Nowe możliwości w diagnostyce NZP: Test Anty-KLHL11 IIFT (CBA)

Przeciwciała skierowane przeciwko antygenom neuronalnym zostały odkryte po raz pierwszy na początku lat 80. XX wieku u pacjentów z neurologicznymi zespołami paranowotworowymi (NZP). Neurologiczne zespoły paranowotworowe są rzadkimi, ale poważnymi zaburzeniami neurologicznymi związanymi z występowaniem nowotworu. W ich patogenezie pośredniczy układ immunologiczny, m.in. poprzez produkcję przeciwciał antyneuronalnych. Układ immunologiczny, w reakcji na antygeny nowotworowe, produkuje przeciwciała antyneuronalne, które mogą krzyżowo reagować z antygenami własnych tkanek, prowadząc do objawów neurologicznych. Wśród przeciwciał antyneuronalnych związanych z NZP wyróżnia się niedawno odkryte autoprzeciwciała anty-Kelch like protein 11 (anty-KLHL11).

Co to są przeciwciała anty-KLHL11?

Przeciwciała anty-KLHL11 zostały po raz pierwszy opisane w 2019 roku. Już wówczas sugerowano, iż te nowo odkryte przeciwciała można wykryć zarówno w surowicy, jak i płynie mózgowo-rdzeniowym. Zapalenie mózgu związane z obecnością przeciwciał anty-KLHL11 jest zwykle powiązane z obecnością nowotworu, zalicza się je do grupy neurologicznych zespołów paranowotworowych i znacznie częściej występuje u mężczyzn. W najnowszych kryteriach diagnostycznych NZP z 2021 roku przeciwciała anty-KLHL11 zostały zaklasyfikowane jako przeciwciała wysokiego ryzyka obecności nowotworu. Częstość występowania nowotworu u pacjentów z obecnością przeciwciał anty-KLHL11 oszacowano na 80%!

Sugeruje się, iż ogólna prewalencja anty-KLHL11 IgG jest wyższa w porównaniu z innymi przeciwciałami związanymi z NZP, takimi jak anty-Ri lub anty-CV2/CRMP5.

Objawy kliniczne obejmują szeroką gamę symptomów, ale najczęściej manifestuje się w postaci zespołu móżdżkowego/zapalenia mózgu z objawami zajęcia pnia mózgu (ang. rhombencephalitis). Wśród objawów wymienia się również ataksję, zawroty głowy, podwójne widzenie lub zaburzenia okoruchowe, a także niedosłuch i szumy uszne. Co ciekawe, naukowcy sugerują, iż niedosłuch i szumy uszne mogą być unikalnymi objawami dla paranowotworowego zapalenia mózgu związanego z przeciwciałami anty-KLHL11.

Znaczenie przeciwciał anty-KLHL11 w diagnostyce NZP

Oznaczanie obecności przeciwciał anty-KLHL11 ma najważniejsze znaczenie w diagnostyce zapalenia mózgu związanego z obecnością przeciwciał anty-KLHL11. Rozpoznanie tego schorzenia wymaga analizy objawów klinicznych oraz wyników badań dodatkowych, w tym wykrycia przeciwciał anty-KLHL11 IgG w surowicy i/lub płynie mózgowo-rdzeniowym.

Przeciwciała anty-KLHL11 są nie tylko markerem autoimmunologicznego zapalenia mózgu, ale także istotnym wskaźnikiem obecności nowotworów. Badania wykazały, iż obecność tych przeciwciał u pacjentów może być związana z występowaniem niektórych nowotworów, szczególnie silnie z nowotworami zarodkowymi (germinalnymi) jąder. Dlatego też wykrycie przeciwciał anty-KLHL11 w połączeniu z objawami klinicznymi sugerującymi zapalenie mózgu powinno sugerować konieczność wykonania badań przesiewowych w kierunku nowotworu i objęcie pacjenta opieką onkologiczną.

Nowość w ofercie EUROIMMUN – Anty-KLHL11 IgG IIFT

Do tej pory wykonanie oznaczenia obecności przeciwciał anty-KLHL11 było możliwe jedynie w wysoce wyspecjalizowanych ośrodkach, jednak oferta produktowa firmy EUROIMMUN niedawno poszerzyła się o test do wykrywania przeciwciał anty-KLHL11. Test Anty-KLHL11 IIFT* dostępny jest wyłącznie w ofercie firmy EUROIMMUN i wykorzystuje technologię immunofluorescencji pośredniej (IIFT) z wykorzystaniem komórek transfekowanych (test typu CBA – ang. cell-based assay), co zapewnia wysoką czułość i specyficzność oznaczenia.

*Uwaga! Test Anty-KLHL11 IgG IIFT ma status research use only (RUO).

Podsumowanie

Firma EUROIMMUN jest wiodącym producentem testów do wykrywania przeciwciał antyneuronalnych. Nowy test Anty-KLHL 11 IgG IIFT (RUO) oparty na metodzie CBA poszerza portfolio produktowe EUROIMMUN, umożliwiając czułe i specyficzne wykrywanie autoprzeciwciał anty-KLHL11. Obecność tych przeciwciał związana jest z wysokim ryzykiem wystąpienia nowotworu, najczęściej z nowotworem zarodkowym jąder. Aktualne kryteria diagnostyczne neurologicznych zespołów paranowotworowych z 2021 roku zalecają oznaczanie obecności przeciwciał anty-KLHL 11.

Wykrywanie przeciwciał antyneuronalnych jest najważniejsze w diagnostyce NZP, są one niezwykle istotnymi biomarkerami zespołów neurologicznych związanych z nowotworami. Zgodnie z kryteriami Amerykańskiej Akademii Neurologii z 2021 roku pewne rozpoznanie NZP nie jest możliwe bez wykrycia obecności przeciwciał antyneuronalnych.

Co więcej, identyfikacja i różnicowanie przeciwciał antyneuronalnych w NZP umożliwia także:

• oszacowanie ryzyka wystąpienia nowotworu,
• ukierunkowanie diagnostyki choroby nowotworowej.

Wczesne wykrycie przeciwciał anty-KLHL11 może prowadzić do szybszego wykrycia nowotworu, co jest najważniejsze dla skutecznej terapii i może poprawić rokowania pacjentów.

Piśmiennictwo

1. Graus F., Vogrig A., Muñiz-Castrillo S. et al., Updated diagnostic criteria for paraneoplastic neurologic syndromes, Neuro Neuroimmunol Neuroinflamm. 2021; 8 (4): e1014.
2. Mandel-Brehm C., Dubey D., Kryzer T.J. et al., Kelch-like protein 11 antibodies in seminoma-associated paraneoplastic encephalitis, N Engl J Med. 2019; 381 (1): 47–54.
3. Dubey D., Wilson M.R., Clarkson B. et al., Expanded clinical phenotype, oncological associations, and immunopathologic insights of paraneoplastic Kelch-like protein-11 encephalitis, JAMA Neurol. 2020; 77 (11): 1420–1429.
4. Vogrig A., Péricart S., Pinto A.L. et al., Immunopathogenesis and proposed clinical score for identifying Kelch-like protein-11 encephalitis, Brain Commun. 2021; 3 (3): fcab185.
5. Maudes E., Landa J., Muñoz-Lopetegi A. et al., Clinical significance of Kelch-like protein 11 antibodies, Neurology Neuroimmunol Neuroinflamm. 2020; 7 (3): e666.
6. Binks S., Uy C., Honnorat J., Irani S.R., Paraneoplastic neurological syndromes: a practical approach to diagnosis and management, Pract Neurol. 2022; 22 (1): 19–31.
7. Chuang Li E., Lai Q., Cai M., Zheng Y., Fang G., Fang W., Du B., Shen C., Ding M., Zhang Y., Kelch-like protein 11 antibody-associated paraneoplastic neurological syndrome: A state-of-the-art review, Clinical Immunology, Volume 241, 2022, 109074, ISSN 1521-6616, https://doi.org/10.1016/j.clim.2022.109074.
8. Buska-Mach K., Nowe kryteria diagnostyczne NZP – co się zmieniło?, https://www.euroimmun.pl/nowe-kryteria-diagnostyczne-neurologicznych-zespolow-paranowotworowych/

Anna Kołtyś

Specjalista ds. Informacji Naukowej, Product Manager ds. Autoimmunologii

514 892 472

[email protected]

Masz pytanie dotyczące tego tematu?