Jak terapia poliwagalna może pomóc osobom z ADHD?

Czy masz trudności z koncentracją lub impulsywnymi reakcjami? Czy codzienny stres sprawia, iż trudno ci się skupić i zachować spokój? A może szukasz skutecznych metod wspomagających regulację emocji? jeżeli tak, terapia poliwagalna może być rozwiązaniem wartym uwagi.

ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi) jest zaburzeniem neurorozwojowym, które wpływa na koncentrację, impulsywność i regulację emocji. Chociaż kluczowa w tym przypadku jest psychoedukacja w połączeniu z farmakoterapią, to warto również skorzystać z metod wspomagających, w tym terapii poliwagalnej.

Czym jest teoria poliwagalna?

Teoria poliwagalna, opracowana przez dr Stephena Porgesa, opisuje, w jaki sposób autonomiczny układ nerwowy (AUN) reaguje na stres i interakcje społeczne. Według tej teorii istnieją trzy główne ścieżki regulacji:

1. Układ przywspółczulny (nerw błędny brzuszny) – odpowiada za relaksację, zaangażowanie społeczne i poczucie bezpieczeństwa.
2. Układ współczulny – aktywuje reakcję „walcz lub uciekaj” w odpowiedzi na zagrożenie.
3. Nerw błędny grzbietowy – powoduje reakcję „zamrożenia” w sytuacji przytłaczającego stresu.

Osoby z ADHD często doświadczają nadreaktywności układu współczulnego, co utrudnia im regulację emocji, koncentrację i funkcjonowanie w codziennym życiu.

Jak terapia poliwagalna pomaga osobom z ADHD?

Terapia poliwagalna koncentruje się na regulacji autonomicznego układu nerwowego poprzez techniki zwiększające poczucie bezpieczeństwa i wspomagające aktywację nerwu błędnego brzusznego. Oto kilka kluczowych aspektów, które mogą pomóc osobom z ADHD:

1. Poprawa regulacji emocjonalnej
   • Ćwiczenia oddechowe, takie jak głębokie oddychanie przeponowe, pomagają uspokoić układ nerwowy i zmniejszyć impulsywność.
   • Medytacja uważności oraz techniki relaksacyjne mogą redukować napięcie i poprawiać koncentrację.
2. Zwiększenie świadomości ciała (interocepcji)
   • Ćwiczenia fizyczne, takie jak joga czy tai chi, pomagają zwiększyć kontakt z własnym ciałem i lepiej regulować emocje.
   • Stymulacja nerwu błędnego, np. poprzez nucenie, śpiewanie czy delikatne masaże, może poprawić zdolność do samoświadomości i regulacji pobudzenia.
3. Redukcja reakcji stresowych
   • Techniki takie jak „bezpieczna baza” (stworzenie miejsca lub rytuału, który daje poczucie bezpieczeństwa) pomagają osobom z ADHD zmniejszyć reakcje stresowe i lepiej radzić sobie w codziennych sytuacjach.
   • Terapia dźwiękowa, np. słuchanie dźwięków o określonych częstotliwościach, może pomóc w regulacji układu nerwowego i poprawie skupienia.
4. Poprawa funkcjonowania społecznego
   • Terapia poliwagalna wspiera rozwój umiejętności społecznych, pomagając osobom z ADHD lepiej interpretować sygnały społeczne i nawiązywać relacje interpersonalne.
   • Praca z terapeutą nad „czytaniem” reakcji ciała i emocji może zwiększyć świadomość społeczną.

Kto może skorzystać z terapii poliwagalnej?

Terapia poliwagalna jest szczególnie polecana osobom, które mają trudności z regulacją emocji i doświadczają chronicznego stresu. Oprócz osób z ADHD, może być pomocna dla tych, którzy zmagają się z zaburzeniami lękowymi, PTSD, depresją czy problemami w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji społecznych. Osoby wrażliwe na bodźce sensoryczne oraz te, które często doświadczają przeciążenia układu nerwowego, mogą odnieść szczególne korzyści z praktyk opartych na teorii poliwagalnej.

Terapia poliwagalna oferuje skuteczne narzędzia wspomagające osoby z ADHD w lepszej regulacji emocjonalnej, redukcji stresu i poprawie koncentracji. Poprzez techniki oddechowe, pracę z ciałem i strategie wspierające poczucie bezpieczeństwa, osoby z ADHD mogą nauczyć się lepiej zarządzać swoim pobudzeniem i impulsywnością. Warto rozważyć tę metodę jako uzupełnienie standardowych terapii, by poprawić jakość życia i codzienne funkcjonowanie.