Kleik z gumy arabskiej

Według Farmakopei Polskiej guma arabska występuje w postaci kruchych kawałków o nerkowatym lub kulistym kształcie i średnicy około 1-3 cm. Surowiec może przyjmować barwę od żółtobiałej do jasnobursztynowej i bardzo często posiada spękaną powierzchnię. Jego delikatna struktura sprawia, iż łatwo ulega łamaniu i tworzy nieregularne, białawe bryłki o muszlowatej strukturze, które mogą posiadać w środkmałą komorę.

Guma arabska suszona rozpływowo w postaci proszku o słomkowej barwie

Właściwości fizyczne gumy arabskiej

Porcja gumy arabskiej prawie całkowicie rozpuszcza się w wodzie w proporcjach 1:2, dając jedynie niewielką pozostałość fragmentów roślinnych. Cały proces zachodzi jednak bardzo powoli i wymaga około dwóch godzin. Otrzymany roztwór jest lepki, kleisty i gęsty. Może być przezroczysty lub żółtawy, cechuje się kwaśnym odczynem, barwi papierek lakmusowy na niebiesko. Guma arabska jest praktycznie nierozpuszczalna w etanolu 96%.

W recepturze używa się najczęściej gumy arabskiej suszonej rozpływowo (Acaciae gummi dispersione desiccatum). Substancję otrzymuje się w wyniku rozpływowego suszenia roztworu gumy. Związek, podobnie jak sama Gummi arabicum, dobrze rozpuszcza się w podwójnej ilości wody w stosunku do jego masy i jest nierozpuszczalny w etanolu.

Gotowy kleik z gumy arabskiej na bazie wody oczyszczonej

Kleik z gumy arabskiej

W recepturze, jako substancję pomocniczą zwiększającą lepkość, stosuje się 33,3% roztwór gumy arabskiej. Kleik można sporządzić, używając wody lub wody zmieszanej w różnych częściach z wodą wapienną.

Rp.

Gummi arabicum 30,0

Aq. Destill. 60,0

M.f. mucilago

Rp.

Gummi arabicum 30,0

Aq. calcis 30,0

Aq. destill. 30,0

M.f. mucilago

pH wodnego roztworu gumy arabskiej zmierzone dzięki papierka uniwersalnego wyniosło 5

pH kleiku na bazie wody oczyszczonej i wody wapiennej zmierzone dzięki papierka uniwersalnego wyniosło 10

Sproszkowany surowiec zalewa się rozpuszczalnikiem i miesza do całkowitego rozpuszczenia. Kleik można przygotować metodą ręczną w zlewce lub moździerzu bądź przy użyciu mieszadła magnetycznego. jeżeli zachodzi potrzeba wyjałowienia leku, można to zrobić w autoklawie parą wodną w temperaturze 121°C przez 15 minut.

Kleik z gumy arabskiej stosowany jest jako środek osłaniający w stanach zapalnych błony śluzowych, a także pomocniczo w recepturze aptecznej jako emulgator, który umożliwia łatwe przygotowanie emulsji w moździerzu. Stabilizuje również zawiesiny poprzez zwiększenie lepkości Utrudnia w ten sposób sedymentację substancji rozproszonej i umożliwia lepsze i dłuższe jej zawieszenie.

Piśmiennictwo:

1. Sznitowska, M. (2017). Farmacja stosowana: technologia postaci leku. PZWL.
2. Jachowicz, R., Farmacja Praktyczna. (2016), PZWL