Stosowanie leków przeciwpsychotycznych, choć niezbędne w terapii wielu zaburzeń psychicznych, może wiązać się z poważnymi konsekwencjami dla zdrowia jamy ustnej – ostrzegają naukowcy z Uniwersytetu Kraju Basków. Wyniki ich najnowszych badań wskazują, iż pacjenci przyjmujący te preparaty są bardziej narażeni na suchość w ustach, stany zapalne oraz utratę zębów. Odpowiednia profilaktyka i ścisła kooperacja lekarzy psychiatrii z dentystami mogą odegrać kluczową rolę w poprawie jakości życia chorych.
Leki przeciwpsychotyczne, nazywane również neuroleptykami, to grupa leków stosowanych przede wszystkim w terapii schizofrenii i innych zaburzeń psychotycznych. Działają poprzez wpływ na neuroprzekaźniki w mózgu, redukując objawy psychotyczne, takie jak urojenia i halucynacje, a także zmniejszając pobudzenie oraz lęk.
Zespół badawczy z Katedry Farmakologii Uniwersytetu Kraju Basków (Euskal Herriko Unibertsitatea – EHU) przyjrzał się niepożądanym reakcjom, jakie leki przeciwpsychotyczne mogą wywoływać w obrębie jamy ustnej. Analiza oparta na danych z europejskiej bazy EudraVigilance (system zarządzania danymi o podejrzewanych działaniach niepożądanych leków używany w Europejskim Obszarze Gospodarczym) ujawniła, iż najczęściej zgłaszane problemy dotyczyły zaburzeń przepływu śliny (nadmierne ślinienie i suchość w ustach), stanów zapalnych oraz utraty zębów.
Choć od dawna wiadomo, iż osoby cierpiące na zaburzenia psychiczne są bardziej narażone na choroby ogólnoustrojowe i słabszy stan zdrowia jamy ustnej, dopiero w ostatnich latach zaczęto zwracać większą uwagę na ten problem. Tymczasem stan zdrowia jamy ustnej ma istotny wpływ nie tylko na ogólną kondycję fizyczną, ale także na dobrostan psychiczny.
Suchość w ustach, próchnica, stany zapalne – skutki uboczne farmakoterapii
W ramach badania przeanalizowano 5 633 zgłoszenia potencjalnych działań niepożądanych leków przeciwpsychotycznych. – Zidentyfikowaliśmy istotne sygnały wskazujące na związek tych leków z problemami w obrębie jamy ustnej – wyjaśnia dr Nerea Jauregizar, specjalistka farmakologii z EHU, jedna z autorek badania. – Najczęściej raportowano zaburzenia ślinienia – zarówno niedostateczną, jak i nadmierną produkcję śliny – w zależności od stosowanego preparatu – dodaje.
Kolejne problemy pojawiające się przy przyjmowaniu niektórych leków przeciwpsychotycznych to próchnica, utrata zębów, stany zapalne ślinianek i języka. – W porównaniu z innymi lekami, przeciwpsychotyki częściej są powiązane z działaniami niepożądanymi w jamie ustnej – podkreśla Leire Urien, doktorantka w Katedrze Farmakologii EHU, współautorka badania.
Zgłoszenia do bazy EudraVigilance pochodzą od lekarzy ogólnych i specjalistów, lekarzy dentystów, farmaceutów, pielęgniarek, przemysłu farmaceutycznego, a także samych pacjentów. Trzeba jednak zaznaczyć, iż analiza nie dowodzi bezpośredniego związku przyczynowo-skutkowego. – Nasze dane wskazują na zwiększone ryzyko, ale nie potwierdzają jednoznacznie, iż to wyłącznie skutek działania leków. W grę wchodzi wiele czynników – zastrzegają badaczki.
Higiena, profilaktyka i kooperacja – klucz do poprawy sytuacji
Zespół badawczy zwraca uwagę na konieczność wprowadzenia systemowych działań profilaktycznych. – Pacjenci z zaburzeniami psychicznymi często mają ograniczony dostęp do opieki stomatologicznej, zaniedbują higienę jamy ustnej, a także nierzadko są uzależnieni od substancji psychoaktywnych – tłumaczy dr Jauregizar.
W przypadku osób cierpiących na schizofrenię, które są szczególnie narażone na stygmatyzację, poprawa zdrowia jamy ustnej może istotnie wpłynąć na ich jakość życia. Dlatego autorzy badania apelują o ścisłą współpracę między specjalistami – psychiatrzy powinni współdziałać z dentystami, by zapewnić pacjentom kompleksową opiekę.
– Na pacjenta warto spojrzeć jako na całokształt, nie tylko na jego zęby. Istotna jest kooperacja z lekarzami ogólnymi. Nie wszyscy lekarze mają świadomość, jak istotny wpływ mają choroby ogólne na zęby, a także odwrotnie – jak istotny wpływ mają zęby na choroby ogólne. Często nie widzimy tego, by kierowali pacjentów do stomatologa w ramach leczenia – mówi o wyzwaniach w opiece stomatologicznej nad pacjentami obciążonymi chorobami ogólnoustrojowymi dr n. med. Anna Sokołowska, adiunkt w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej Jamy Ustnej i Przyzębia Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
Źródło: https://www.news-medical.net
