Coraz więcej danych naukowych potwierdza, iż zdrowie jamy ustnej ma znaczenie daleko wykraczające poza profilaktykę próchnicy i chorób przyzębia. Najnowszy przegląd badań autorstwa naukowców z Lyon College School of Dental Medicine wskazuje, iż przewlekły stan zapalnych tkanek przyzębia może istotnie zwiększać ryzyko rozwoju choroby Alzheimera i innych schorzeń neurodegeneracyjnych.
Autorem wiodącym pracy „Oral Health as a Determinant of Alzheimer’s Disease” – opublikowanej w czasopiśmie „Physiologia” – jest dr Josh Landers, kierownik Katedry Nauk Biomedycznych i adiunkt w Lyon College School of Dental Medicine. Artykuł ma charakter narracyjnego przeglądu literatury i syntetyzuje rosnącą liczbę dowodów na to, iż bakterie związane z chorobami przyzębia mogą przyczyniać się do procesów zapalnych w układzie nerwowym, uszkodzenia bariery krew-mózg oraz zmian naczyniowych – kluczowych elementów patogenezy choroby Alzheimera.
Jak podkreślił dr Landers cytowany w komunikacie uczelni, przewlekły stan zapalny zapoczątkowany w dziąsłach nie może pozostać niezdiagnozowany i nieleczony. – Jama ustna nie jest oddzielona od reszty organizmu. Zapalenie może przedostawać się do krwiobiegu, docierać do mózgu i wpływać na długoterminowe zdrowie neurologiczne – powiedział.
Bakterie wywołujące periodontitis pod lupą badaczy
W przeglądzie zwrócono szczególną uwagę na patogeny, takie jak Porphyromonas gingivalis – powszechnie występujące w chorobach przyzębia, które zostały zidentyfikowane w mózgach pacjentów z chorobą Alzheimera. W cytowanych badaniach wskazano również, iż osoby z zaniedbanym zdrowiem jamy ustnej mogą mieć ponad dwukrotnie wyższe ryzyko rozwoju tej choroby neurodegeneracyjnej.
Choć mechanizmy biologiczne wciąż są przedmiotem badań, autorzy podkreślają wagę codziennej higieny: szczotkowania zębów, oczyszczania przestrzeni międzyzębowych oraz regularnej opieki periodontologicznej. Działania te mogą nie tylko chronić przed chorobami jamy ustnej, ale również ograniczać obciążenie chorobami mózgu w późniejszym wieku.
Nowy rozdział w badaniach stomatologicznych
Publikacja jest szczególna również z innego powodu – to pierwsza praca naukowa nowo powstałej szkoły stomatologicznej, w której współautorami są studenci. W badania zaangażowało się bowiem trzech pracowników naukowych oraz dwóch adeptów kierunku lekarsko-dentystycznego. Uczelnia uzyskała już zgodę Institutional Review Board na rozpoczęcie dwóch kolejnych projektów badawczych z udziałem studentów, co stanowi istotny krok w rozwoju programu naukowego.
Jak zaznaczyła dr Stefanie Leacock, dyrektor ds. badań, budowanie kultury naukowej od podstaw jest jednym z filarów szkoły. – Włączenie studentów w recenzowane badania już na pierwszym roku kształcenia ma przygotować ich do przyszłych wyzwań w obszarze zdrowia ogólnoustrojowego i edukacji stomatologicznej – podkreśliła.
Profilaktyka, interdyscyplinarność i przyszłość opieki zdrowotnej
Autorzy przeglądu omówili także praktyczne strategie ograniczania stanów zapalnych dziąseł i rozprzestrzeniania się bakterii po organizmie (m.in. skaling i root planing), rolę odpowiednich nawyków żywieniowych oraz możliwe zastosowanie nowych narzędzi diagnostycznych – w tym badań śliny oraz oceny ryzyka wspieranej przez sztuczną inteligencję.
Znaczenie pracy podkreślił również dr Burke Soffe – dziekan Lyon College School of Dental Medicine, wskazując na potrzebę ścisłej współpracy lekarzy ogólnych i lekarzy dentystów w profilaktyce chorób przewlekłych. Uczelnia jako pierwsza szkoła stomatologiczna w Arkansas stawia na badania interdyscyplinarne, dostęp do opieki stomatologicznej na obszarach wiejskich oraz kształcenie zorientowane na pacjenta.
Źródło: https://www.lyon.edu
– Istnieje wiele badań wskazujących na to, iż choroba przyzębia ma duży wpływ na zdrowie ogólne. Wiąże się ją z chorobami układu sercowo-naczyniowego, reumatoidalnym zapaleniem stawów, preeklampsją czy cukrzycą – mówi prof. dr hab. n. med. Marta Cześnikiewicz-Guzik, kierownik Zakładu Periodontologii, Profilaktyki i Klinicznej Patologii Jamy Ustnej Instytutu Stomatologii Wydziału Lekarskiego UJ CM w Krakowie, specjalistka chirurgii stomatologicznej i periodontologii, autorka ponad 100 artykułów naukowych, członek Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego oraz British Society of Periodontology.