O zdrowiu psychicznym w stolicy. „Musimy wychodzić poza cyfrowy świat”

Konferencję otworzył prof. Mariusz Gujski, dziekan Wydziału Nauk o Zdrowiu WUM, podkreślając rosnące znaczenie zdrowia publicznego w debacie społecznej. Podczas wykładu inauguracyjnego senator RP dr Beata Małecka-Libera omówiła strategiczne znaczenie nowych regulacji prawnych dla ochrony zdrowia.

— Ustawa o zdrowiu publicznym to „mapa drogowa”, która określa podział odpowiedzialności oraz mechanizmy finansowania, ale która wymaga już dostosowania do rosnących zagrożeń zdrowotnych – zaznaczyła Pani Senator.

Profilaktyka zdrowia psychicznego: samotność i wykluczenie społeczne

Pierwszy panel ekspercki poświęcono profilaktyce zdrowia psychicznego. Prof. Agnieszka Neumann-Podczaska zwróciła uwagę na samotność i wykluczenie społeczne jako najważniejsze czynniki pogarszające stan zdrowia psychicznego, zwłaszcza wśród seniorów.

Krajowa konsultantka w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, dr Aleksandra Lewandowska, wskazała na potrzebę współpracy resortów edukacji, rodziny, pracy i polityki społecznej oraz cyfryzacji.

— Mamy nowe struktury, blisko 500 ośrodków opieki środowiskowej psychologiczno-terapeutycznej, wzrosła ponad dwukrotnie liczba oddziałów dziennych i poradni zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. W skali kraju jest ich blisko 200 oraz ponad 30 ośrodków trzeciego poziomu referencyjnego, ale bez współpracy międzyresortowej nie jesteśmy w stanie skutecznie wspierać dzieci i młodzieży – podkreślała.

Dodatkowo, jak zwróciła uwagę dr Maja Herman, prezeska Polskiego Towarzystwa Mediów Medycznych — Edukacja dzieci to za mało. Trzeba uczyć całe ich otoczenie, bo rodzice i nauczyciele mają decydujący wpływ na ich zachowania.

Edukacja w świecie cyfrowym – nowe wyzwania

Dynamicznie rosnąca rola technologii w edukacji była tematem wystąpienia Marty Chalimoniuk-Nowak, CEO Civil Security R&D Institute, która podniosła problem dzieci kształcących się zdalnie w ramach tzw. „Szkoły w chmurze”, których w Polsce jest już niemal 60 tysięcy — Musimy stwarzać dzieciom motywatory do wyjścia poza cyfrowy świat – apelowała.

W panelu poświęconym polityce zdrowotnej dr hab. Dorota Kleszczewska, prezes Fundacji Instytutu Matki i Dziecka w Warszawie, omówiła stan psychiczny dzieci z Ukrainy, które doświadczyły traumy wojennej. Mimo dostępu do pomocy, wielu uchodźców nie korzysta z niej z powodu bariery językowej i stygmatyzacji. Fundacja współpracuje na tym polu z UNICEF w celu aktywizacji tych dzieci i nauczycieli.

Profilaktyka zachowań samobójczych i walka z fake newsami

Dr Halszka Witkowska wskazała na rosnącą liczbę inicjatyw w zakresie profilaktyki zachowań samobójczych takich jak pierwszy w Polsce Krajowy Program Zapobiegania Samobójstwom realizowany od roku 2021 czy serwis pomocowy „Życie warte jest rozmowy”.

Realizowane w ostatnich latach działania mają na celu m.in. podniesienie umiejętności nazywania emocji i udzielania pierwszej pomocy emocjonalnej. Jak podkreśliła dr Aleksandra Kielan z Zakładu Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego – w Polsce przez lata narosło wiele mitów dotyczących zachowań samobójczych i zdrowia psychicznego, a praca nad ich obalaniem jest pracą u podstaw, która umożliwi osiąganie jeszcze lepszych efektów realizowanych działań.

W dobie dezinformacji najważniejsze jest zatem również nauczenie młodzieży krytycznego myślenia. Dr Monika Wanke-Rytt zwróciła uwagę na rolę edukacji medialnej i konieczność odróżniania rzetelnych treści od fake newsów.

Podsumowanie: strategia na przyszłość

Ostatni panel dotyczył roli profilaktyków w systemie zdrowia publicznego. Dr hab. Grzegorz Juszczyk zapowiedział regulacje dotyczące zawodu profilaktyka oraz powstanie Stowarzyszenia Profilaktyków Polskich, które będzie wspierać absolwentów zdrowia publicznego.

Warszawskie Dni Promocji Zdrowia pokazały, iż najważniejsze wyzwania to integracja systemowa, edukacja i walka z samotnością oraz dezinformacją. Eksperci zgodnie podkreślali, iż zdrowie psychiczne musi być priorytetem polityki publicznej i społecznej, a tylko kooperacja różnych sektorów pozwoli skutecznie wspierać osoby w kryzysie.