Nacięcie krocza jest procedurą, która polega na nacięciu skóry, błony śluzowej oraz mięśni dzięki specjalnych nożyczek. Zgodnie z rekomendacjami, nacięcie krocza (episiotomia) powinno być wykonywane jedynie w sytuacjach, gdy istnieje potrzeba przyspieszenia porodu, na przykład w przypadku braku postępu porodu oraz zagrożenia życia matki lub płodu.O procedurze nacięcia krocza, wskazaniach i możliwych powikłaniach mówi w rozmowie z ForumLeczeniaRan.pl lekarz Łukasz Ciastoń, specjalista położnictwa i ginekologii
Lekarz Łukasz Ciastoń, specjalista położnictwa i ginekologii. Ukończył studia na kierunku lekarskim na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu oraz podyplomowe studia na kierunku seksuologia kliniczna na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Ekspert Fundacji sexed.pl, zajmującej się propagowaniem edukacji seksualnej w Polsce. Specjalizuje się przede wszystkim w diagnostyce i leczeniu zachowawczym endometriozy oraz ginekologii regeneracyjnej. Aktywnie uczestniczy w edukacji kobiet w przestrzeni internetowej, prowadząc profil na Instagramie @
, zachęcając do regularnych badań.
Anna Łodzińska, Forum Leczenia Ran: Jakie najczęściej rany występują w ginekologii?
Lek. Łukasz Ciastoń: – Do ran najczęściej występujących w ginekologii należą rany po cięciu cesarskim oraz rany po nacięciu krocza. Część pacjentek zgłasza się również z ranami po operacjach ginekologicznych.
Czym jest nacięcie krocza i kiedy jest najczęściej stosowane? Jakie są wskazania do wykonania cięcia krocza podczas porodu?
– Nacięcie krocza to zabieg polegający na przecięciu ściany pochwy, mięśni dna miednicy oraz skóry w trakcie porodu. Istnieją dwie techniki nacięcia krocza: pośrodkowe – wykonywane w linii pośrodkowej pionowo w stronę odbytu oraz środkowo-boczne – najczęściej wykonywane w Polsce – przeprowadzane pod kątem 45° w bok. Wskazaniem do zabiegu jest skrócenie tzw. II okresu porodu w przypadku zagrożenia życia płodu.
Dlaczego zmniejsza się odsetek wykonywania cięcia krocza u kobiet podczas porodu? Jakie komplikacje związane z nacięciem krocza mogą wystąpić?
– W przeszłości nacięcie krocza wykonywano jako profilaktykę jego pęknięcia. Obecne dane wskazują, iż nacięcie krocza nie chroni go przed głębokim, poważnym pęknięciem. Co więcej, ryzyko takiego pęknięcia może być choćby wyższe w przypadku wykonania nacięcia. Do wczesnych powikłań nacięcia krocza należą krwiak, rozejście się rany czy infekcja. Do powikłań późnych należą ból w trakcie stosunku oraz przewlekły ból w okolicy nacięcia.
Czy podczas porodu kobietę należy poprosić o zgodę na nacięcie krocza?
– Oczywiście, jak każda wykonywana procedura medyczna, również nacięcie krocza wymaga uzyskania od pacjentki zgody.
Dlaczego kiedyś uważano, iż nacięcie krocza to konieczność i należy wykonywać je w ramach profilaktyki podczas porodu?
– W przeszłości uważano, iż nacięcie krocza może ochronić przed głębokim pęknięciem III i IV stopnia. Żadne z badań nie potwierdziły tego efektu. Co więcej, nacięcie krocza odpowiada rozległością pęknięciu II stopnia. jeżeli w trakcie porodu naturalnego dochodzi do pęknięcia, to najczęściej jest to pęknięcie I stopnia. Oznacza to zatem, iż nacięcie jest większym urazem dla kobiety niż pęknięcie. w tej chwili nie jest zalecane rutynowe nacinanie krocza w trakcie porodu.
W jaki sposób należy dbać o ranę po nacięciu krocza? Jak powinna wyglądać pielęgnacja rany i na co należy uważać?
– Należy zwrócić uwagę, aby podmywać się po każdym oddaniu moczu lub stolca, najlepiej zimną wodą, nosić przewiewną, bawełnianą bieliznę i pamiętać o wietrzeniu krocza. W nocy najlepiej spać bez bielizny. Nie stosować długich kąpieli w wannie, najlepiej korzystać z prysznica. Do przemywania rany można skorzystać z naparu z rumianku lub kory dębu. Pamiętać należy, by nie używać do mycia gąbek, które zawierają liczne bakterie i mogą stanowić ryzyko zakażenia rany. Gdy krocze jest obrzęknięte i bolesne, można stosować zimne okłady.
Jakie komplikacje w związku z raną po nacięciu krocza mogą się pojawić? Jakie objawy powinny zaalarmować pacjentkę?
– Wśród powikłań wymienić należy krwiak, rozejście rany, infekcja a także bolesne współżycie i przewlekły ból krocza. jeżeli w okresie połogu pojawia się krwawienie, duży obrzęk, zaczerwienienie w okolicy rany lub gorączka, należy zgłosić się do lekarza.
Czy po nacięciu krocza pozostaje blizna? W jaki sposób należy o nią dbać?
– Tak, jak każde przerwanie powłok ciała, również nacięcie krocza pozostawia bliznę. Jej grubość zależy od rozległości nacięcia oraz indywidualnych predyspozycji kobiety do gojenia się ran. Jeszcze w trakcie połogu najlepiej udać się do fizjoterapeutki uroginekologicznej, która zadba o prawidłową mobilizację blizny oraz poinstruuje, jak postępować z nią w domu.
Czy mogą pojawić się powikłania w związku z blizną po nacięciu krocza? W jaki sposób można je leczyć?
– Tak, jak już wcześniej wspominałem, nacięcie krocza może prowadzić do rozległych powikłań, takich jak ból w trakcie stosunku lub przewlekły ból krocza. W celu leczenia tych dolegliwości najlepiej udać się do fizjoterapeutki uroginekologicznej. W ostatnich latach dość prężnie rozwija się również nowa dziedzina ginekologii, jaką jest ginekologia regeneracyjna. Zabiegi z wykorzystaniem m.in. osocza bogatopłytkowego, które może stanowić dobre uzupełnienie w mobilizacji i regeneracji blizny.
Czy nacięcie krocza może powodować u pacjentek problemy w codziennym życiu, np. poczucie okaleczenia, ingerencja w intymność, problemy w sferze seksualnej, trauma?
– Zdecydowanie tak. Blizna w tak intymnym miejscu, jakim jest krocze pacjentki może stanowić dla niej powód do kompleksów. Dodatkowo ból w okolicy krocza może powodować stopniowe wycofywanie się pacjentki z życia seksualnego, co może prowadzić do problemów w relacji. Kobiety muszą mieć świadomość o wszystkich dostępnych metodach leczenia, przede wszystkim o fizjoterapii uroginekologicznej oraz ginekologii regeneracyjnej. Współczesna medycyna daje szanse na przywrócenie prawidłowej funkcji i wyglądu krocza po jego nacięciu.
