Przewóz leków na pokładach samolotów jest regulowany przez linie lotnicze, ale najważniejsze są przepisy państw docelowych. Istnieje szereg ograniczeń dotyczących przewozu medykamentów w bagażu podręcznym. Posiadając jednak stosowne zgody i oświadczenia można zabrać na pokład wszystkie leki. Warto pamiętać o tym, iż wiele preparatów dostępnych na zwykłą receptę w krajach Unii Europejskiej może być poddanych bardzo surowym ograniczeniom w innych państwach. Szczególnie restrykcyjne regulacje dotyczą przewozu marihuany medycznej, leków opioidowych, a choćby pseudoefedryny – składnika leków na przeziębienie.
Czy linie lotnicze regulują przewóz leków na pokładach samolotów?
Wybierając się w podróż spora część pasażerów linii lotniczych przewozi ze sobą leki. Nie zawsze są to preparaty stosowane w chorobach przewlekłych, których regularne przyjmowanie jest koniecznością. W bagażach podręcznych i rejestrowanym bardzo często znajdują się preparaty przeciwbólowe, na biegunkę, stosowane w leczeniu objawów infekcji górnych dróg oddechowych.
Decydując się określony kierunek docelowy należy sprawdzić, jakie leki wolno przewieźć i w jaki sposób. Przepisy nie są zależne jedynie od przewoźników. Ci mogą regulować zasady dotyczące wielkości bagażu, zabezpieczenia przedmiotów na pokładzie, możliwości wniesienia sprzętu medycznego na pokład jak np. butla z tlenem, inhalatorów, ampułkostrzykawek.
Planując podróż w ramach wycieczki z biura podróży nie zawsze znamy nazwę przewoźnika lotniczego, a mimo wszystko planujemy podróż. Dlatego najważniejsze jest zapoznanie się z przepisami i ograniczeniami kraju docelowego. Pewnym źródłem informacji jest zawsze ambasada państwa do którego planujemy podróż.
Które leki mogą być przewożone w bagażu podręcznym?
Teoretycznie na pokład samolotu można wnieść wszystkie rodzaje leków. Istnieje szereg ograniczeń, jednak każdy przypadek rozpatrywany jest indywidualnie, a odpowiednie zaświadczenie potwierdzające, iż pacjent powinien posiadać przy sobie dane leki podczas lotu pozwala zabrać do bagażu podręcznego każdy rodzaj leku i w każdej formie.
Przewóz leków w samolocie nie jest regulowany jednakowo na całym świecie. Może być poddany kilku ograniczeniom. Pierwszym z nich jest pojemność w przypadku preparatów w płynie. Opakowanie nie powinno przekraczać 100 ml. Nie oznacza to jednak, iż podróżny posiadający przy sobie pojemnik lub butelkę o pojemności np. 120 ml lub większą nie będzie mógł wnieść jej na pokład samolotu.
Warunkiem jest wówczas posiadanie oryginalnego opakowania, a także zaświadczenia o konieczności posiadania (stosowania) preparatu podczas podróży. Co ważne, leki te muszą być wcześniej zadeklarowane. Oznacza to, iż pacjent musi być stroną zgłaszającą i deklarującą jeszcze przed rozpoczęciem kontroli.
Zaświadczenie musi być sporządzone w języku angielskim lub lokalnym (czasami w obu), poświadczone podpisem i pieczęcią lekarską. Nie we wszystkich krajach istnieje zasada ograniczenia dotyczące możliwości wnoszenia na pokład samolotu płynów. Część państw nie stosuje się do tych wytycznych – głównie w Ameryce Południowej i Azji.
Leki w formie tabletek, kapsułek, czopków i innych niepłynnych form nie podlegają ograniczeniom, także ilościowym, chyba, iż przepisy celne stanowią inaczej. Osobną koterią pozostają leki w formie iniekcji i wymagające przewozu w chłodzonych pojemnikach, co może być konieczne na dłuższych trasach. Przykładem może być szeroko stosowana insulina.
Posiadanie w bagażu podręcznym igieł i ampułkostrzykawek wymaga zgłoszenia przewozu przed rozpoczęciem kontroli bezpieczeństwa. Aby ustrzec się dodatkowych kontroli, wydłużonego czasu odprawy zaleca się posiadanie przy sobie wspomnianego zaświadczenia. Uwagę pracowników ochrony mogą też zwrócić leki w sprayu, w tym także wszelkie inhalatory. Z powodów bezpieczeństwa opakowania takie mogą zostać poddane szczegółowej kontroli.
Leki w bagażu rejestrowanym
Przewóz leków w bagażu nadawanym do luku bagażowego nie podlega żadnym ograniczeniom co do ilości i formy preparatu. Można umieścić w bagażu płyny w dowolnych ilościach, podobnie strzykawki, ampułkostrzykawki czy tabletki. Ograniczenia wynikają z przepisów kraju docelowego – celne – ilościowe i prawne w postaci wykluczeń.
Leki przewożone w bagażu rejestrowanym powinny być zawsze w fabrycznych, oryginalnych opakowania i odpowiednio zabezpieczone zarówno przed uszkodzeniem, ale także na wypadek kontroli w celu identyfikacji np. blistrów jak i legalności preparatów.
Jakim ograniczeniom podlega przewóz leków?
Podróżnicy, którzy wybierają się poza europejski krąg kulturowy powinni w sposób szczególny dołożyć wszelkich starań, aby dowiedzieć się jakie mogą być ograniczenia w wożeniu leków do danego kraju. Nie ma tu znaczenia czy będą przewożone w bagażu podręcznym czy też rejestrowanym.
Kluczowe są normy prawne, kulturowe i religijne. Te są zgoła inne w krajach arabskich, a szczególnie rygorystyczne w państwach zatoki perskiej. Obostrzenia różnego typu występują też w krajach azjatyckich takich jak kraje byłych Indochin – Kambodża, Wietnam, a także Tajlandia, Malezja. Są to częste destynacje wśród polskich podróżnych.
Leki narkotyczne
Duża część państw na całym świecie nie pozwala całkowicie wwozić lub wprowadza znaczne obostrzenia dla leków narkotycznych. W Polsce i w całej Unii europejskiej szeroko stosowane są w warunkach szpitalnych i domowych tzw. słabe opioidy. To leki wykorzystywane w leczeniu umiarkowanego i silnego bólu. Spośród nich najbardziej znany jest tramadol.
W Polsce lek ten dostępny jest w tabletkach lub kapsułkach i wydawany na zwykłą receptę. Dostępnym w Polsce innym słabym lekiem opioidowym jest kodeina stosowana w leczeniu uporczywego kaszlu (w przypadku preparatów złożonych dostępna jest bez recepty). Lekami silnie działającymi są: morfina, fentanyl, buprenorfina, metadon i inne. W ich przypadku zawsze należy posiadać zaświadczenie lub dokumentację medyczną, bez względu do którego kraju się udajemy, także w ramach Unii Europejskiej.
Tymczasem w krajach arabskich lek taki odnaleziony w bagażu podróżnego może zostać potraktowany jako narkotyk. Podobnie jest we wspomnianych krajach azjatyckich. Do tych ostatnich najczęściej leki takie można wwieźć, ale trzeba posiadać odpowiednie zaświadczenie w języku angielskim, a preparat musi znajdować się w oryginalnym opakowaniu. Opisanych jest wiele przypadków osób, które zlekceważyły te obostrzenia i naraziły się na bardzo przykre konsekwencje, z aresztem włącznie.
Marihuana medyczna
Na liście leków podlegających najsurowszym obostrzeniom jest marihuana medyczna. Do wielu krajów, w tym w szczególności arabskich stanowczo odradza się prób wwożenia tego typu środków. Podróżując zawsze należy mieć przy sobie dokument potwierdzający trwanie i zasadność prowadzonej terapii.
Należy pamiętać także, iż terapia prowadzona w Polsce pozostawia po sobie ślady biochemiczne. W przypadku np. kolizji drogowej, testy wykonane na miejscu wskazać mogą wynik pozytywny na obecność substancji odurzającej.
Leki psychotropowe
Z miejscowymi regulacjami powinny zapoznać się także wszyscy, którzy przewożą leki psychotropowe i antydepresyjne. Ponownie, szczególną ostrożność należy zachować przed podróżą do państw arabskich.
Pseudoefedryna
Przed wylotem i pakowaniem apteczki warto zwrócić uwagę na legalność jeszcze kilku innych substancji bardzo popularnych i wydawanych w Polsce pacjentom bez recepty. Jest to między innymi pseudoefedryna – składnik wielu leków na przeziębienie.
Polska znajduje się w wąskim gronie państw, gdzie preparaty złożone zawierające tą substancję wydawane są bez recepty. Pseudoefedryna działa na ośrodkowy układ nerwowy podobnie do efedryny i amfetaminy, ale dużo słabiej. Ze względu na stosunkowo łatwą dostępność, jest wykorzystywana jako stymulator i bywa nadużywana. W krajach azjatyckich, między innymi w Japonii i Korei Południowej ich wwóz podlega ograniczeniom.
Przewóz ziół i produktów pochodzenia roślinnego
W przypadku państw wyspiarskich, a w szczególności Australii należy uważać na przewóz produktów zielarskich. Przywożone na ten kontynent produkty żywnościowe podlegają ścisłej kontroli i mogą zostać skonfiskowane.
Wyspa chroni swoją wyjątkową bioróżnorodność. Stosuje rygorystyczne ograniczenia w wożeniu wyrobów zwierzęcych i roślinnych. Ma to na celu niedopuszczenie do wtargnięcia gatunków mogących zagrażać miejscowej faunie. Posiadanie takich produktów jak np. susz, należy zgłaszać w odpowiednich dokumentach tuż po przylocie.
Czy istnieją ograniczenia ilościowe i przepisy celne dotyczące wwozu leków?
Osobna kwestią pozostaje ilość przewożonych leków, suplementów, wyrobów medycznych. Przepisy europejskie nie określają jaką maksymalną ilość leków w tabletkach można przewozić w bagażu podręcznym lub rejestrowanym.
Należy przyjąć zasadę, iż ilość posiadanych przy sobie leków nieznacznie przekracza długość planowanego pobytu w innym kraju. Plecak lub torba pełna tabletek z pewnością zwróci uwagę osób pracujących w punktach bezpieczeństwa, a drobiazgowa kontrola nie musi należeć wówczas do najprzyjemniejszych.
Przepisy celne poza Unią Europejską będą zależne od kraju decylowego. Przyjąć należy, iż w każdym przypadku w którym jesteśmy w stanie udowodnić, iż przewożone preparaty są na użytek własny lub rodziny są ilością bezpieczną. Oczywiście należy pamiętać o opisanych powyżej, możliwych ograniczeniach natury prawnej.
Jak się przygotować do podróży?
- Kluczowe jest zapoznanie się nie tylko z ograniczeniami wprowadzanymi przez obsługę lotniska i linie lotnicze, ale także z przepisami kraju docelowego.
- Warto przyjąć założenie, iż im bardziej egzotyczny kierunek, tym skrupulatniej należy zapoznać się z lokalnymi przepisami i posiadać przy sobie odpowiednie zaświadczenia.
- Przed podróżą można zasięgnąć informacji w ambasadzie danego kraju. Najlepiej zrobić to drogą mailową, by w razie kontroli na lotnisku docelowym móc przedstawić korespondencję. Otrzymanie takiej wiadomości nie musi oznaczać zgody na wwóz danej substancji czynnej. 4.
- Jeżeli niezbędna jest zgoda pisemna kraju docelowego na wwóz danego preparatu, to zgodę taką należy uzyskać.
- Należy mieć ze sobą recepty i zaświadczenia lekarskie (honorowane przez kraj przyjmujący), aby uniknąć nieporozumień podczas kontroli celnej. Najlepiej, by były przygotowane zarówno w formie papierowej jak i jako skan w wersji elektronicznej. Dokument taki można przechowywać w telefonie.
- Leki warto spakować do obu bagaży – rejestrowanego i podręcznego. W przypadku kradzieży lub zagubienia jednego z nich terapię można kontynuować.
Bibliografia:
- https://www.medme.pl/artykuly/leki-w-bagazu-podrecznym-i-rejestrowanym,98895.html
- https://wwwnc.cdc.gov/travel/page/travel-abroad-with-medicine
- https://travel.gc.ca/travelling/health-safety/medication
- https://www.travelhealthpro.org.uk/factsheet/43/medicines-and-travel
- https://www.insuremytrip.com/travel-advice/travel-tips/how-to-travel-with-prescription-drugs/
- https://www.iamat.org/assets/files/IAMAT_Travelling_with_medications.pdf
- https://www.gov.uk/hand-luggage-restrictions/essential-medicines-and-medical-equipment
- https://www.lot.com/hu/en/explore/inspirations/blog/health-in-the-clouds/medicines-safe-transportation
