W lipcu w Światowym Centrum Słuchu w Kajetanach pod Warszawą miało miejsce niezwykłe święto medycyny i muzyki – 11. Międzynarodowy Festiwal Muzyczny dla Dzieci, Młodzieży i Dorosłych z Zaburzeniami Słuchu „Ślimakowe Rytmy”. W tym roku koncert galowy odbył się pod hasłem „Przez ucho do serca – przegląd dźwięków odległych”. Laureaci wyłonieni przez jurorów na podstawie wcześniejszych przesłuchań online przyjechali do Polski z różnych stron świata, m.in. z Meksyku, Indii, Australii, Kanady, Turcji, Włoch, Białorusi, Kazachstanu i Niemiec.
– Mając jeszcze w pamięci wspaniałe wydarzenia muzyczne towarzyszące obchodom dziesięciolecia, rozpoczynamy nową festiwalową dekadę. W tym roku Festiwal „Ślimakowe Rytmy” przybrał nieco inną formę, ale przez cały czas pozostaje świętem muzycznym o międzynarodowym zasięgu, podczas którego prezentowane są osiągnięcia artystów z całego świata, którzy posiadają implant słuchowy – mówił prof. Henryk Skarżyński, dyrektor Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu.
Konferencja naukowa
Jedenasta edycja festiwalu to także coroczna konferencja naukowa „Muzyka w rozwoju słuchowym człowieka”. W programie znalazły się tematy z obszaru muzykoterapii wykorzystywanej w leczeniu pacjentów z zaburzeniami słuchu. Eleanor Roosevelt, amerykańska działaczka na rzecz praw człowieka, dyplomatka i publicystka, żona 32. prezydenta USA Franklina Delano Roosevelta, zwykła mawiać, iż „Muzyka jest potężnym uzdrowicielem, mostem między dwoma światami, wehikułem przenoszącym nas z miejsca na miejsce”. W tym roku do tematu muzykoterapii i medycyny organizatorzy podeszli w sposób globalny – w kontekście krajowym i światowym.
Podczas otwarcia o osiągnięciach światowej medycyny w leczeniu pacjentów z zaburzeniami słuchu wykład wygłosi prof. Henryk Skarżyński, dyrektor Światowego Centrum Słuchu. Wykład nosił tytuł „Muzyka, medycyna i świat – działalność zespołu Światowego Centrum Słuchu na czterech kontynentach”. Przypomniał, jak wielki postęp zrobiła medycyna. Zaznaczył, iż wciąż pracuje nad udoskonalaniem możliwości terapeutycznych, by móc przywracać słuch jak największej liczbie pacjentów.
O możliwościach procedur dopasowania różnych systemów implantów słuchowych mówił prof. Artur Lorens, kierownik Zakładu Implantów i Percepcji Słuchowej („Odbiór muzyki przez użytkowników implantów ślimakowych – wyniki badań naukowych”). Wyjaśnił istotę, zakres i możliwości procesorów mowy. Przypomniał historię postępu technologicznego i zmian w funkcjonowaniu implantów na przestrzeni lat.
Z wykładem „Cztery struny świata – muzykoterapia inspirowana muzyką różnych kultur” wystąpiła mgr MT-BC Agnieszka Sepioło, muzykoterapeutka współpracująca ze Światowym Centrum Słuchu, specjalistka, która od lat bierze aktywny udział w naukowych projektach Zespołu Muzykoterapii Instytutu Fizjologii i Patologii Słuchu.
Warsztaty muzykoterapeutyczne
Muzykoterapia to odrębna dziedzina nauki i praktyki, która nie jest tożsama z innymi formami terapii rehabilitacyjnych wykorzystujących muzykę. Jako jedna z terapii wspomagających rehabilitację wykorzystuje muzykę do wspierania zdrowia pacjentów – zarówno dzieci, jak i dorosłych. Nie wymaga zdolności muzycznych ani słuchu muzycznego – celem jest wspieranie zdrowia i procesu powrotu do zdrowia. Muzykoterapia wykorzystuje potencjał pacjenta, pobudza jego kreatywność i wyobraźnię. Dzięki swojej różnorodności i elastyczności znajduje zastosowanie u pacjentów niezależnie od wieku czy rodzaju dysfunkcji.
Poprzez działania warsztatowe organizatorzy chcieli pokazać, jakie korzyści muzykoterapia przynosi nie tylko w rozwoju słuchowym pacjentów z zaburzeniami słuchu, ale również w ich rozwoju ogólnym.
Uczestnicy wzięli udział w warsztacie z zakresu muzykoterapii receptywnej, której istota bazuje na obcowaniu z muzyką w celu osiągnięcia relaksacji, redukcji napięcia i pobudzenia procesów emocjonalnych. Poprowadził go dr hab. Krzysztof Stachyra, prezes Stowarzyszenia Muzykoterapeutów Polskich.
Był też warsztat oparty na podejściu wspomnianej już Nordoff-Robbins, które narodziło się w Wielkiej Brytanii i koncentruje na doświadczaniu gry muzycznej oraz współpracy zespołowej. W przeciwieństwie do podejść określanych jako „muzyka w terapii”, gdzie muzyka stanowi jeden z elementów pracy terapeutycznej, w terapii Nordoff-Robbins proces terapeutyczny dokonuje się w samym akcie tworzenia muzyki. Warsztat poprowadziła Dominika Dopierała, muzykoterapeutka, prezeska Fundacji Nordoff Robbins Polska, od kilku lat współpracująca z zespołem muzykoterapii Światowego Centrum Słuchu.
Trzeci warsztat, oparty na działaniach z zakresu światowej muzykoterapii ogólnej, był opracowany i przeprowadzony przez mgr MT-BC Agnieszkę Sepioło, muzykoterapeutkę i pracowniczkę naukową Akademii Muzycznej w Katowicach.
Koncert finałowy
Po raz kolejny stworzono wyjątkowe i niepowtarzalne widowisko, w czasie którego widzowie mogli odbyć muzyczną podróż do krajów, z których pochodzą laureaci, poznać dźwięki charakterystyczne dla ich regionów oraz tradycje. Dodatkową atrakcją programu była muzyka czterech stron świata w wykonaniu kwartetu smyczkowego PRIMUZ pod dyrekcją maestro Krzesimira Dębskiego.
Tradycyjnie ze sceny wybrzmiał hymn festiwalu „Świat, który słyszę”, ale w tym roku z muzyczną niespodzianką – laureaci zaśpiewali razem z chórem i solistami.
Tekst i foto: Marta Jakubiak
