Co powoduje mgłę mózgową?
Mgła mózgowa nie jest formalną jednostką chorobową, ale raczej objawem, który może towarzyszyć różnorodnym stanom zdrowia. My znamy ją głównie jako konsekwencję Covid-19, jest natomiast wiele czynników, które mogą przyczyniać się do jej wystąpienia, w tym:
przewlekły stres – prowadzi do uwalniania kortyzolu, co może wpływać na funkcjonowanie mózgu,
zaburzona jakość snu i bezsenność,
brak składników odżywczych, takich jak kwasy omega-3, witaminy z grupy B czy antyoksydanty,
choroby przewlekłe – depresja, stany lękowe oraz choroby neurologiczne.
Godzina w zanieczyszczonym powietrzu może spowolnić twój mózg
W ostatnich latach coraz więcej badań sugeruje, iż może ją powodować również zanieczyszczenie powietrza, w tym smog. Szczególnie szkodliwe są, pochodzące choćby ze spalin samochodowych czy emisji przemysłowych drobne cząsteczki PM2.5 (ang. Particulate Matter – pył zawieszony), które mogą przenikać do układu oddechowego i krwi, a następnie wpływać na mózg.
Wskazują na to najnowsze badania, przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Birmingham i opublikowane w czasopiśmie "Nature Communications", w którym 26 dorosłych (w wieku od 19 do 67 lat) zostało wystawionych przez 4 godziny na działanie czystego powietrza lub powietrza zawierającego podwyższone poziomy zanieczyszczeń PM2,5.
Wyniki były jednoznaczne – Dr Thomas Faherty, współautor badania wyjaśnił, iż zaledwie godzina narażenia na zanieczyszczenie powietrza wystarczyła, aby tymczasowo upośledzić dwie najważniejsze funkcje poznawcze: selektywną uwagę (zdolność do skupienia się przy jednoczesnym ignorowaniu rozpraszaczy) i rozpoznawanie emocji (m.in. zdolność do interpretowania mimiki twarzy).
Funkcje te odgrywają istotną rolę w codziennych czynnościach, od zarządzania wiadomościami e-mail po nawigowanie w interakcjach społecznych.
Inny badacz, prof. Francis Pope wskazuje, iż "Słaba jakość powietrza podważa rozwój intelektualny i produktywność pracowników, co ma znaczące implikacje społeczne i ekonomiczne w świecie high-tech, zależnym od doskonałości poznawczej".
Komu w Polsce zagraża mgła mózgowa?
Wyniki badań dotyczą każdego miejsca, gdzie stężenie zanieczyszczeń w powietrzu przekracza ustaloną normę. W tym roku WHO określiło normę stężenia dobowego maksymalnie na 15 µg/m3. Gdzie w Polsce jest ona aktualnie przekroczona?
Jak wynika z danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ), w tej chwili najgorsza sytuacja jest w Nowej Rudzie, Suchej Beskidzkiej i Nowym Targu, Krakowie, Katowicach, Wrocławiu i Łodzi.
Mieszkańcy tych miast powinni zatem szczególnie podejmować działania, mające na celu ochronę zdrowia. Zaleca się przede wszystkim unikanie aktywności na świeżym powietrzu lub w przypadku konieczności wyjścia na zewnątrz – korzystanie z maski ochronnej.
Warto również zapoznawać się na bieżąco ostrzeżeniami od Rządowego Centrum Bezpieczeństwa (RCB), które otrzymują mieszkańcy zagrożonych rejonów. Alerty wysyłane są jako SMS-y na nasze telefony komórkowe, informują o złej jakości powietrza i doradzają zostanie w domu i nie otwieranie okien.