22-letnia Alina na niedoczynność tarczycy, w dodatku pełnoobjawową, choruje od 8 lat. Z tego powodu bardzo restrykcyjnie przestrzega zarówno godzin, jak i dawek leków, które zastępują pracę jej tarczycy.
Choć kobieta nie ma usuniętej tarczycy, objętość tego gruczołu jest u niej dwukrotnie mniejsza niż u przeciętnego, zdrowego człowieka.
Jej tarczyca nie produkuje hormonów w takiej ilości, jakiej organizm potrzebuje, by prawidłowo przebiegało w nim wiele procesów. Z pięciu najczęstszych objawów niewydolności tego gruczołu, Alina ma wszystkie:
1. Przewlekłe zmęczenie i osłabienie
Jednym z najczęściej zgłaszanych i często pierwszych symptomów jest uporczywe uczucie zmęczenia, które nie ustępuje choćby po długim odpoczynku.
Chorzy odczuwają brak energii potrzebnej do wykonywania choćby codziennych czynności. Wynika to z obniżonego tempa przemiany materii.
"Mimo poświęcania sporej ilości czasu w odpoczynek, bardzo często jestem senna, zwłaszcza kilka godzin po przebudzeniu. Często muszę też uwzględnić w ciągu dnia około dwugodzinną drzemkę, której bardzo mocno domaga się organizm. To "rozjeżdża" moje plany, więc często jestem w tzw. niedoczasie – mówi 22-letnia Alina.
"Miałam taki okres w życiu, kiedy TSH (hormon tyreotropowy, im wyższy jego poziom w surowicy krwi, tym mniej produkowanych przez tarczycę hormonów – przyp. red.) w badaniach wychodziło wysokie. W tamtym czasie zdarzało mi się choćby przysypiać podczas zajęć na uczelni" – dodaje.
2. Niekontrolowany przyrost masy ciała
Mimo stosowania diety o mniej więcej tej samej kaloryczności, osoby z niewydolnością tarczycy często doświadczają nieoczekiwanego przyrostu masy ciała. Hormony tarczycy regulują bowiem tempo przemiany materii – ich niedobór powoduje, iż organizm spala kalorie wolniej, co skutkuje gromadzeniem się ich nadmiaru w postaci tkanki tłuszczowej.
"W ciągu ostatnich dwóch lat przytyłam o około 20 proc. wcześniejszej masy ciała i wagi praktycznie nie da się zredukować. Aktywność fizyczna i zdrowa dieta zdają się zupełnie na to nie wpływać. Nie mam dużego apetytu, więc jem rzadko i małe porcje, a jednak deficyt kaloryczny nie wpływa na masę ciała – mówi pacjentka.
"Według precyzyjnych badań i wyliczeń dietetyka klinicznego, mam tzw. "ukrytą otyłość", czyli zaburzone proporcje pomiędzy masą mięśniową a tłuszczową. To na szczęście nie jest widoczne na zewnątrz" – dodaje.
Amerykańskie badania kliniczne wykazały, iż choćby niewielkie zmiany w poziomie hormonów mogą wpływać na metabolizm, co jest szczególnie widoczne u osób, które wcześniej nie miały problemów z utrzymaniem prawidłowej masy ciała.
3. Problemy z koncentracją i pamięcią
Niedoczynność tarczycy może wpływać nie tylko na ciało, ale także na funkcje poznawcze. Pacjenci często skarżą się na trudności z koncentracją, zapominanie drobnych szczegółów, czy spowolnienie myślenia.
Wynika to z niedoboru hormonów, które mają istotny wpływ na funkcjonowanie mózgu. Dla pacjenta oznacza to znaczące obniżenie komfortu życia.
"W moim przypadku najczęściej objawem jest zapominanie o drobnych rzeczach lub terminach spotkań. Bardzo łatwo się też rozpraszam" – opowiada Alina.
4. Zmiany w skórze i włosach
Kolejnym charakterystycznym objawem są zmiany skórne. Pacjenci mogą zauważyć, iż skóra staje się sucha, łuszczy się i jest chłodna w dotyku, a włosy tracą połysk i gęstość. Eksperci mówią, iż te zmiany są wynikiem spowolnionego metabolizmu komórek skóry i włosów.
"Ten objaw dotyczy mnie chyba najmniej, choć miewam okresy, kiedy bardziej wypadają mi włosy. Skóra twarzy jest raczej trądzikowa, niż sucha, mam natomiast wiele miejsc na ciele, gdzie skóra często się łuszczy – wyjaśnia pacjentka.
5. Nietolerancja zimna i obniżona temperatura ciała
Osoby z niewydolnością tarczycy często mają problem z utrzymaniem odpowiedniej temperatury ciała, co jest skutkiem zaburzonej termoregulacji.
Chorzy odczuwają zimno choćby przy umiarkowanych temperaturach, mają też permanentnie zimne dłonie i stopy, choćby w upalne dni.
Alina przyznaje, iż często odczuwa zimno w miejscach, w których wszystkim innym jest ciepło. I to ona jest zawsze pierwszą osobą, która w pomieszczeniach zamyka okna.
Chociaż nie jest jej zimno przez cały czas, to bardzo gwałtownie odczuwa każdy spadek temperatury. Ma też zawsze zimne dłonie, co jej nie przeszkadza, ale jest powodem zdziwienia wielu osób, na przykład w trakcie podawania ręki na powitanie.
Diagnoza i leczenie niewydolności tarczycy wymagają indywidualnego podejścia, dlatego kooperacja z lekarzem endokrynologiem jest niezbędna.
Na szczęście, dzięki nowoczesnym metodom diagnostycznym i terapeutycznym, opartym na najnowszych badaniach klinicznych, pacjenci z problemami z tarczycą mają szansę na dużą poprawę jakości życia tak, by nie odbiegało ono za bardzo od tego, jakie prowadzą osoby ze zdrową tarczycą.
