Maślan sodu w terapii jelit – wszystko, co musisz wiedzieć + bezpłatny e-book

Maślan sodu to, oprócz probiotyków i błonnika, jeden z najczęściej stosowanych składników suplementacyjnych w zaburzeniach pracy jelit. Jako sól kwasu masłowego, związek ten odgrywa kluczową rolę w regeneracji nabłonka jelitowego i i utrzymaniu równowagi mikrobiomu. Ale czy jego suplementacja zawsze ma sens? I czy maślan sodu jest naprawdę potrzebny, skoro nasz organizm sam potrafi go produkować?

Czym jest maślan sodu?

Kwas masłowy (butyric acid) to naturalny krótkołańcuchowy kwas tłuszczowy, który powstaje w jelicie grubym w wyniku zachodzącej dzięki bakteriom jelitowym fermentacji błonnika pokarmowego. Jego pochodna – maślan sodu – jest dostępna jako suplement diety i żywność specjalnego przeznaczenia medycznego stosowana szczególnie wtedy, gdy występuje niedobór bakterii butyrogennych lub znaczne ograniczenie błonnika w diecie.

Kiedy warto stosować maślan sodu?

Suplementacja maślanem sodu może przynieść korzyści w wielu schorzeniach przewodu pokarmowego, m.in.:

• w zespole jelita nadwrażliwego (IBS),
• w chorobach zapalnych jelit (IBD, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG),
• w SIBO i celiakii,
• podczas stosowania diety low FODMAP,
• po antybiotykoterapii i w przebiegu zakażeń C. difficile,
• w stanach dysbiozy, ostrych biegunkach, otyłości i cukrzycy typu 2.

Dlaczego trzeba suplementować maślan, skoro organizm sam go produkuje?

To jedno z najczęstszych pytań. W praktyce:

• niedobór błonnika w diecie uniemożliwia naturalną produkcję maślanu,
• dysbioza jelitowa może oznaczać niedobór bakterii odpowiedzialnych za jego wytwarzanie,
• nawet przy dobrej diecie w stanach zapalnych lub po antybiotykoterapii suplementacja może pomóc przywrócić równowagę nabłonka jelitowego i mikrobiomu szybciej i skuteczniej.

Fakty i mity o maślanie sodu

Wokół maślanu sodu krąży wiele mitów. Rodzi się sporo pytań i nieporozumień:

• Czy jego stosowanie może powodować przyrost masy ciała?
• Czy nie wystarczy probiotyk i dieta?
• Które preparaty mają udowodnioną skuteczność i bezpieczeństwo?
• Czy maślan działa tak samo w IBS jak w IBD?

Odpowiedzi na te pytania zależą od przyczyny dolegliwości, lokalizacji choroby w jelicie oraz ogólnego stanu zdrowia. Na przykład SIBO obejmuje jelito cienkie, a WZJG – jelito grube. Maślan sodu musi więc dotrzeć tam, gdzie ma zadziałać.

Na co zwrócić uwagę wybierając preparat?

Skuteczność maślanu sodu zależy m.in. od:

• jego formy farmaceutycznej i dawki,
• sposobu uwalniania i zabezpieczenia przed wchłonięciem w górnym odcinku przewodu pokarmowego,
• składu dodatkowego (należy weryfikować czy nie zawiera drażniących dodatków),
• możliwości połączenia z probiotykiem lub prebiotykiem – dla lepszego efektu terapeutycznego.

Sprawdź: Maślan sodu – porównanie obecnych na rynku preparatów

Chcesz dowiedzieć się więcej? Pobierz bezpłatnego ebooka

Wiemy, iż suplementacja może budzić wiele wątpliwości co do jej zasadności i bezpieczeństwa. Dlatego zebraliśmy najważniejsze fakty i mity na temat maślanu sodu w przystępnej formie.

Pobierz nasz bezpłatny e-book (link do pobrania powyżej) i sprawdź, kiedy warto sięgnąć po maślan, jak wybrać odpowiedni preparat i czym się charakteryzuje.

Bibliografia:

1. Banasiewicz T. i in., Determination of butyric acid dosage based on clinical and experimental studies – a literature review, „Przegląd Gastroenterologiczny” 2020, nr 15(2), s. 119–125, DOI: 10.5114/pg.2020.95556.
2. Banasiewicz T. i in., Jakość życia i objawy kliniczne u chorych z zespołem jelita nadwrażliwego, leczonych uzupełniająco chronionym maślanem sodu, „Gastroenterologia Praktyczna” 2011, nr 3(5), s. 45–53.
3. Banasiewicz T. i in., Kliniczne aspekty zastosowania kwasu masłowego w postępowaniu dietetycznym w chorobach jelit, „Przegląd Gastroenterologiczny” 2010; nr 5(6), s. 329–334, DOI: 10.5114/pg.2010.18476.
4. Banasiewicz T. i in., Microencapsulated sodium butyrate reduces the frequency of abdominal pain in patients with irritable bowel syndrome, „Colorectal Disease” 2013, nr 15(2), s. 204–209, DOI: 10.1111/j.1463-1318.2012.03152.x.
5. Borycka-Kiciak K., Banasiewicz T. i Rydzewska G., Butyric acid – a well-known molecule revisited, „Przegląd Gastroenterologiczny” 2017, nr 12(2), s. 83–89, DOI: 10.5114/pg.2017.68342.
6. Canani R.B. i in., Potential beneficial effects of butyrate in intestinal and extraintestinal diseases, „World Journal of Gastroenterology”, 28 marca 2011, nr 17(12), s. 1519–1528, DOI: 10.3748/wjg.v17.i12.1519.
7. Guilloteau P i in., From the gut to the peripheral tissues: the multiple efects of butyrate, „Nutrition Research Reviews” 2010, nr 23(2), s. 366–384, DOI:10.1017/S0954422410000247.
8. Hodgkinson K. i in., Butyrate’s role in human health and the current progress towards its clinical application to treat gastrointestinal disease, „Clinical Nutrition” 2023, t. 42, nr 2, s. 61–75, DOI: 10.1016/j.clnu.2022.10.024.
9. Lewandowski K. i in., Skuteczność maślanu sodu w postaci mikrootoczkowanej w łagodzeniu objawów u pacjentów z zespołem jelita nadwrażlliwego, „Przegląd Gastroenterologiczny” 2022, nr 17(1), s. 28–34.
10. 10.Martin-Gallausiaux C i in., SCFA: mechanisms and functional importance in the gut, „Proceedings of the Nutrition Society” 2021, nr 80(1), s. 37–49, DOI: 10.1017/S0029665120006916.
11. 11.Panufnik P. i in., The effects of sodium butyrate supplementation on the severity of abdominal symptoms and carbohydrate metabolism in patients with type 2 diabetes, „Diabetes”, 14 czerwca 2024, nr 73 (Supplement_1), s. 610–P.