Opieka nad osobami starszymi to zadanie zarazem wymagające i satysfakcjonujące. Dla opiekunki oznacza to konieczność pełnej organizacji dnia, dbałości o komfort fizyczny, emocjonalny i duchowy obu seniorów. Z czasem staje się jasne, iż zakres obowiązków opiekunki osoby starszej może się znacznie zmienić – pojawia się więcej zadań, ale też więcej euforii z zauważalnej poprawy jakości życia seniorów.
Typowe obowiązki przy opiece nad dwojgiem seniorów
Opieka nad parą osób starszych oznacza codzienną organizację każdego aspektu ich życia. Każdy poranek zaczyna się od ustalenia sprawnego harmonogramu – dwie toalety, dwa przebrania, dwa zestawy leków, a wszystko to wymaga odpowiedniego przygotowania i komunikacji z seniorami. Gdy jeden się budzi, a drugi ma jeszcze drzemkę, opiekunka musi elastycznie zarządzać czasem, by obie osoby mogły wstać w komforcie i o ustalonej porze przyjąć swoje lekarstwa.
Następnie przychodzi pora na zakupy i gotowanie – często trzeba uwzględnić różne diety, np. lekkostrawną z ograniczeniem soli dla jednego i bogatszą w białko dla drugiego. Zakupy dla dwóch osób to więcej czasu i noszenia. Sporządzenie menu dla dwojga to balansowanie między zdrowiem seniorów i ich gustem, co często oznacza przygotowywanie dwóch różnych posiłków jednocześnie.
Kiedy przychodzi czas na sprzątanie – tutaj nie będzie większych zmian, o ile para nie mieszka w większej posiadłości. W domu, gdzie mieszka para, utrzymanie czystości oznacza dbałość o łazienki, kuchnię, salon – a jeżeli mieszkają w większym domu, także o schody, korytarze i być może ogród. Te obowiązki fizyczne wiążą się z większym zużyciem sił i energii.
Nie można też pominąć obowiązku przypominania o lekach – różne pory, dawki, specyfiki. Opiekunka musi nie tylko pamiętać, ale też obserwować możliwe skutki uboczne, trzymać kontakt z lekarzem i informować rodzinę o niepokojących zmianach. A to wszystko dzieje się równolegle z organizowaniem aktywności: wspólnych spacerów, rehabilitacji, małych ćwiczeń w domu, działań angażujących ich umysły – rozmów, czytania, gier. Dzięki tak skoordynowanym zajęciom seniorzy nie czują się osamotnieni, a opiekunka buduje z nimi silną więź, która wspiera ich stan psychiczny i ogólną kondycję. Realizacja takiego zakresu obowiązków opiekunki osoby starszej wymaga zarówno fizycznej wytrzymałości, jak i umiejętności organizacyjnych, komunikacyjnych i empatii
Czy opieka nad parą to „podwójna praca”?
Na pierwszy rzut oka wydaje się, iż dwa razy więcej podopiecznych to dwukrotnie więcej obowiązków. Tymczasem doświadczeni opiekunowie zauważają, iż pewne czynności można skoordynować – wspólny posiłek, spacer czy harmonogram leków pomagają lepiej gospodarować czasem. Jednak w praktyce zakres zadań rośnie – potrzeba większej uwagi, większego wsparcia, szybkiego reagowania i zarządzania czasem, by nie dopuścić do przeciążenia. Część obowiązków opiekunka może wykonywać dla obu podopiecznych jednocześnie, ale indywidualna higiena, emocje, zdrowie czy konflikty to już obszar trudniejszy do sprofesjonalizowania.
Wyjątkowe trudności
Choć towarzystwo może być dużym wsparciem, to właśnie w opiece nad parą często pojawiają się trudności nietypowe dla opieki nad jednym człowiekiem. Jednym z najtrudniejszych wyzwań są konflikty między podopiecznymi. Różnice osobowości, przyzwyczajenia czy choćby stany emocjonalne mogą prowadzić do sprzeczek, irytacji, a opiekunka wchodzi wtedy w rolę mediatora. Jednocześnie większy jest wysiłek fizyczny. Pomoc przy wstawaniu, myciu, ubieraniu, karmieniu to obowiązki mnożone przez dwa.
Co może być łatwiejsze?
Paradoksalnie, opieka nad parą seniorów może przynieść znacznie więcej korzyści niż w przypadku jednej osoby. Po pierwsze, oboje seniorzy mają siebie nawzajem, dzięki czemu opiekunka nie musi być jedynym źródłem wsparcia emocjonalnego. Para seniorów najczęściej wspiera się wzajemnie – gdy jedno ma gorszy dzień lub odczuwa ból, drugie próbuje pocieszyć, podać rękę, zaproponować pomoc czy po prostu być obok. Taka wzajemna opieka oznacza, iż opiekunka dysponuje pewnym „buforem” wsparcia emocjonalnego – nie musi być non-stop w roli jedynego oparcia.
Ponadto wspólne aktywności – spacery, ćwiczenia poranne, oglądanie ulubionych filmów lub wspólny czas przy herbacie – można zorganizować jednocześnie dla obu seniorów. Badania i praktyka pokazują także, iż opieka nad parą może zwiększyć zaangażowanie seniorów – oboje są bardziej skłonni do współpracy i udziału w aktywnościach, jeżeli robią to razem.
Tak więc chociaż formalnie można powiedzieć, iż liczba obowiązków wzrasta – i to bez wątpienia prawda. A jednak udane zharmonizowanie rutyn pozwala opiekunce prowadzić dom w sposób bardziej płynny i uporządkowany, dając jednocześnie seniorom poczucie, iż żyją razem, a nie obok siebie. To wszystko sprawia, iż w takim układzie praca z osobami starszymi może stać się bardziej efektywna i satysfakcjonująca, mimo iż wymaga większego zaangażowania.
Podsumowanie
Praca z osobami starszymi, gdy w grę wchodzi opieka nad parą, nie jest pozbawiona wyzwań. Niekoniecznie jest to jednak „podwójna praca”. Są momenty trudne – konflikty, przemęczenie, ograniczony czas wolny – ale i ułatwienia. W efekcie praca z taką parą może okazać się choćby łatwiejsza, niż opieka nad jedną osobą.
