Przebadano niemal 600 tys. osób
Związek pomiędzy otyłością i nadwagą w wieku nastoletnim a ryzykiem wczesnego rozwoju przewlekłej choroby nerek dostrzegli naukowcy z Hebrajskiego Uniwersytetu w Jerozolimie i innych izraelskich ośrodków naukowych i medycznych, którzy przebadali dużą grupę nastolatków — 593 660 osób. U młodych ludzi, w wieku od 16 do 20 lat, przeprowadzono badania lekarskie przed przyjęciem do obowiązkowej izraelskiej służby wojskowej.
Około 54 proc. badanej grupy stanowili mężczyźni. Wśród nich wyjściowo nikt nie miał nieprawidłowości w pracy nerek, białkomoczu, nadciśnienia tętniczego czy zaburzeń poziomu glukozy we krwi, ponieważ stanowią one czynniki ryzyka przewlekłej choroby nerek.
Wskaźnik masy ciała (BMI) osób objętych badaniem wyliczano, dzieląc masę ciała podaną w kilogramach przez wzrost podany w metrach i podniesiony do kwadratu. BMI świadczące o prawidłowej masie ciała wynosi od 18,5 do 24,99, o nadwadze świadczy wskaźnik w granicach 25–29,99, o otyłości I stopnia – od 30 do 34,99, otyłość dużą diagnozuje się przy BMI od 35 do 39,99, a otyłość II stopnia przy 40 lub więcej. Grupę referencyjną stanowiły osoby z prawidłowym niższym wskaźnikiem.
Niebezpieczny związek
Stan ich zdrowia śledzono średnio przez nieco ponad 13 lat. W tym czasie u 1963 badanych rozwinęła się wczesna przewlekła choroba nerek. Okazało się, iż w grupie mężczyzn, którzy mieli nadwagę w wieku nastoletnim, ryzyko wystąpienia wczesnej PChN, tj. przed 45. rokiem życia, było 4 razy wyższe (wzrost ryzyka o 300 proc.) niż u osób z prawidłowym niższym BMI.
Dla panów, którzy w nastoletnim wieku mieli otyłość pierwszego stopnia, ryzyko rozwoju PChN wyliczono na wyższe o 6,7 razy (o 570 proc.), a z dużą otyłością – na wyższe o 9,4 razy (o 840 proc.). Podwyższone ryzyko wczesnego wystąpienia PChN dotyczyło również mężczyzn, który w wieku nastoletnim mieli BMI prawidłowe, ale wysokie – wzrost ryzyka PChN o 80 proc.
W grupie kobiet nadwaga w wieku nastoletnim miała związek z wyższym o 2,3 razy (130 proc.) ryzykiem wczesnego rozwoju PChN, w przypadku otyłości pierwszego stopnia ryzyko to rosło o 2,7 razy (170 proc.), a w przypadku dużej otyłości o 4,3 razy (330 proc.). W przypadku kobiet, które w nastoletnim wieku miały BMI prawidłowe, ale wysokie, ryzyko wczesnego rozwoju przewlekłej choroby nerek było wyższe o 40 proc. w porównaniu z osobami z BMI prawidłowym niższym.
Wzrost ryzyka PChN w związku z wysokim BMI (a choćby wysokim prawidłowym) w nastoletnim wieku dotyczył również osób, które były w dobrym stanie zdrowia (m.in. do końca monitorowania stanu zdrowia nie zachorowały na cukrzycę i nie miały nadciśnienia) oraz nie ukończyły 30. roku życia.
Zdaniem autorów pracy (doi:10.1001/jamapediatrics.2023.5420) wyniki te wskazują, iż nadwaga i otyłość w wieku nastoletnim może być głównym czynnikiem ryzyka wczesnego rozwoju przewlekłej choroby nerek. Potwierdzają one, iż konieczne są działania na rzecz prewencji nadwagi i otyłości u młodzieży oraz młodych dorosłych.
.
