Legionella (a adekwatnie Legionella pneumophilia) to bakteria, która dość powszechnie występuje w naszym najbliższym otoczeniu. Jej rezerwuarem jest woda i mokra gleba. Bakterie Legionella znajdziemy m.in. w wodach śródlądowych i morskich, kurkach z ciepłą i zimną wodą oraz zbiornikach wody.
Bakteria Legionella została odkryta w 1976 roku. Podczas spotkania weteranów Legionu Amerykańskiego w Filadelfii kilkadziesiąt osób zachorowało na nietypowe zapalenie płuc – stąd nazwa choroby, którą bakteria wywołuje (choroba legionistów).
Legionelloza jest chorobą zakaźną, ale nie zaraźliwą. Oznacza to, iż nie przenosi się ona z człowieka na człowieka. Większość zdrowych osób narażonych na kontakt z bakteriami nie zachoruje. W grupie ryzyka są osoby starsze, z obniżoną odpornością i przewlekle chore, u których układ odpornościowy jest osłabiony np. przez leczenie onkologiczne.
Jakie objawy daje Legionella oraz jak chronić się przed zachorowaniem na legionellozę?
Legionella – groźna bakteria
Od kilku dni cała Polska śledzi zdrowotne doniesienia z województwa podkarpackiego, gdzie rośnie liczba zakażonych bakterią Legionella pneumophila. Hospitalizowano z tego powodu już ponad 76 osób, a do tej chwili (24.08) potwierdzono śmierć pięciu zakażonych osób.
Bakteria Legionella występuje na całym świecie i jest szeroko rozpowszechniona w środowisku, a jej rezerwuarem jest woda i mokra gleba. Legionellę pneumophila wykrywano dotychczas w instalacjach wodno-kanalizacyjnych hoteli, szpitali, domów opieki, w kurkach i sitkach prysznicowych, w zbiornikach magazynujących wodę, urządzeniach klimatyzacyjnych i nawilżających, w basenach z hydromasażem, basenach termalnych, basenach spa, w urządzeniach medycznych.
Aby się namnażać, bakterie Legionella wymagają jedynie odpowiedniej temperatury (między 20°C a 50°C) i obecności w wodzie zanieczyszczeń i osadów (takich jak rdza, glony, kamień wapienny), które wykorzystują jako źródło substancji odżywczych.
Jak dochodzi do zakażenia bakterią Legionella?
Do zakażenia Legionellą może dochodzić poprzez wdychanie powietrza, w którym znajduje się aerozol skażonej bakteriami wody (mgła wodna powstała w wyniku rozprysku wody). Podczas oddychania kropelki aerozolu dostają się do naszych dróg oddechowych i osadzają na błonach śluzowych nosa lub płucach.
Bakteria Legionella nie przenosi się natomiast drogą pokarmową, co oznacza, iż gdy trafi do układu pokarmowego wraz ze spożytą wodą nie jest dla nas niebezpieczna. Podczas picia wody do zakażenia może dojść jedynie w przypadku zakrztuszenia się i aspiracji płynu do dróg oddechowych.
Większość zdrowych osób narażonych na kontakt z bakteriami legionella nie zachoruje.
Najbardziej podatne na zachorowanie są osoby starsze, z wielochorobowością, w szczególności z chorobami płuc, z chorobami kardiologicznymi oraz osoby, u których układ odpornościowy jest osłabiony przez leczenie onkologiczne, immunosupresyjne czy autoimmunologiczne.
Legionelloza jest nazywana także „chorobą legionistów”, gdyż pierwsze przypadki zachorowania zdiagnozowano właśnie w grupie weteranów jednego z amerykańskich legionów.
Legionelloza – objawy choroby
U zakażonych bakterię Legionella początkowo występują niespecyficzne objawy grypopodobne. Pierwsze objawy legionellozy to:
- uczucie ogólnego rozbicia
- ból głowy
- szybko narastająca gorączka (temperatura 38°C i powyżej),
- dreszcze, bóle mięśni.
Następnie, w ciągu jednego dnia, pojawiają się objawy zapalenia płuc: kaszel, zwykle na początku suchy, duszność, ból w klatce piersiowej. Mogą wystąpić również zaburzenia orientacji i splątanie. Często (u około jednej trzeciej chorych) występują objawy ze strony przewodu pokarmowego: wymioty, wodnista biegunka, ból brzucha.
Od zakażenia bakterią Legionella do pełnoobjawowej choroby legionistów mija średnio 5-6 dni, jednak maksymalny okres trwa od 2 do 10 dni.
Większość chorych na legionellozę wymaga hospitalizacji i leczenia antybiotykami. Do rozpoznania choroby konieczne jest wykonanie specjalnych testów laboratoryjnych.
Postacie pozapłucne, zwykle łagodne (najczęściej jako tzw. gorączka Pontiac) przebiegają z objawami rzekomo-grypowymi – wzrostem ciepłoty ciała, dreszczami, bólami głowy i mięśni, zakażeniem górnych dróg oddechowych. Wyzdrowienie następuje samoistnie po kilku dniach.
WARTO ZNAĆ: OBJAWY NOWOTWORÓW
Legionella – profilaktyka i ochrona przed bakterią
Co roku w Europie odnotowuje się ponad 1000 przypadków legionellozowego zapalenia płuc u osób, które uległy zakażeniu w różnych obiektach zakwaterowania turystycznego, takich jak np. hotele, pensjonaty czy kempingi. Najczęściej odnotowywane są pojedyncze zachorowania, których źródłem są budynki użyteczności publicznej czy oddziały szpitalne, zwykle gwałtownie identyfikowane.
- Jeżeli możesz, zachowaj temperaturę wody w urządzeniach grzewczych na poziomie 60°C.
- Regularnie czyść i dezynfekuj urządzenia natryskowe w domu (głowice prysznicowe, nawilżacze powietrza, wanny z hydromasażem) zgodnie z zaleceniami producenta.
- Po nieużywaniu kranu ponad dwa tygodnie, odkręć wodę na przynajmniej dwie minuty, zanim zaczniesz z niej korzystać.
- Okresowo opróżniaj i przepłukuj urządzenia grzewcze, zgodnie z zaleceniami producenta, aby zredukować osiadające na dnie i ściankach zanieczyszczenia.
- Przeciw legionellozowemu zapaleniu płuc nie można się zaszczepić, dlatego w zapobieganiu ważne jest unikanie sytuacji, w których może dojść do zakażenia.
- Jeżeli zajmujesz pokój hotelowy, który nie był wcześniej użytkowany, przed pierwszym użyciem prysznica, warto odkręcić na kilka minut kran, aby przepuścić przez niego wodę (do osiągnięcia przez nią temperatury podanej powyżej).
Na podstawie:
autor: Monika Wysocka
źródło: www.zdrowie.pap.pl
