MASLD a ryzyko nowotworzenia

Badania kliniczne wykazały, iż częstość występowania raka wątroby (LC), raka dróg żółciowych (BTC) oraz raka trzustki (PC) znacząco wzrasta w przypadku współwystępowania przewlekłych chorób wątroby. Związek ten jest złożony, a szczególnie istotną rolę odgrywają przewlekłe uszkodzenie wątroby oraz towarzyszący mu stan zapalny.

Liczne analizy potwierdzają, iż marskość wątroby – niezależnie od jej etiologii (wirusowe zapalenie wątroby, choroby metaboliczne) – istotnie zwiększa ryzyko rozwoju raka wątrobowokomórkowego (HCC). Podobnie zaburzenia metaboliczne w przebiegu MASLD (dawniej NAFLD) są uznawane za czynniki ryzyka nie tylko dla HCC, ale również dla innych nowotworów układu pokarmowego, w tym raka trzustki.

W badaniu opublikowanym na łamach „BMJ Open Gastroenterology” przeanalizowano związek między chorobami wątroby a ryzykiem rozwoju raka wątroby, dróg żółciowych i trzustki, ze szczególnym uwzględnieniem takich parametrów jak stężenie aminotransferaz oraz czynniki genetyczne, w tym ocena ryzyka poligenicznego (Polygenic Risk Score – PRS).

Było to badanie kohortowe z wykorzystaniem danych 449 815 uczestników UK Biobank. Oceniono zależność między poziomem ALT i AST, PRS oraz ryzykiem wystąpienia HCC, raka wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych (ICC), raka dróg żółciowych i raka trzustki.

Wyniki wykazały, iż choroby wątroby oraz podwyższone wartości ALT i AST są istotnie związane ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia nowotworów. Podwyższone wartości transaminaz oraz wysokie PRS korelowały szczególnie z ryzykiem HCC. Analiza wykazała związek przyczynowy między alkoholową chorobą wątroby (ALD) a HCC oraz ICC. Natomiast w przypadku stłuszczeniowej choroby wątroby związanej z zaburzeniami metabolicznymi (MASLD) nie stwierdzono istotnych korelacji z występowaniem nowotworów.

Pacjenci z chorobami wątroby wykazują zatem istotnie wyższe ryzyko rozwoju raka wątroby, dróg żółciowych i trzustki. Co więcej, osoby z podwyższonymi wartościami aminotransferaz mogą posiadać jednocześnie genetyczne predyspozycje do rozwoju HCC. Badanie potwierdza szczególną rolę ALD jako czynnika przyczynowego dla HCC i ICC.

Choć MASLD jako niezależna jednostka chorobowa nie wykazała w tym badaniu silnych korelacji z ryzykiem nowotworzenia, jej rola nie powinna być pomijana w dalszych analizach populacyjnych. Wyniki te podkreślają konieczność wczesnej identyfikacji i monitorowania pacjentów z przewlekłymi chorobami wątroby – zarówno pod kątem biochemicznym, jak i genetycznym – w celu prewencji i wczesnego wykrycia nowotworów wątroby oraz trzustki.