Legitymacja osoby niepełnosprawnej to dokument obowiązujący na terytorium Polski. Stanowi ona potwierdzenie posiadania statusu osoby niepełnosprawnej, który upoważnia do korzystania z ulg i uprawnień dla tej grupy. Wydawana jest na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności. Gdy osoba niepełnosprawna ma legitymację, nie musi nosić ze sobą wszędzie orzeczenia. Może okazać legitymację, gdy przykładowo korzysta z ulgowych biletów w transporcie kolejowym.
Poniższy artykuł mówi o tym: czym jest legitymacja osoby niepełnosprawnej, jak wygląda jej nowy wzór, gdzie można z niej korzystać i jak złożyć wniosek o jej wydanie. Odpowiada również, czym różni się od legitymacji ZUS.
Wygląd legitymacji osoby niepełnosprawnej?
Legitymacja osoby niepełnosprawnej od 1 września 2017 to plastikowy dokument, który jest drukowany dwustronnie. Jest to nowy wzór legitymacji. Wcześniej były to białe papierowe blankiety. Co ważne, o ile osoba niepełnosprawna posiada starą wersję legitymacji, może z niej bez problemu korzystać. Zachowuje swoją ważność do momentu, gdy nie złoży ona wniosku o wydanie nowej legitymacji.
Nowy wzór legitymacji niepełnosprawności zawiera:
- imię i nazwisko oraz PESEL osoby niepełnosprawnego,
- zdjęcie osoby niepełnosprawnej,
- numer oraz termin ważności dokumentu,
- stopień i symbol niepełnosprawności (tylko wtedy, gdy zostanie to zaznaczone we wniosku), ma on postać kodu QR,
- oznaczenie w Braille’u,
- napisy po angielsku i francusku.
Legitymacja osoby niepełnosprawnej. [awers i rewers wzoru legitymacji]Elektroniczna legitymacja osoby niepełnosprawnej
Na wniosek samych osób niepełnosprawnych planowane jest nowe rozwiązanie. Będzie to internetowa legitymacja w aplikacji mObywatel. Koniec prac nad projektem ma zakończyć się w drugim kwartale 2023, który ma na celu wyrównywanie szans osób z niepełnosprawnością.
Legitymacja osoby niepełnosprawnej – gdzie złożyć wniosek?
Ubiegając się o wydanie legitymacji, osoba niepełnosprawna składa wniosek do Powiatowego Zespołu adekwatnego pod względem zamieszkania. Formularz otrzyma ze strony internetowej lub odbierze osobiście. Do dokumentacji należy dołączyć:
- kserokopię orzeczenia i oryginał do wglądu,
- aktualne zdjęcie, które będzie zamieszczone na legitymacji.
Przy składaniu wniosku o wydanie legitymacji osoby niepełnosprawnej należy mieć przy sobie dowód osobisty. Urzędnik może poprosić o dokument potwierdzający tożsamość. W przypadku gdy wniosek jest składany przez inną osobę, np. opiekuna osoby niepełnosprawnej, wymagane jest upoważnienie.
Legitymacja osoby niepełnosprawnej – wydanie dokumentu
Wydawaniem legitymacji osoby niepełnosprawnej zajmuje się Powiatowy lub Miejski Zespół DS Orzekania o Niepełnosprawności. Dokument jest istotny bezterminowo, gdy osoba niepełnosprawna ma ukończone 60 lat i posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane na stałe.
W innym przypadku legitymacja jest ważna nie dłużej niż:
- 5 lat, gdy osoba posiada orzeczenie o niepełnosprawności i nie ma ukończonych 16 lat,
- 10 lat, gdy osoba posiada orzeczenie o stopniu niepełnosprawności i nie ma ukończonych 60 lat.
Osoba niepełnosprawna nie ponosi żadnych kosztów za wydanie legitymacji. Opłacie podlega jedynie wyrobienie duplikatu. Kosztuje to 15 zł.
Informacje dotyczące terminu odbioru legitymacji można uzyskać drogą mailową lub telefoniczną. Dokument może również zostać przesłany na adres domowy.
Legitymacja osoby niepełnosprawnej korzyści
Osoba niepełnosprawna posiadająca legitymację może przede wszystkim potwierdzić status osoby niepełnosprawnej. Najczęściej będzie z niej korzystać podczas przejazdów pociągiem lub w komunikacji miejskiej, korzystając z ulgowych biletów.
Okazując dokument, potwierdza swoją zdolność do przysługujących jej określonych uprawnień. Nie musi nosić ze sobą orzeczenia, tylko małą plastikową legitymację. Jest to wygodniejsze. Należy jednak pamiętać o tym, iż o ile nie ma na niej zapisu dotyczących symboli niepełnosprawności, potwierdzić je można wyłącznie na podstawie orzeczenia. Warto wziąć to pod uwagę wypełniając wniosek.
Legitymacja osoby niepełnosprawnej może okazać się również przydatna podczas korzystania z usług kulturalnych w instytucjach publicznych czy wydarzeń sportowych. Osoba, która potwierdzi stopień niepełnosprawności, ma prawo do niższej ceny biletów na wejście przykładowo do muzeum, teatru, zoo czy na basen. Wysokość zniżki jest różna i zależy od danego miasta.
Warto dodać, iż chcąc korzystać z uprawnień, oprócz legitymacji osoba niepełnosprawna powinna okazać się również dowodem osobistym lub innym dokumentem potwierdzającym jej tożsamość.
Legitymacja osoby niepełnosprawnej a ZUS
Jak już zostało powiedziane, podstawą do wydania legitymacji osoby niepełnosprawnej jest orzeczenie o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności. Ich wydawaniem zajmuje się Powiatowy Zespół ds. Orzekania O niepełnosprawności.
Inne orzeczenia np. o niezdolności do pracy wydawane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dają prawa do uzyskania legitymacji osoby niepełnosprawnej.
Legitymacja ZUS to odrębny dokument. Potwierdza on jedynie status rencisty, a nie status osoby niepełnosprawnej. Jego okazanie nie uprawnia do korzystania z ulg, które przysługują z tytułu posiadanego stopnia niepełnosprawności.
Uprawnienia niepełnosprawnych. [symbol osoby na wózku inwalidzkim, ponad nim dłonie ułożone w geście ochraniającym].Legitymacja osoby niepełnosprawnej, jakie są uprawnienia?
Osoba niepełnosprawna ma przykładowo prawo do takich uprawnień jak:
- darmowy lub ulgowy przejazd w komunikacji miejskiej,
- niższa cena biletów na przejazdy pociągiem lub autobusem PKS,
- ulgowe bilety na wejścia do instytucji kultury i wydarzenia sportowe.
Dodatkowo może skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, ulgi podatkowej, a także może zostać zwolniona z opłat za abonament radiowo-telewizyjny. Ma również możliwość uzyskania dofinansowania z PFRON na zakup komputera lub sprzętu rehabilitacyjnego.
Co daje legitymacja osoby niepełnosprawnej stopień znaczny
Okazując legitymację, osoba niepełnosprawna najczęściej korzysta z ulgowych przejazdów w transporcie zbiorowym. Niższe ceny biletów w PKP zależne są od stopnia niepełnosprawności oraz jej symbolu. Z tego względu, o ile osoba niepełnosprawna często porusza się pociągiem lub autobusem dobrze, gdy jej legitymacja zawiera symbole niepełnosprawności. Pozwoli to uniknąć trudności związanych z ich potwierdzeniem podczas kontroli konduktorskiej.
Zniżki, jakie przysługują osobie ze znacznym stopniem niepełnosprawności to:
- 37% podróżując pociągiem pośpiesznym, ekspresowym, IC i EC,
- 49% podróżując pociągiem osobowym.
Dodatkowo, gdy niepełnosprawność wynika z zaburzeń narządu wzroku (04-O), jest to:
- 51% podróżując pociągiem pośpiesznym, ekspresowym, IC i EC,
- 93% podróżując pociągiem osobowym.
Jest jeszcze zniżka, z której może skorzystać przewodnik osoby niewidomej towarzyszący podczas podróży. Jest to 95% na wszystkie przejazdy. Warunkiem jest, by miał on ukończone 13 lat.
Dla osób z zaburzeniami narządu ruchu możliwe jest zwolnienie z praktycznego egzaminu prawa jazdy kat. B. Warunkiem jest, by odbywał się on pojazdem przystosowanym do danego schorzenia.
Co daje legitymacja osoby niepełnosprawnej stopień umiarkowany
Osoba niewidoma, posiadająca umiarkowany stopień niepełnosprawności podróżując pociągiem, ma prawo do ulg w wysokości 37% na wszystkie przejazdy. Jej przewodnik może skorzystać z ulgi 95%.
Co daje legitymacja osoby niepełnosprawnej dziecka
Dzieci i młodzież do momentu ukończenia nauki i 24 lat mają prawo do zniżki, w wysokości 78% do podróży pociągiem:
- w celu odbycia wizyty lekarskiej lub rehabilitacji,
- do szkoły,
- do przedszkola,
- do poradni psychologiczno-pedagogicznej,
- do placówki wychowawczej,
- oraz do miejsca zamieszkania.
Warunkiem jest, by oprócz legitymacji okazać dokument potwierdzający to, gdzie aktualnie dziecko jedzie. Może być to przykładowo zaświadczenie od lekarza mówiące o terminie wizyty. Ulgowy przejazd na trasie szkoła dom odbywa się na podstawie legitymacji szkolnej.
Podsumowanie
Okazanie legitymacji osoby niepełnosprawnej daje możliwość potwierdzenia statusu osoby niepełnosprawnej. Nie należy jej mylić z legitymacją ZUS. Nie są to tożsame dokumenty.
Korzystając z ulg, których wysokość zależy od stopnia niepełnosprawności dobrze, gdy legitymacja posiada informacje dotyczące symboli niepełnosprawności. Są one zamieszczane na wyraźną zgodę wnioskodawcy, dlatego warto o tym pamiętać. Ich brak wymaga konieczności posiadania dodatkowo orzeczenia, który ostatecznie potwierdzi stopień niepełnosprawności, np. podczas kontroli konduktora podróżując pociągiem.
Istnieje nowy wzór legitymacji osoby niepełnosprawnej. Obowiązuje od 1 września 2017 roku. Osoba niepełnosprawna, jeżeli teraz złoży wniosek otrzyma plastikowy dokument ze zdjęciem.
Istotne jest to, iż poprzednie legitymacje są przez cały czas ważne. Osoba niepełnosprawna może z nich korzystać, o ile do tej pory nie złożyła wniosku o wydanie nowej legitymacji.
