W opublikowanym niedawno przeglądzie badań, który ukazał się w czasopiśmie „Frontiers in Nutrition”, naukowcy przeanalizowali wyniki najnowszych badań klinicznych z lat 2010–2025. Skupili się na najważniejszych czynnikach ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie tętnicze, zaburzenia lipidowe, cukrzyca oraz otyłość. W badaniach uwzględniono różne odmiany herbat – od zielonej przez oolong aż po czarną – oraz ich aktywne składniki, m.in. katechiny, teaflawiny i polisacharydy.
Warto podkreślić, iż badania skupiały się wyłącznie na ludziach. Autorzy zaznaczają, iż herbata, choć nie jest lekarstwem, może stanowić istotny element codziennej profilaktyki zdrowotnej.
Herbata a zdrowie serca i naczyń krwionośnych
Regularne spożywanie herbaty sprzyja obniżaniu poziomu „złego” cholesterolu LDL oraz wspiera elastyczność naczyń krwionośnych. Może również delikatnie redukować ciśnienie krwi.
Zawarte w herbacie polifenole i teaflawiny mają zdolność zmniejszania absorpcji cholesterolu w jelitach, przyspieszają wydalanie kwasów żółciowych, a także chronią naczynia przed stanem zapalnym.
W badaniach populacyjnych osoby, które piły od jednej do czterech filiżanek herbaty dziennie, osiągały średnio niższe o 2-3 mmHg ciśnienie tętnicze oraz korzystniejszy profil lipidowy.
Zielona herbata wyróżniła się skutecznością w poprawie rozszerzalności naczyń i redukcji stresu oksydacyjnego, natomiast czarna herbata wykazała działanie przeciwzakrzepowe oraz stabilizujące rytm serca.
Wpływ herbaty na kontrolę poziomu glukozy
Picie herbaty, szczególnie zielonej, pomaga w regulacji poziomu glukozy we krwi oraz zwiększa wrażliwość tkanek na insulinę. Polifenole aktywują enzymy regulujące gospodarkę węglowodanową, a także ograniczają stan zapalny jelit, który negatywnie wpływa na metabolizm cukrów.
Badania kliniczne potwierdziły, iż osoby spożywające herbatę miały lepsze wyniki glikemii na czczo, a teaflawiny z czarnej herbaty poprawiały wychwyt glukozy przez komórki.
Długotrwałe picie herbaty może w ten sposób zmniejszać ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2 oraz powikłań sercowo-naczyniowych z nią związanych.
Herbata wspomaga utrzymanie prawidłowej masy ciała
Ekstrakty z zielonej herbaty przyczyniają się do utrzymania prawidłowej wagi oraz redukcji tkanki tłuszczowej. Katechiny pobudzają termogenezę, czyli naturalny proces spalania energii, a także wspomagają metabolizm lipidów.
W metaanalizach obejmujących tysiące uczestników wykazano, iż regularne picie herbaty łączy się z niższym wskaźnikiem BMI, mniejszym obwodem talii oraz korzystniejszym poziomem hormonów związanych z otyłością.
Choć efekt jest umiarkowany, w dłuższej perspektywie wspiera zachowanie zdrowej masy ciała i chroni przed zespołem metabolicznym.
Korzyści dla układu nerwowego
Herbata może także pozytywnie oddziaływać na autonomiczny układ nerwowy, regulujący m.in. rytm serca. Badania wskazują, iż czarna herbata poprawia zmienność rytmu serca (HRV), natomiast herbata oolong wzbogacona o GABA sprzyja równowadze między układem współczulnym a przywspółczulnym.
Picie herbaty może więc pomagać w stabilizacji rytmu serca i zmniejszać negatywne skutki stresu.
Ile filiżanek herbaty dziennie zapewnia efekty?
Z analiz wynika, iż najlepsze rezultaty osiąga się pijąc od jednej do czterech filiżanek herbaty dziennie, regularnie i przez dłuższy czas. Zaleca się spożywać ją bez cukru i mleka, gdyż mleko może ograniczać wchłanianie cennych polifenoli.
Dr Tim Bond z Tea Advisory Panel, cytowany przez „Daily Express”, zaznaczył:
„Powinniśmy pić 3–4 filiżanki herbaty dziennie – to prosty, codzienny sposób na ochronę serca i redukcję stresu w organizmie.
