Międzynarodowy Dzień Walki z Nowotworem to okazja do podnoszenia świadomości na temat profilaktyki, wczesnej diagnostyki oraz metod leczenia chorób nowotworowych. Obchodzony jest na całym świecie, a jego celem jest edukacja społeczeństwa oraz wsparcie dla pacjentów onkologicznych i ich rodzin.

Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) podkreśla, iż choćby 30-50% nowotworów można zapobiec poprzez zdrowy styl życia. Profilaktyka obejmuje działania, które zmniejszają ryzyko choroby oraz umożliwiają jej wczesne wykrycie:
✔ Regularne badania profilaktyczne – mammografia, cytologia, kolonoskopia, badania skóry i morfologia krwi.
✔ Unikanie używek – rezygnacja z palenia papierosów i nadmiernej konsumpcji alkoholu znacznie obniża ryzyko nowotworów płuc, wątroby czy jelita grubego.
✔ Ochrona przed promieniowaniem UV – stosowanie filtrów przeciwsłonecznych i unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce zmniejsza ryzyko czerniaka.
✔ Aktywność fizyczna – regularny ruch (minimum 150 minut umiarkowanej aktywności tygodniowo) wspiera odporność, reguluje poziom cukru i zmniejsza stany zapalne.
✔ Zdrowa masa ciała – nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko wielu nowotworów, w tym raka piersi, trzustki i jelita grubego.
✔ Zarządzanie stresem – przewlekły stres osłabia układ odpornościowy i może sprzyjać procesom nowotworowym. Techniki relaksacyjne, medytacja oraz odpowiednia ilość snu mają najważniejsze znaczenie.

Żywienie a profilaktyka nowotworowa

Odpowiednia dieta może zmniejszyć ryzyko nowotworów, wpływając na procesy metaboliczne i odpornościowe organizmu. Dietoprofilaktyka opiera się na stosowaniu składników odżywczych, które redukują ryzyko nowotworów żywieniowozależnych.

✅ Produkty o działaniu ochronnym:

🥦 Warzywa krzyżowe (brokuły, kapusta, brukselka) – zawierają sulforafan, który hamuje wzrost komórek nowotworowych.
🍇 Owoce jagodowe (borówki, maliny, truskawki) – bogate w antyoksydanty i polifenole neutralizujące wolne rodniki.
🍅 Pomidory – źródło likopenu, który zmniejsza ryzyko raka prostaty.
🧄 Czosnek i cebula – zawierają związki siarkowe o działaniu przeciwnowotworowym.
🐟 Ryby bogate w kwasy omega-3 (łosoś, makrela) – redukują stany zapalne i wspierają układ odpornościowy.
🍵 Zielona herbata – źródło polifenoli o działaniu antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym.
🥑 Błonnik pokarmowy i wapń – pomagają zmniejszyć ryzyko raka jelita grubego.
☀ Witamina D i foliany – mogą działać ochronnie w kontekście nowotworu trzustki.

❌ Unikanie produktów sprzyjających nowotworom:

🚫 Czerwone i przetworzone mięso – nadmiar może zwiększać ryzyko raka jelita grubego i trzustki.
🚫 Żywność wysoko przetworzona – zawiera konserwanty, barwniki i sztuczne dodatki o potencjalnym działaniu kancerogennym.
🚫 Nadmiar cukru i tłuszczów trans – sprzyjają otyłości, która jest czynnikiem ryzyka nowotworów.
🚫 Zanieczyszczenia środowiskowe – toksyny i aflatoksyny (np. w orzeszkach ziemnych) mogą działać jako kancerogeny.

Ciekawostki onkodietetyczne:

1. 🥜 Produkty bogate w selen prawdopodobnie działają ochronnie przed rozwojem raka prostaty.
2. 🍊 Witamina C wykazuje działanie protekcyjne w przypadku nowotworu trzustki, jamy ustnej i żołądka.
3. 🥕 Żywność bogata w karotenoidy może zmniejszać ryzyko nowotworów jamy ustnej, płuc, krtani i gardła.
4. 🍵 Polifenole zawarte w zielonej herbacie wykazują działanie przeciwnowotworowe i wspomagają regenerację organizmu.

Wprowadzenie zdrowych nawyków w codziennym życiu to inwestycja w przyszłość. Dieta bogata w naturalne składniki odżywcze, aktywność fizyczna oraz regularne badania profilaktyczne mogą znacząco obniżyć ryzyko nowotworów.

W Międzynarodowy Dzień Walki z Nowotworem warto zastanowić się nad swoimi nawykami i podjąć decyzję o zmianach, które mogą uratować życie.