Wszyscy wiemy, czym jest jedwab. To piękny, błyszczący i miękki materiał. Jednak kilka osób wie, jak powstaje jedwab. Cóż, dowiedzmy się razem! Opowiemy o tym, jak wygląda proces, za pomocą którego możesz cieszyć się tak eleganckimi ubraniami. Przeanalizujemy go już od chwili, gdy jedwabniki opuszczą swoje kokony.
Produkcja tego naturalnego włókna odbywa się w sposób rzemieślniczy lub przemysłowy i zawsze wymaga pracy zespołowej między ludźmi a owadami. Ludzie dostarczają pożywienia, owady natomiast zajmują się rozmnażaniem i produkcją jedwabiu. Czytaj dalej, aby dowiedzieć się więcej odnośnie tego, jak powstaje jedwab!
Jak powstaje jedwab?
Jedwab pochodzi z kokonów wytwarzanych przez jedwabniki (Bombyx mori L.), znane również jako gąsienice jedwabnika domowego. Owady te żywią się wyłącznie liśćmi morwy.
Jak opisano w artykułach naukowych, jest to roślina wielozadaniowa z wyjątkowymi składnikami odżywczymi dla jedwabników. Pozyskują z niej białko i wystarczającą ilość energii do tworzenia swoich kokonów. Liście morwy używane są również do karmienia innych gatunków, takich jak bydło.
Jedwab wydobywa się z bardzo małych otworów, które larwy mają w głowach i jest produktem ich gruczołów seriogenicznych. Kiedy włókno wychodzi na zewnątrz i wchodzi w kontakt z powietrzem, twardnieje i tworzy bardzo cienkie pierścienie, które pod koniec dnia nadają kształt popularnym jedwabnym kokonom. Składają się one z fibroiny i serycyny.
W szczególności gatunek Bombyx mori L. tworzy swoje kokony, zataczając się w kółko, ponieważ to właśnie wtedy, gdy są całkowicie zamknięte w tym kokonie, rozpoczynają swoją metamorfozę, by stać się motylami. Co ciekawe, każdy kokon zawiera od 1000 do 1500 metrów jedwabiu, który jest zbierany przez rzemieślników, którzy kontynuują proces od tego momentu.
Jedwabniki tworzą kokon z naturalnego włókna.
Jak powstaje jedwab – proces krok po kroku
Skoro już zrozumieliśmy, skąd pochodzi jedwab, czas dowiedzieć się, w jaki sposób się go wytwarza. Kiedy larwa utworzy już swój kokon, od tej chwili to ludzkie ręce zapewniają kontynuację procesu. Ta działalność jest znana jako hodowla jedwabiu. Obejmuje nie tylko hodowlę samych owadów, ale także etap rolno-leśny, w którym uprawia się morwę, oraz etap transformacji w odniesieniu do przetwarzania jedwabiu.
Ta praktyka była historycznie stosowana w krajach takich jak Meksyk. Biorąc jednak pod uwagę, iż morwa, jedyny pokarm jedwabników, rośnie w strefach tropikalnych i suchych, jedwabniki są również uprawiane w krajach takich jak Kolumbia i inne kraje na kontynencie amerykańskim.
Hodowla i pielęgnacja jedwabników
Hodowlę tych owadów prowadzi się w zamkniętych pomieszczeniach, aby zapewnić owadom lepszą opiekę. Na odpowiednich terenach umieszcza się struktury, w których larwy mogą łatwiej przyczepiać swoje kokony.
Zbieranie i selekcja kokonów
Co trzy dni, czyli tyle czasu, ile każda larwa potrzebuje na zbudowanie kokonu, hodowcy zbierają uprawy. Następnie dzielą je na dwie kategorie: kokony pierwszej jakości, które mają ciągłe włókno, oraz kokony drugiej jakości, które z różnych powodów się przerywają.
Istnieje również trzecia kategoria, rodzaj wełny, która pokrywa kokony. Jest ona zbyt miękka, dlatego często używa się jej do produkcji delikatnych ubrań, takich jak ubranka dla niemowląt.
Jak powstaje jedwab – nawijanie i farbowanie jedwabiu
Jedwab wytwarza się z wielką starannością i manualnie, więc jego koszt jest wysoki.
Pierwsze kokony przejdą następnie kolejny proces zwany zwijaniem, w którym gotuje się je w gorącej wodzie. Ułatwia to znalezienie początkowego włókna każdego kokonu, które może mieć różną długość – od 600 do 2000 metrów – aby rozpocząć przędzenie włókna. Następnie jedwab przechodzi przez proces, w którym zmienia się jego kolor.
Do barwienia włókien stosuje się naturalne barwniki. Ten proces, w zależności od pożądanego odcienia, może zająć kilka dni.
Przędzenie i tkanie jedwabiu
Chociaż brzmi to jak ten sam proces, to tak nie jest. Jedwab najpierw przepuszcza się przez kołowrotek w celu utkania motków, których następnie używa się do tkania pożądanych ubrań lub przyborów. W pierwszym kroku najstarszym i najbardziej tradycyjnym sposobem kręcenia jest kołowrotek. Po przejściu przez niego każda nitka jest całkowicie płaska i gotowa do tkania.
Po utkaniu jedwabiu można mu nadać różne wykończenia: najczęściej satynowe, gładkie lub otwarte. Na koniec całość ozdabia się wzorami.
Co oprócz ubrań robi się z jedwabiu?
Jedwabne prześcieradła, jedwabne koszule i szaty religijne to jedne z najczęstszych elementów garderoby wykonanych z tego naturalnego włókna. Jednak jego zastosowanie wykracza poza produkcję odzieży. Jedwabiu używa się do wyrobu manualnie robionych tkanin, dywanów, chodników, a choćby zasłon. Jest to materiał, który stosuje się na specjalne okazje, takie jak wesele czy chrzciny.
Chociaż wytwarzanie jedwabiu to praktyka, niewymagająca dużych inwestycji i uważana za niedrogą, odzież i przybory wykonane z jedwabiu mają wysoką wartość ekonomiczną i społeczną. Nie jest to zaskakujące, ponieważ przetwarzanie tego surowca od momentu jego wydalenia z robaków jest prawdziwym dziełem sztuki.
Wartość jedwabiu jest historyczna. W starożytności istniał ogromny targ jedwabiu, na którym ten materiał wymieniano na żywność i inne cenne przedmioty już we wczesnych cywilizacjach.
