Usługa Nowy Lek, to składająca się z trzech etapów konsultacja z farmaceutą, mająca na celu podnieść poziom bezpieczeństwa farmakoterapii, poprawić compliance pacjenta oraz zwiększyć wiedzę chorego o prawidłowym leczeniu, działaniach niepożądanych i samej chorobie. Można ją przeprowadzić dla pacjenta, który rozpoczyna stosowanie rywaroksabanu.
W programie może wziąć udział każdy pełnoletni pacjent, który otrzymał na chorobę przewlekłą nowy lek. Pod tym pojęciem, mamy na myśli zarówno nową substancję czynną wcześniej nie stosowaną, jak również nową postać leku – np. o przedłużonym uwalnianiu.
Przypomnijmy, iż Usługa Nowy lek, składa się z trzech spotkań – wstępnego, interwencyjnego oraz kontrolnego. Spotkanie wstępne musi odbyć się osobiście, natomiast interwencyjne oraz kontrolne – może odbyć się np. telefonicznie.
Poniższy artykuł stanowi symulację rozmowy z pacjentem, który otrzymał do przewlekłego stosowania nowy lek – rywaroksaban.
Rywaroksaban – realizacja recepty w aptece
Do apteki zgłasza się 55-letni pacjent. Od dawna realizuje on w aptece recepty na leki przeciwcukrzycowe oraz obniżające ciśnienie tętnicze krwi. Teraz jednak wykupuje receptę na nową substancję – rywaroksaban.
Farmaceuta: Dzień dobry Panu, czy ten lek jest zapisany po raz pierwszy?
Pacjent: Tak, zgadza się. Nigdy go nie przyjmowałem, ale zdiagnozowano u mnie migotanie przedsionków i lekarz zalecił stosowanie, abym uniknął udaru. Przyznam się szczerze, iż bardzo się wystraszyłem.
Farmaceuta: Rozumiem. jeżeli jest Pan zainteresowany, chętnie opowiem Panu o tym leczeniu oraz odpowiem na wszystkie pytania dotyczące nowego leku. Proponuję Panu skorzystanie z Usługi Nowy lek. Umówimy spotkanie w pokoju konsultacyjnym i na spokojnie wszystko wytłumaczę.
Pacjent: Chętnie, zgadzam się.
Spotkanie wstępne
Po uzyskaniu zgody pacjenta na udział w Usłudze Nowy lek, farmaceuta przystępuje do wyjaśnienia najważniejszych informacji dotyczących leku.
Czym jest rywaroksaban?
Rywaroksaban należy do grupy doustnych leków przeciwzakrzepowych nowej generacji (NOAC – novel oral anticoagulants). Są one dużo bezpieczniejsze od leków starszych generacji, jak acenokumarol czy warfaryna, a także wygodniejsze w stosowaniu dla pacjenta.
Rywaroksaban to wysoce selektywny inhibitor czynnika krzepnięcia Xa, hamuje wytwarzanie trombiny oraz powstawanie zakrzepu. W sytuacji opisywanego pacjenta stosowany będzie w dawce 20 mg raz na dobę przez długi czas, w celu zapobiegania udarom czy zatorowości obwodowej.
Jak należy go stosować?
Lek ten należy przyjmować razem z posiłkiem. Nie należy zażywać tabletek na czczo. Związane jest to lepszą wchłanialnością i biodostępnością leku. Nie ma znaczenia, czy lek będzie przyjmowany rano czy wieczorem.
Rywaroksaban może dawać działania niepożądane podczas jego stosowania.
Do częstych działań niepożądanych zaliczamy zwiększone ryzyko krwawień – w tym krwawienia podspojówkowe, krwawienia z nosa, dziąseł, krwioplucie, krwiomocz czy krwotok z przewodu pokarmowego (w tym odbytnicy). Oprócz tego może wystąpić ból i zawroty głowy, świąd skóry a także nudności, wymioty, bóle brzucha czy biegunka. Powyższe objawy mogą dotyczyć do 10% pacjentów stosujących rywaroksaban.
Przy stosowaniu rywaroksabanu, nie jest konieczne stosowanie specjalnej diety czy unikanie spożywania witaminy K z warzyw i owoców.
Pytania pacjenta
Czy rywaroksaban jest bezpieczny w długim stosowaniu?
Lek ten przeznaczony jest do długotrwałego, przewlekłego stosowania i jest na ogół bezpieczny. Należy jednak obserwować organizm pod kątem występowania niewielkich krwawień.
Stosowanie leku przynosi wymierne korzyści, ponieważ istotnie zmniejsza on ryzyko zgonu z powodu zawał serca, chorób sercowo-naczyniowych czy udaru.
Czy grożą mi krwotoki? Co mam wówczas zrobić?
Podczas stosowania rywaroksabanu, jak w przypadku innych leków przeciwzakrzepowych, istnieje ryzyko występowania krwawień z błon śluzowych, jednak nie powinny one mieć dużego nasilenia. W razie wystąpienia silnego krwotoku (np. z nosa), należy zastosować ucisk mechaniczny (przytrzymanie skrzydełek nosa) a w razie konieczności udać się do lekarza, gdzie zostaną podane inne leki hamujące krwawienie. O tym czy należy opóźnić podanie kolejnej dawki czy choćby zrezygnować z leczenia, powinien zdecydować lekarz specjalista.
Jeśli zapomnę przyjąć dawkę leku, czy grozi mi udar?
Jeśli pacjent zapomni przyjąć jedną dawkę leku, nie należy przyjmować następnego dnia podwójnej dawki, ponieważ grozi to przedawkowaniem i wystąpieniem działań niepożądanych.
Należy przyjąć lek jak najszybciej i od kolejnego dnia wrócić do regularnego przyjmowania rywaroksabanu.
Czy powinienem odstawić lek przed wizytą u dentysty?
W przypadku interwencji chirurgicznej, należy na podstawie oceny lekarskiej, odstawić lek na 24 godziny przed zabiegiem. Jednak nie zawsze ekstrakcja pojedynczego zęba wymaga odstawienia leku, ale zależy to od wyników krwi, w tym wskaźnika INR. O konieczności odstawienia leku przed zabiegiem stomatologicznym, powinien zdecydować lekarz, po zapoznaniu się z aktualnymi wynikami pacjenta.
Czy lek ten można kupić taniej?
Od niedawna w Polsce dostępne są zamienniki leku oryginalnego, ponieważ wygasła ochrona patentowa. Oznacza to, iż dostępne są tańsze odpowiedniki leku, których efekt terapeutyczny jest zbliżony do oryginału i można je bezpiecznie stosować. Warto zastanowić się nad wykupieniem tańszego odpowiednika leku.
Autor: mgr farm. Anna Janaszkiewicz
Źródła:
