Dobra dieta - konieczna nie tylko przy nadwadze
Na tym, co jemy, skupiamy się zwykle dopiero wtedy, gdy na wadze zobaczymy za wiele kilogramów, jesteśmy ospali lub pogarsza się nam kondycja. Ale w jedzeniu nie chodzi tylko o wygląd i energię. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), większość głównych przyczyn zgonów na świecie, takich jak choroby serca, cukrzyca czy nowotwory, jest związana z dietą i stylem życia.
Współczesne badania pokazują, iż aż 70 proc. wszystkich chorób można częściowo przypisać nieprawidłowemu odżywianiu. Kolejne badania dowodzą, iż zła dieta - bogata w sól, uboga w produkty pełnoziarniste, owoce, orzechy, nasiona, warzywa i kwasy tłuszczowe - to najbardziej szkodliwy czynnik na świecie - wpływa na liczbę zgonów bardziej niż jakiekolwiek inne niezdrowe zachowanie, jest choćby gorsze od palenia. Reklama
Co to są choroby dietozależne
Choroby dietozależne to - najprościej mówiąc - takie, które są ściśle związane z nieprawidłowym stylem życia, w tym z odżywianiem. Często używa się również określenia - choroby cywilizacyjne, ponieważ coraz częściej występują one w krajach rozwiniętych.
Do głównych przyczyn powstawania chorób dietozależnych zaliczamy:
nadmierne spożycie wysoko przetworzonej żywności, dietę ubogą w warzywa, owoce, błonnik, witaminy i minerały,nadmiar tłuszczów nasyconych, soli i cukrów prostych.
- Profilaktyka chorób dietozależnych, takich jak otyłość, cukrzyca typu 2, choroby serca czy nadciśnienie, opiera się przede wszystkim na stosowaniu zdrowej i zrównoważonej diety oraz aktywności fizycznej - przypomina Adrian Krzymiński, lekarz POZ.
Jakie choroby są dietozależne?
Szacuje się, iż chorób dietozależnych jest ponad pięćdziesiąt. Zalicza się do nich m.in.:
Choroby metaboliczne
OtyłośćCukrzyca typu 2Dyslipidemia (np. podwyższony poziom cholesterolu)Zespół metabolicznyHiperurykemia i dna moczanowa
Choroby układu krążenia
Nadciśnienie tętniczeMiażdżycaChoroba wieńcowaUdary mózgu
Choroby układu pokarmowego
Choroba refluksowa przełyku (GERD)Choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicyChoroby zapalne jelit (np. choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego)Zespół jelita drażliwego (IBS)Stłuszczenie wątroby (niealkoholowe)
Choroby nowotworowe (częściowo związane z dietą)
Rak jelita grubegoRak żołądkaRak przełykuRak trzustki
Choroby kostno-stawowe
OsteoporozaChoroby zwyrodnieniowe stawów (związane z otyłością)
Choroby neurologiczne
Choroba Alzheimera (coraz więcej badań wskazuje na rolę diety w prewencji)Depresja i zaburzenia nastroju (związane z niedoborami składników odżywczych)
Choroby skóry
Trądzik (częściowo związany z wysokim spożyciem cukrów prostych i nabiału)
Skąd się biorą choroby dietozależne?
Choroby dietozależne to głównie konsekwencje nieprawidłowego stylu życia, w tym braku regularnej aktywności fizycznej, stresu oraz diety. - najważniejsze jest ograniczenie spożycia tłuszczów trans, soli i cukrów prostych, a jednocześnie zwrócenie uwagi, aby dieta była bogata w błonnik, niezbędne witaminy i minerały, które wspierają funkcjonowanie organizmu. Istotne jest także, aby posiłki spożywać o regularnych porach, unikać przejadania się oraz kontrolować masę ciała. Istotnym elementem profilaktyki jest także edukacja żywieniowa oraz regularne badania, które pozwalają na wczesne wykrycie nieprawidłowości i wdrożenie odpowiednich działań - tłumaczy Adrian Krzymiński.
Nie da się ukryć, iż takie choroby jak cukrzyca typu II, oraz otyłość to często wynik spożywania zbyt kalorycznych posiłków, słodyczy oraz żywności typu fast-food. Przetworzone jedzenie pozbawione jest cennych witamin i minerałów, a to osłabia naszą odporność i sprzyja przewlekłym stanom zapalnym. Nadmiar soli i tłuszczów może znów prowadzić do chorób sercowo-naczyniowych i nadciśnienia.
Warto także pamiętać, iż nie możemy mówić o pełnym zdrowiu, bez aktywności fizycznej. Ile czasu powinniśmy jej poświęcać? Tutaj zasada również jest bardzo prosta, ponieważ każda aktywność fizyczna jest lepsza niż żadna.
A jak byłoby optymalnie? Zgodnie z nowymi rekomendacjami WHO:
dorośli (18-64 lata) powinni wykonywać aktywność fizyczną przez 150-300 minut tygodniowo o umiarkowanej intensywności lub 75-150 minut o dużej intensywności.dzieci i młodzież powinny wykonywać średnio 60 minut dziennie aktywności o umiarkowanej lub dużej intensywności aerobowej.osoby starsze (powyżej 65 lat): zaleca się wieloskładnikowe ćwiczenia fizyczne skupiające się na równowadze i wzmocnieniu mięśni, przeprowadzane 3 lub więcej dni w tygodniu.
Wytyczne zalecają regularne ćwiczenia wzmacniające mięśnie dla wszystkich grup wiekowych.
Jak prawidłowo się odżywiać?
Ciągle zapominamy, iż prawidłowo skomponowana dieta jest kluczowa zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu wielu chorób. Warto pamiętać, iż dieta powinna być do nas dostosowana indywidualnie, uwzględniając nasze potrzeby, styl życia oraz stan zdrowia.
Choć nie istnieje uniwersalny sposób odżywiania, który byłby odpowiedni dla wszystkich, to należy pamiętać, aby dieta była dobrze zbilansowana, czyli dostarczała niezbędnych składników odżywczych, w tym białka, tłuszczu, węglowodanów, witamin i minerałów pochodzących z różnych grup produktów.
W codziennej diecie warto kierować się zasadą Zdrowego Talerza. To prosty i intuicyjny sposób na przygotowywanie zbilansowanych posiłków.
Jak powinien wyglądać zdrowy talerz?
połowę talerza zajmują warzywa i owoce, ¼ pełnoziarniste produkty zbożowe, ¼ produkty będące źródłem białka (drób, ryby, nasiona roślin strączkowych, jaja, produkty mleczne).
Uzupełnieniem diety powinna być niewielka ilość tłuszczów roślinnych, takich jak oleje (np. rzepakowy, oliwa z oliwek), nasiona, pestki i orzechy.
Prawidłowa dieta. O czym warto pamiętać?
O tym, iż najlepiej ograniczyć (a najlepiej wyeliminować) spożycie cukru, napojów słodzonych oraz przetworzonej żywności i używek, w tym alkoholu. Lepszym rozwiązaniem niż smażenie czy grillowanie będą metody takie jak gotowanie na parze, duszenie lub pieczenie.
Pamiętaj także o regularnym nawadnianiu organizmu! Sięgaj po niesłodzone napoje, szczególnie wodę. Dobrym wyborem są także delikatne napary z herbaty lub ziół.
Ważna jest regularność!
Nasz organizm uwielbia regularność, także jedzeniu. Umożliwia mu ona bardziej efektywne wchłanianie składników odżywczych oraz pomaga w utrzymaniu energii na optymalnym poziomie. Długie przerwy w spożywaniu posiłków są odbierane jako zagrożenie, co skutkuje magazynowaniem zapasów, aby sobie z tym poradzić.
Dlatego bez względu na to, ile posiłków spożywamy danego dnia, należy pamiętać, iż częstotliwość i czas ich spożywania stanowią najważniejszy element zdrowego stylu życia. Regularne spożywanie posiłków jest istotne dla utrzymania zdrowia, ponieważ organizm ludzki potrzebuje ciągłego dopływu energii przez cały dzień. Nieregularne jedzenie może także prowadzić do tzw. "napadów głodu", a to znów może skutkować nadmiernym spożyciem pokarmu, zwłaszcza produktów wysokokalorycznych.
Zadbaj o regularność posiłków - co 3-4 godziny, a to:
zapewni Ci stały dowóz energii do organizmu,zapobiegnie wahaniom stężenia glukozy (cukru) we krwi,zmniejszy chęć na podjadanie między posiłkami,zmniejszy ryzyko napadów tzw. "wilczego" głodu,ułatwi utrzymanie prawidłowej masy ciała.
Źródło:https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/co-sa-choroby-dietozaleznehttps://www.gov.pl/web/psse-pyrzyce/trzymaj-forme-jak-zapobiegac-chorobom-cywilizacyjnym-spowodowanym-brakiem-aktywnosci-fizycznej
CZYTAJ TAKŻE:
Sekret zdrowia i długiego życia Japończyków. Dlatego nie tyją i długo żyją
