunów zajmujących się dzieckiem
• Brak wcześniejszego przygotowania

Wysiłek włożony w takie przedsięwzięcie będzie procentował w postaci szybszej adaptacji pociechy i większego komfortu psychicznego rodzica. Warto jednak uzbroić się w cierpliwość, gdyż zdaniem specjalistów proces adaptacji w przedszkolu może trwać do 4 tygodni. W przypadku problemów dobrze jest skonsultować swoje wątpliwości z psychologiem dziecięcym, który posiada specjalistyczną wiedzę i może wesprzeć w znalezieniu najlepszego rozwiązania.

Bibliografia:

Brzezińska, A. I., Czub, M., Ożadowicz, N. (2012), Adaptacja dziecka trzyletniego do środowiska przedszkolnego. Edukacja, 4 (120), 5-21. Daraszkiewicz E., Godlewska A., Kleniewicz-Górska J., Kuś E., Malinowski A., Maruszczak A., Mucha B., Samson A., Zielińska K., Zielińska- Fazan M. (2002), Encyklopedia rodziny i dzieci. Bielsko-Biała: PPU „Park”. Gierszewska A. (2018), Adaptacja dziecka do przedszkola – wyniki badań przeprowadzonych w Polsce i Niemczech w 2014 roku. Przegląd Pedagogiczny, 1 (22), 185-195. Lubowiecka J. (2000), Przystosowanie psychospołeczne dziecka do przedszkola. Warszawa: WSiP. Prasil A., Jasińska-Kania E. Adaptacja dziecka do warunków życia w przedszkolu. https://studylibpl.com/doc/1135588/arkusz-obserwacyjny-zachowa%C5%84- dziecka-w-przedszkolu Rzadkiewicz M.(2006), Mamo, tato! Idę do przedszkola. Warszawa: WSiP. Świdrak E. (2020), Adaptacja dzieci do lat trzech do instytucjonalnych form opieki na przykładzie żłobków lubelskich. Roczniki pedagogiczne, 12(48), numer 3