Z powodu czerniaka umiera w Polsce blisko 1,4 tys. osób rocznie. Zapadalność na ten nowotwór zwiększyła się w ciągu ostatnich 30 lat o 300% – poinformował Narodowy Fundusz Zdrowia. Choć najczęściej rozwija się on na skórze, może pojawić się także w obrębie błon śluzowych jamy ustnej, nosa, a choćby na gałce ocznej.
Czerniak to gwałtownie rozwijający się, tworzący przerzuty nowotwór złośliwy skóry. Wywodzi się z melanocytów – komórek wytwarzających barwnik zwany melaniną. Choć najczęściej rozwija się na skórze, może pojawić się także w obrębie błon śluzowych jamy ustnej, nosa, a choćby na gałce ocznej.
1,4 tys. zgonów rocznie, zapadalność większa o 300%
Narodowy Fundusz Zdrowia przekazał dane, z których wynika, iż rocznie z powodu czerniaka umiera w Polsce blisko 1,4 tys. osób. Zapadalność na ten nowotwór w ciągu ostatnich 30 lat zwiększyła się natomiast o 300%.
NFZ w komunikacie podkreślił, iż czerniak rozwija się błyskawicznie. Szczególnie narażone są osoby o jasnej karnacji, rudych lub blond włosach, niebieskich oczach, z licznymi piegami i znamionami, po oparzeniach słonecznych w dzieciństwie, które spędzają ponad godzinę dziennie na słońcu, korzystające z solarium lub z rodzinną historią czerniaka. Podstawą profilaktyki jest codzienne stosowanie kremu z filtrem chroniącym przed promieniowaniem UV.
Samokontrola może uratować życie
NFZ przypomniał, iż w przypadku czerniaka to samokontrola może uratować życie – zgodnie z tzw. zasadą ABCDE. Oznacza to, iż raz w miesiącu należy obejrzeć swoją skórę, zwracając uwagę na:
– A (asymmetry) – asymetrię, np. znamię „wylewające się” na jedną stronę,
– B (borders) – postrzępione, nierówne brzegi,
– C (color) – wielobarwność lub zmiana koloru znamienia,
– D (diameter) – zmianę o średnicy powyżej 6 mm,
– E (evolution) – zmieniający się rozmiar, kolor, uwypuklenie dotychczas płaskiej zmiany, krwawienie.
– Niepokojącym objawem jest powiększanie się znamienia, zmiana barwy, pojawienie się uwypuklenia, krwawienia lub świąd zmiany. jeżeli pacjent zauważy takie objawy, konieczna jest pilna konsultacja dermatologiczna – podkreśliła dermatolog dr n. med. Marta Kurzeja.
Od 2021 r. dostępny jest innowacyjny program lekowy dla pacjentów z czerniakiem skóry lub błon śluzowych. Umożliwia dostęp do immunoterapii i terapii celowanych molekularnie na obecność mutacji w genie BRAF – dla dorosłych i młodzieży od 12. roku życia.
Od stycznia do maja 2025 r. z programu skorzystało 3,3 tys. pacjentów, a NFZ sfinansował leczenie na kwotę ponad 190 mln zł. Od 1 lipca 2024 r. refundowany jest także lek dla pacjentów z czerniakiem błony naczyniowej oka w ramach osobnego programu.
Lekarz dentysta ma doskonałe warunki do dokładnego zbadania pacjenta pod kątem zmian nowotworowych. Nie należy ograniczać się jednak do kontroli jamy ustnej pacjenta, o czym w kontekście lekarzy dentystów mówi się najczęściej. – Większość nowotworów skóry znajduje się na głowie i szyi. Mało który dermatolog może tak dobrze przyjrzeć się twarzy spokojnego pacjenta, w doskonałym świetle. Takie warunki mają tylko stomatolodzy – mówi w rozmowie z Dentonetem dr n. med. Bartłomiej Kwiek, dermatolog. Ekspert wskazuje też pierwsze oznaki zmian nowotworowych na skórze, które muszą skłonić lekarza dentystę do skierowania pacjenta na dalszą diagnostykę.
Źródło: https://naukawpolsce.pl
