Nie należy obawiać się wykonywania masażu serca. Mazowiecki konsultant ds. medycyny ratunkowej dr Grzegorz Michalak podkreśla, iż choćby nieporadna reanimacja jest lepsza niż żadna. A w ratowaniu życia może pomóc piosenka Bee Gees „Stayin’ Allive”.
- Jak pomóc poszkodowanemu?
- 30 uciśnięć klatki i 2 wdechy
- 3 razy P
Jak pomóc poszkodowanemu?
Według wyników badania CBOS z 2002 roku niemal trzy czwarte badanych 72 proc. miało w swoim życiu jakieś doświadczenia związane z katastrofą drogową. 61 proc. przeżyło śmierć lub zranienie kogoś lub było ofiarą wypadku. Jednak tylko mniej niż jedna piąta badanych umiałaby w razie wypadku udzielić pierwszej pomocy medycznej. Za to niemal co drugi ankietowany (47 proc.) chciałby nauczyć się fachowego udzielania pomocy medycznej ofiarom wypadków drogowych.
O tym, iż nie wiemy, jak pomóc poszkodowanej osobie, świadczą także wyniki ankiety, którą w 2012 roku przeprowadzono wśród blisko 400 studentów czterech poznańskich uczelni. 68 proc. żaków z Uczelni Medycznej oceniło swój stan wiedzy jako dobry lub bardzo dobry. A 30 proc. jako niewystarczający. Wśród studentów Uniwersytetu Ekonomicznego odsetek studentów, którzy stwierdzili, iż znają zasady udzielania pierwszej pomocy na dobrym poziomie wynosił zaledwie 19 proc. 12 proc. w ogóle nie znało tych zasad, a 69 podało, iż ich wiedza jest niewystarczająca.
Tłum gapiów, a nikt nie pomaga
Elżbieta Weinzieher, koordynatorka ds. ratownictwa medycznego warszawskiego pogotowia opowiada, iż gdy są wzywani do wypadków, w których są osoby poszkodowane, bardzo rzadko zdarza się, iż ktoś udziela pomocy. A już sporadycznie świadek wydarzenia przeprowadza masaż serca.
– Zwykle, gdy w wypadku są poszkodowani, wokół nich stoi tłum gapiów – opowiada Weinzieher. – Niestety, nikt rannym czy nieprzytomnym osobom nie pomaga. Najczęściej słyszymy, iż „boją się krwi”, „nic nie robią, bo boją się, iż komuś zaszkodzą”. To irracjonalne powody. jeżeli ktoś jest nieprzytomny i nie oddycha, potrzebuje pilnej pomocy.
Weinzieher podkreśla, iż gdy zgromadzi się wielu przechodniów, działa psychologia tłumu. Nikt nie chce zacząć działać pierwszy. – Gdy jest więcej ludzi, musi pojawić się ktoś, kto zarządzi i powie, kto co ma robić – dodaje lekarka. – Wydać dyspozycje, iż pani w czerwonej kurtce ma wezwać pomoc, a pan w czarnym płaszczu pomóc sprawdzić stan poszkodowanych.
Dr Grzegorz Michalak, mazowiecki konsultant w dziedzinie medycyny ratunkowej podkreśla, iż dużo więcej ludzi można byłoby uratować, gdyby postronni nie czekali jedynie na przyjazd karetki i sami podjęli próbę reanimacji poszkodowanego, któremu zatrzymało się serce.
– W razie zatrzymania krążenia w pierwszych 2-3 minutach pozostało 40-60 proc. szans na uratowanie człowieka. Gdy minie dłużej niż trzy minuty, przez cały czas możemy kogoś uratować, przywracając mu czynności życiowe, jednak mogą już wtedy wystąpić defekty neurologiczne – mówi dr Grzegorz Michalak. – Dlatego ważne jest, aby natychmiast podjąć jakąkolwiek próbę ratowania człowieka. choćby jeżeli nie zostaliśmy przeszkoleni w udzielaniu w pierwszej pomocy.
30 uciśnięć klatki i 2 wdechy
Paweł Wiktorzak zaznacza, iż zanim zaczniemy udzielać pomocy, najpierw trzeba sprawdzić własne bezpieczeństwo w miejscu wypadku. Dlaczego to ważne? Ratownicy mają powiedzenie: „martwy ratownik to zły ratownik”. Warto także założyć jednorazowe rękawiczki.
– Gdy jesteśmy pewni, iż jest bezpiecznie, podchodzimy do osoby poszkodowanej i nawiązujemy z nią kontakt – mówi Wiktorzak. – Kładziemy ręce na barki. Delikatnie potrząsamy i pytamy: „Halo! Proszę Pana! Proszę otworzyć oczy!
3 razy P
Później trzeba udrożnić drogi oddechowe poprzez lekkie odchylenie głowy. A następnie sprawdzić przez dziesięć sekund metodą 3 razy P czy ktoś oddycha.
- P – popatrz na klatkę piersiową, czy się unosi i opada
- P – poczuj wydychane powietrze na małżowinie usznej
- P – posłuchaj wydychanego powietrza.
Przez 10 sekund powinniśmy zobaczyć, usłyszeć i poczuć przynajmniej dwa oddechy. jeżeli usłyszeliśmy jeden oddech lub wcale, oznacza, iż ktoś jest nieprzytomny i jego serce nie pracuje. Wiktorzak podkreśla, iż w tym momencie powinniśmy zadzwonić pod numer alarmowy 112 lub 999. W rozmowie podać dokładny adres i informację co się wydarzyło, ile jest osób poszkodowanych i co się z nimi dzieje.
Gdy zespół ratownictwa medycznego jest w drodze, przystępujemy do tzw. resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Czyli sztucznego oddychania polegającego na wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej przerywanych dwoma wdechami powietrza w usta pacjenta.
Wiktorzak podkreśla, iż gdy ktoś ma urazy twarzoczaszki, jest zaśliniony, zakrwawiony, możemy tylko i wyłącznie wykonywać same uciśnięcia klatki piersiowej.
– Tlen, który jest rozpuszczony we krwi, wystarczy przynajmniej na kilka minut, żeby dotlenić nasz mózg – mówi Wiktorzak.
Ratownik podpowiada, iż aby uzyskać prawidłowe tempo, można przypomnieć sobie utwory takie jak „Stayin’alive Bee Gees czy melodię z „Gwiezdnych Wojen” – Vader.
Najlepiej szkolić się w tym, jak udzielać pierwszej pomocy, ćwicząc głębokość ucisków na fantomach. Weinzieher ma nadzieję, iż ludzie z młodego pokolenia, gdy staną się świadkami wypadku, będą próbowali sami reanimować poszkodowanych, a nie tylko czekali na przyjazd karetki. Coraz więcej młodych poznaje zasady udzielania pierwszej pomocy w szkole.
– Każdy może do pogotowia pisemnie zwrócić się o to, byśmy w przedszkolu lub szkole przeprowadzili darmowy kurs z udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej – mówi lekarka z warszawskiego pogotowia. – Dzieci nie mają lęków. Nie dorabiają ideologii. Gdy ktoś leży, czują, iż trzeba pomóc. Są altruistyczni. Czy to im się to zmieni? Mam nadzieję, iż nie.
Agnieszka Pochrzęst-Motyczyńska
