Witamina PP - co to takiego?
Witamina PP, znana także jako niacyna lub B3, to tak naprawdę nazwa dwóch związków mających tę samą aktywność biologiczną - kwasu nikotynowego oraz nikotynamidu. Została odkryta w 1873 roku przez pochodzącego z Austrii chemika, Hugo Weidela, który prowadził badania nad nikotyną. Jest syntetyzowana przez bakterie jelitowe, przy czym nadmiar spożywanych cukrów zmniejsza jej produkcję, co może grozić niedoborami. Odpowiednia zawartość witaminy PP w organizmie jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania.
Funkcje witaminy PP
Amid kwasu nikotynowego wpływa na przemiany: białek, lipidów, kwasów nukleinowych oraz węglowodanów, ze względu na to, iż jest prekursorem ważnych koenzymów - NAD i NADP, czyli substancji łączących się z białkami, które są niezbędne dla podtrzymania ich aktywności. Reklama
Pochodne witaminy B3 biorą udział w ważnych dla życia przemianach metabolicznych, m.in. w różnych etapach oddychania wewnątrzkomórkowego, syntezie cholesterolu i kwasów tłuszczowych. To właśnie ze względu na to, iż witamina PP jest konieczna do produkcji cholesterolu, jej adekwatne stężenie warunkuje wytwarzanie hormonów z niego powstających, tj. hormonów płciowych, ponadto witamina ta uczestniczy w syntezie tyroksyny, kortyzolu i insuliny - bez niej zaburzona jest praca tarczycy, nadnerczy i trzustki.
Nie bez znaczenia jest także jej wpływ na serce - witamina PP rozszerza naczynia krwionośne, co przekłada się na poprawę ukrwienia.
Oprócz tego bierze udział w tworzeniu krwinek czerwonych, wspiera psychikę, a także poprawia kondycję włosów i skóry. Do innych funkcji witaminy B3 należą: ochrona komórek układu nerwowego oraz obniżanie frakcji LDL (tzw. "złego" cholesterolu) i trójglicerydów.
Jakie zastosowanie ma witamina PP?
Przyjmowanie witaminy PP w dużych dawkach, czyli przekraczających 1 g na dobę, jest rekomendowane osobom chorującym na miażdżycę. Nie tylko reguluje zaburzenia lipidowe, ale i zwiększa wytwarzanie adiponektyny, czyli hormonu wykazującego działanie przeciwmiażdżycowe.
Dodatkowo witamina B3 pomaga obniżyć ciśnienie krwi, działa rozszerzająco na naczynia krwionośne, co przydaje się w walce z nadciśnieniem. Suplementacja niacyny wskazana jest również tym, którzy zmagają się z migrenami i długotrwałym obniżeniem nastroju.
Opisywany związek chemiczny znalazł także zastosowanie w kosmetyce. Witamina PP zapobiega nadmiernemu złuszczaniu się naskórka, zmniejsza utratę wody przez skórę, minimalizuje stany zapalne skóry i redukuje widoczne przebarwienia. Ponadto pobudza produkcję kolagenu, chroni przed promieniami UV i niweluje skutki stresu oksydacyjnego.
Niacyna może być również wsparciem w:
walce z problemami z erekcją,rekonwalescencji poudarowej,profilaktyce czerniaka i raka płaskonabłonkowego lub podstawnokomórkowego,terapii chorób psychicznych (np. depresji czy schizofrenii),leczeniu objawów zapalenia stawów.
Objawy niedoboru witaminy PP
Dzienne zapotrzebowanie na niacynę dla dorosłego człowieka wynosi 14-16 mg. Długotrwałe niedobory witaminy B3 mogą doprowadzić do pelagry - choroby objawiającej się szorstkością i zaczerwienieniem skóry, szczególnie tam, gdzie łatwo dochodzi do otarć. Warto zaznaczyć, iż nieleczona pelagra stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Osoby dotknięte tą przypadłością cierpią z powodu wrzodziejących pęcherzy i bolesnych stanów zapalnych jamy ustnej oraz biegunki, osłabienia, otępienia, agresji i bezsenności.
Z niedoborem witaminy PP związane są również:
zwiększona podatność na infekcje,osłabienie włosów i pogorszenie kondycji skóry,problemy neurologiczne,zaburzenia psychiczne i zaburzenia orientacji,nieprawidłowa przemiana materii.
Kto jest najbardziej narażony na niedobory witaminy PP?
Ten problem dotyczy wszystkich, którzy spożywają duże ilości alkoholu, kawy, węglowodanów prostych i białej mąki. Zwiększone zapotrzebowanie na niacynę występuje także u pacjentów z zaburzeniami wchłaniania spowodowanymi np. chorobami jelit lub nerek. Z ostatnich badań wynika, iż na niski poziom witaminy PP narażone są także osoby z depresją lub schizofrenią.
Źródła witaminy PP
Ludzki organizm jest w stanie syntetyzować niacynę tylko w niewielkim stopniu, dlatego związek musi być dostarczany wraz z dietą. Do produktów bogatych w PP należą: wątróbka, drób i cielęcina, orzeszki ziemne, drożdże, mąka z pełnego przemiału, cebula, pomidory, rośliny strączkowe i ryby morskie.
Niestety witamina B3 zawarta w produktach roślinnych jest przyswajana w nieznacznym procencie i tylko 1/4 może być wykorzystana przez organizm - stąd jej częste niedobory u osób niejedzących mięsa. jeżeli obserwujesz u siebie objawy niedostatecznej ilości witaminy PP, zgłoś się do lekarza, który zbierze z tobą wywiad i zleci wykonanie podstawowych badań, a następnie, w zależności od ich wyników, pomoże wybrać najskuteczniejszą suplementację.
Źródła:
LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury [Internet]. Bethesda (MD): National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases; 2012.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31643504/.
K. Stoś, Uchwała nr 8/2019 Zespołu ds. Suplementów Diety z dnia 11 czerwca 2019 r. w sprawie wyrażenia opinii dotyczącej maksymalnej dawki niacyny w zalecanej dziennej porcji w suplementach diety, "gis.gov.pl" [online] https://www.gov.pl/web/gis/zespol-do-spraw-suplementow-diety.
CZYTAJ TAKŻE:
