Nowe badanie
Zdaniem badaczy z Uniwersytetu w Surrey, porzucając „mity pop-psychologii” , możemy lepiej zrozumieć nasze nawyki i podjąć skuteczniejsze działania.
Pop psychologia ma tendencję do przedstawiania wszystkich stabilnych zachowań jako nawykowych, a także do sugerowania, iż kształtowanie nowych nawyków zawsze doprowadzi do pozytywnych, długoterminowych zmian. Z kolei nowa analiza przeprowadzona przez badaczy z Surrey dowodzi, iż nawyk to po prostu mentalne połączenie między sytuacją (wskazówką) a działaniem (reakcją). Kiedy w takiej sytuacji znajduje się osoba posiadająca nawyk, nieświadoma potrzeba skłania do działania. Jednakże to, czy ta potrzeba doprowadzi do nawykowego zachowania, zależy od innych konkurujących ze sobą impulsów, które wpływają na nasze działania.
Połączenie sytuacji z działaniem
Doktor Benjamin Gardner, współautor i wykładowca psychologii na Uniwersytecie w Surrey, powiedział:„Kształcenie nawyku oznacza połączenie sytuacji, z którą często się spotykasz, z działaniem, które zwykle podejmujesz. Połączenia te pomagają, tworząc impulsy. Te z kolei popychają nas do wykonywania zwykłych czynności bez głębszego zastanowienia. Jednak bodźce wynikające z nawyków to tylko jedno z wielu uczuć, jakie możemy odczuwać w w dowolnym momencie”.
„Naukowiec dodaje również, iż impulsy są jak dzieci: każde woła o naszą uwagę, a możemy zająć się tylko jednym na raz. Te impulsy pochodzą z różnych źródeł – intencji, planów, emocji i nawyków. Działamy zgodnie z impulsem, który wymaga naszej uwagi, płacząc najgłośniejszy w danym momencie. A impulsy nawykowe zwykle krzyczą najgłośniej, kierując nas do tego, co zwykle robimy, choćby gdy o naszą uwagę walczą inne impulsy. Są jednak chwile, kiedy inne impulsy krzyczą głośniej. Inne impulsy mogą przeważyć nad nawykami. Przykładem jest zimna pogoda, która zakłóca codzienny poranny bieg.
Dobry plan B
Wyrobienie nowego nawyku tworzy skojarzenia, które mogą pomóc utrzymać Cię na adekwatnej ścieżce, ale nie gwarantuje, iż nowe zachowanie zawsze się utrwali. Doktor Phillippa Lally, współautorka badania i starszy wykładowca psychologii na Uniwersytecie w Surrey, powiedziała: „Pomyśl o kimś, kto wyrobił sobie nawyk jedzenia zdrowego śniadania każdego ranka. Pewnego dnia budzi się późno, wychodzi z domu, nie mając czasu w śniadanie, a następnie w drodze do pracy sięga po słodką przekąskę”.
Zdaniem dr Phillippa Lally to pojedyncze zakłócenie może sprawić, iż ta osoba poczuje się tak, jakby poniosła porażkę. A to z kolei może doprowadzić do całkowitego porzucenia zdrowych nawyków żywieniowych. Dobrze jest mieć gotowy plan B na to, jak uniknąć takich pojedynczych zakłóceń. W tym konkretnym przypadku rozwiązaniem może być zapas zdrowych przekąsek, które są zawsze pod ręką.
Przełamanie złych nawyków
jeżeli chodzi o przełamanie złych nawyków, badacze z Surrey sugerują kilka metod:
- Wyobraź sobie, iż chcesz przestać podjadać przed telewizorem. Jednym ze sposobów jest uniknięcie wyzwalacza – nie włączaj telewizora. Nie trzymaj przekąsek w domu. Możesz też powstrzymać się, gdy poczujesz taką potrzebę. Chociaż podstawowy nawyk może pozostać, strategie te zmniejszają ryzyko automatycznego wystąpienia „złych” zachowań.
- Następną najlepszą strategią jest zamiana złego nawyku na dobry. O wiele łatwiej jest zrobić coś niż nic. jeżeli jesteśmy konsekwentni, nowe zachowanie powinno z czasem stać się dominujące, obezwładniając wszelkie impulsy wynikające ze starego nawyku.
