1. "Przesadzasz, nie ma powodu, żebyś się tak denerwował(a)."
Toksyczny partner często umniejsza uczucia drugiej osoby, twierdząc, iż jej reakcje są przesadne lub nieuzasadnione. To może prowadzić do poczucia winy i wątpliwości w swoje emocje. Tego typu stwierdzenie to klasyczny przykład gaslightingu – manipulacji mającej na celu wprowadzenie ofiary w stan zwątpienia we własną percepcję.
Badania autorstwa Dr. Robin Stern, autorki książki "The Gaslight Effect", pokazują, iż gaslighting jest jedną z najczęstszych form emocjonalnego nadużycia, prowadzącą do znacznego pogorszenia zdrowia psychicznego ofiary.
2. "Bez mnie nie dasz sobie rady."
Takie zdanie może być wyrazem kontrolowania i stawiania siebie w roli "zbawiciela". Partnerzy, którzy używają tego typu zwrotów, starają się wzbudzić poczucie zależności u drugiej osoby, co utrudnia jej podejmowanie decyzji bez ich zgody. To także forma psychicznego uzależnienia.
Jak zauważa Dr. Laura Berman, seksuolog i psychoterapeutka, w toksycznych związkach często dochodzi do psychicznego uzależnienia, które ma na celu osłabienie poczucia własnej wartości i umiejętności samodzielnego działania.
3. "To wszystko twoja wina, gdybyś się zmienił(a), nie mielibyśmy problemów."
Toksyczni partnerzy często przerzucają winę na drugą stronę, choćby gdy sami są odpowiedzialni za konflikt. Twierdzenie, iż "to wszystko twoja wina”, sprawia, iż ofiara zaczyna czuć się odpowiedzialna za złamanie harmonii w związku, co może prowadzić do poczucia bezsilności.
Według badań przeprowadzonych przez psychologów z University of California, takie stwierdzenia są charakterystyczne dla tzw. przerzucania winy, które jest częstą techniką stosowaną przez osoby w toksycznych relacjach. To mechanizm obronny, w którym osoba odpowiedzialna za konflikt stara się zrzucić winę na partnera, unikając odpowiedzialności za własne czyny.
Dalszy ciąg artykułu pod naszą zbiórką – pomóżcie seniorom razem z nami!
4. "Nie mam nic do ukrycia, ty po prostu nie umiesz mi ufać"
To zdanie często pojawia się, gdy jedna ze stron stara się wyjaśnić swoje dziwne zachowanie lub zatajenie informacji. W rzeczywistości może to być próba zamaskowania kłamstw, oszustw lub niewłaściwych działań, a zarzut "braku zaufania" ma na celu odwrócenie uwagi od niewłaściwego postępowania.
Tego typu zdanie jest często używane do usprawiedliwienia manipulacyjnego lub kłamliwego zachowania. Według badań opublikowanych w czasopiśmie "Psychology Today", takie wyparcie faktów przez jedną ze stron w związku może prowadzić do erozji zaufania i poczucia, iż ofiara nie ma racji, mimo iż jej obawy są uzasadnione.
5. "Ciągle cię kocham, ale nie wiem, jak długo to wytrzymam."
Tego typu stwierdzenie może być użyte jako narzędzie do wywołania poczucia winy i niepokoju. Toksyczny partner może stwarzać wrażenie, iż jego uczucia zależą od zachowań drugiej osoby, co prowadzi do ciągłego stresu i niepewności w związku.
Psychologowie tacy jak Dr. Susan Forward, autorka książki "Emotional Blackmail", twierdzą, iż takie wypowiedzi mają na celu wywołanie poczucia winy i lęku u partnera, który zaczyna bać się utraty relacji.
6. "Musisz to zrobić, bo tak mówię."
Toksyczni partnerzy często stosują manipulację, próbując zmusić drugą stronę do spełniania ich oczekiwań bez względu na jej potrzeby i pragnienia. To wyraz dominacji i braku szacunku dla autonomii drugiego człowieka.
Dr. Lise D. Deguire w "Journal of Social and Personal Relationships" wskazuje, iż osoby stosujące takie zachowania w relacjach charakteryzują się często cechami narcystycznymi, co prowadzi do nierówności w związku i wykorzystywania władzy przez jedną stronę.
7. "Będziesz mnie kochać, mimo iż cię ranię?"
Takie pytanie to forma manipulacji emocjonalnej, która ma na celu wywołanie poczucia winy u partnera. Zadając je, toksyczny partner stara się usprawiedliwić swoje niewłaściwe zachowanie, licząc na to, iż ofiara wybaczy, zamiast skonfrontować się z problemem.
Psychoterapeutka dr. Sherry M. K. Hatcher zauważa, iż to typowy mechanizm wyparcia, w którym sprawca stara się zwrócić uwagę na swoje potrzeby emocjonalne, ignorując cierpienie drugiej osoby.
8. "Nikt inny cię nie zechce, tylko ja cię kocham."
To zdanie ma na celu zniszczenie poczucia własnej wartości ofiary, sugerując, iż nie zasługuje ona na lepszy związek. Toksyczny partner stara się kontrolować drugą osobę, zaszczepiając jej myśl, iż nie ma nikogo innego, kto by ją kochał lub zaakceptował.
Dr. Patricia Evans, autorka książki "The Verbally Abusive Relationship", podkreśla, iż takie wypowiedzi często prowadzą do tzw. psychologicznego uzależnienia, w którym ofiara zaczyna wierzyć, iż nie zasługuje na nic lepszego.
9. "Jak możesz w ogóle myśleć o zakończeniu tej relacji?"
Toksyny w związku często starają się utrzymać drugą osobę w relacji, choćby jeżeli jest ona dla niej szkodliwa. W tym przypadku wywołują presję, aby partner nie podejmował działań, które mogą go wyzwolić z tej relacji, strasząc konsekwencjami lub wykorzystując szantaż emocjonalny.
Zdaniem Dr. John Gottmana, eksperta w dziedzinie terapii małżeńskiej i autora tzw. 7 zasad dobrego małżeństwa, takie wyrażenia wskazują, iż w toksycznych związkach pojawia się częsty mechanizm odmawiania partnerowi prawa do decyzji o zakończeniu relacji, co jest formą manipulacji.
10. "Po prostu się ciesz, iż cię nie zostawiłem."
W tym przypadku toksyczny partner stara się uzasadnić swoje zachowanie, które może być destrukcyjne, niewłaściwe lub pełne lekceważenia. Stwierdzenie to ma na celu uśmierzenie wyrzutów sumienia, jednocześnie wzmacniając poczucie, iż ofiara powinna być wdzięczna za jakiekolwiek zainteresowanie ze strony partnera.
Jak wskazuje Dr. Lundy Bancroft w książce "Why Does He Do That?", tego rodzaju stwierdzenia są często stosowane przez osoby o cechach kontrolujących i dominujących, które starają się utrzymać partnera w poczuciu zależności i winy.
