Osoby z niższym poziomem zdolności poznawczych mogą być bardziej narażone na rozwój chorób przyzębia – wynika z najnowszego badania zaprezentowanego podczas kongresu EuroPerio11. Na podstawie danych niemal 46 tys. dorosłych, naukowcy wykazali, iż słabsza sprawność intelektualna wiąże się z wyższym ryzykiem zapalenia przyzębia – i to niezależnie od stylu życia.
Wyniki zakrojonego na szeroką skalę badania zaprezentowanego podczas kongresu EuroPerio11 – największego na świecie wydarzenia poświęconego periodontologii zorganizowanego przez Europejską Federację Periodontologii (EFP) – wskazują na istotny związek między poziomem zdolności poznawczych a zdrowiem przyzębia u młodych i średnio zaawansowanych wiekiem dorosłych.
Analiza niemal 46 tys. przypadków wykazała, iż osoby osiągające niższe wyniki w testach sprawności intelektualnej są bardziej narażone na rozwój zaawansowanej postaci zapalenia przyzębia.
Nowe spojrzenie na zdrowie jamy ustnej młodych dorosłych
– Większość wcześniejszych badań koncentrowała się na osobach starszych i ich spadku funkcji poznawczych – wyjaśnił cytowany w komunikacie prasowym dr Gabriel Mizraji, główny autor badania i specjalista periodontologii z Hadassah Medical Centre przy Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. – My skupiliśmy się na czymś innym: na związku pomiędzy sprawnością intelektualną ocenioną pod koniec okresu dojrzewania a stanem przyzębia u młodych i średnio zaawansowanych wiekiem dorosłych. To grupa wiekowa dotychczas zaniedbywana w tego typu badaniach.
Badanie opierało się na danych z projektu DOME (Dental, Oral, Medical Epidemiological), który łączy dokumentację medyczną, stomatologiczną i socjodemograficzną dużej, reprezentatywnej grupy izraelskich żołnierzy, którzy w 2015 r. odbyli rutynowe badania stomatologiczne.
Wszyscy uczestnicy jako 17-latkowie przystąpili do ogólnego testu inteligencji (GIS), oceniającego umiejętności matematyczne, językowe, logiczne i rozwiązywania problemów. Lata później ich stan przyzębia oceniono na podstawie pełnego badania stomatologicznego oraz zdjęć rentgenowskich.
Potrzeba interdyscyplinarnego podejścia w opiece stomatologicznej
Spośród niemal 46 tys. uczestników u 12,2% stwierdzono chorobę przyzębia. Okazało się, iż osoby z najniższymi wynikami w teście GIS były aż o 40% bardziej narażone na periodontopatie w porównaniu do osób z najwyższym poziomem zdolności poznawczych – choćby po uwzględnieniu takich czynników, jak palenie tytoniu, dieta czy nawyki higieniczne.
– Związek ten pozostaje silny również po uwzględnieniu zmiennych stylu życia i czynników społecznych. Sugeruje to, iż sprawność poznawcza może być niezależnie związana ze zdrowiem jamy ustnej, prawdopodobnie poprzez złożoną interakcję czynników behawioralnych i socjalnych – dodał dr Mizraji.
– To przełomowe badanie, ponieważ analizuje zdolności poznawcze na wczesnym etapie życia i zestawia je ze stanem zdrowia przyzębia w późniejszych latach. Chociaż charakter badań nie pozwala jednoznacznie ustalić zależności przyczynowo-skutkowych, wyniki te jednoznacznie wskazują na potrzebę interdyscyplinarnego podejścia w opiece stomatologicznej oraz na konieczność wspierania osób z niższym poziomem funkcji poznawczych – zaznaczył prof. Lior Shapira, przewodniczący naukowy EuroPerio11.
Wyniki badania mogą mieć istotne przełożenie na praktykę kliniczną – Zdolności poznawcze pacjenta mogą być brane pod uwagę jako element oceny ryzyka chorób przyzębia. Dentyści mogliby stosować proste narzędzia do oceny funkcji poznawczych, co pozwoliłoby lepiej dostosować edukację prozdrowotną i strategie profilaktyczne do potrzeb konkretnych pacjentów – powiedział dr Mizraji.
Zespół badaczy podkreśla również potrzebę ściślejszej współpracy między specjalistami zdrowia psychicznego a stomatologami. – Nasze ustalenia wspierają ideę zintegrowanego i spersonalizowanego podejścia do opieki zdrowotnej, które obejmuje zarówno dobrostan psychiczny, jak i jamy ustnej – podsumował autor badania.
– Musimy zdawać sobie sprawę, iż pacjenci w wieku senioralnym często mają ograniczone funkcje poznawcze, np. niedosłyszą. Lekarz dentysta musi umieć skutecznie komunikować się z takimi pacjentami. Często wymagają oni większej empatii, dłuższego czasu poświęconego na rozmowę, przekazywanie zaleceń i instrukcji – mówi o pracy z osobami w podeszłym wieku prof. Agnieszka Mielczarek, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej WUM, konsultant krajowy w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją.
Źródło: https://www.efp.org
