Ostre zapalenie zatok przynosowych to jedno z najczęściej występujących schorzeń, nie tylko w okresie jesienno-zimowym. Nic dziwnego, iż w aptekach jest ogromny wybór preparatów przeznaczonych do leczenia i wspomagania pracy zatok. Które z nich faktycznie mogą pomóc zwalczyć chorobę?
Czym jest ostre zapalenie zatok przynosowych i jakie daje objawy?
Ostre zapalenie zatok przynosowych ma podłoże infekcyjne i najczęściej jest wywołane przez zakażenie wirusowe. Choroba ustępuje zwykle w ciągu kilku dni, jednak może utrzymywać się choćby do 12. tygodni. jeżeli po tym czasie objawy nie ustępują, mówimy o przewlekłym zapaleniu zatok.
A jakie symptomy pojawiają się w przebiegu tej infekcji? Zawsze towarzyszy jej nadmierna produkcja wydzieliny, która powoduje blokadę nosa lub katar, który może spływać po tylnej ścianie gardła. Czasami dochodzą też objawy ogólne, takie jak zmęczenie, złe samopoczucie czy gorączka. Ponadto gęstniejący śluz zalega w zatokach, przez co występują również dodatkowe dolegliwości:
- ból i obrzęk twarzy,
- upośledzenie węchu,
- ból głowy,
- tkliwość skóry w okolicy zatok[1].
Co wybrać na zatoki – lek czy suplement diety?
Preparaty dostępne w aptekach mogą być dopuszczone do obrotu pod różnymi kategoriami, najczęściej jako produkty lecznicze lub suplementy diety. Leki zawierają składniki, których celem jest leczenie, zapobieganie lub diagnozowanie choroby. Ich skuteczność jest udowodniona naukowo poprzez wieloletnie badania kliniczne.
Wprowadzenie leku na rynek wymaga spełnienia ściśle określonych wymagań nakładanych przez organ regulacyjny, np. Europejską Agencję Leków. Ponadto muszą one spełnić rygorystyczne wymogi dotyczące jakości i są kontrolowane na każdym etapie produkcji.
Z kolei suplementy diety to zupełnie inna kategoria. Podlegają one regulacjom dotyczącym żywności, w związku z czym podczas wprowadzania do obrotu producent nie musi spełniać powyższych wymagań, a jedynie powiadomić Główny Inspektorat Sanitarny. Jest to więc znacznie mniej wymagająca procedura.
Te różnice wynikają z zupełnie innych funkcji pełnionych przez suplementy diety. Nie służą one do leczenia chorób, mają za to wspomagać dietę i uzupełniać ją w brakujące składniki. Są zatem przeznaczone dla osób zdrowych.
Warto więc wybrać preparat o rejestracji leku, w leczeniu zarówno ostrego zapalenia zatok przynosowych, jak i każdej innej choroby. Jego działanie jest udowodnione naukowo, skuteczne dawki ustalone na podstawie badań, a bezpieczeństwo skontrolowane w ciągu wieloletnich doświadczeń[2].
Leki ziołowe stosowane w zapaleniu zatok
W Polsce jest zalewie kilka preparatów ziołowych, które mają status leku. Zwykle leki ziołowe do stosowania w ostrym zapaleniu zatok przynosowych zawierają np. destylat z olejków eterycznych:
- eukaliptusowego,
- mirtowego,
- pomarańczowego,
- cytrynowego.
Wykazują one działanie przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe., łagodza objawy choroby i mogą skrócić czas trwania objawów. Ponadto upłynniają zalegający w zatokach śluz, a także pobudzają ruchy rzęsek obecnych na nabłonku dróg oddechowych. W ten sposób przyczyniają się do usunięcia nadmiaru wydzieliny i mogą zmniejszyć intensywność nieprzyjemnych dolegliwości[3].
Leki ziołowe, ze względu na swoją skuteczność, są rekomendowane w oficjalnych europejskich wytycznych na temat leczenia zapalenia błony śluzowej nosa i zatok. Wybierając preparat na zatoki, warto poszukać na opakowaniu skrótu OTC – jest on obecny wyłącznie na produktach leczniczych.
[1] Arcimowicz M., Ostre zapalenie zatok przynosowych w codziennej praktyce, Otolaryngologia Polska 2021, 75(4): 40-50.
[2] Rapiejko P., Talik P., Jurkiewicz D., Nowe możliwości leczenia ostrego zapalenia zatok przynosowych zgodnie z EPOS 2020, Otolaryngologia Polska 2021, 76(1): 29-39.
[3] Nurzyńska-Wierdak, R. (2015). Terapeutyczne adekwatności olejków eterycznych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, 25(1): 1-19.
